भाषाभ्यास
Page No. 5
चित्रं दृष्ट्वा वाक्यं लिखत ।
संस्कृतम् (Sanskrit):
- बालकः लिखति।
- मूषकः खादति।
- गजः गच्छति।
- वानरः तरौ अस्ति।
मराठी (Marathi):
- मुलगा लिहीत आहे।
- उंदीर खात आहे।
- हत्ती चालत आहे।
- माकड झाडावर आहे।
हिन्दी (Hindi):
- लड़का लिख रहा है।
- चूहा खा रहा है।
- हाथी चल रहा है।
- बंदर पेड़ पर है।
Page No. 6
१. मञ्जूषायाः साहाय्येन वाक्यानि रचयत ।
हरिणः, गायकः, नृपः, सः, एषः, कः, अमितः, कपोतः, मार्जारः, शुकः, सिंहः | चटका, पिपीलिका, बालिका, विद्यार्थिनी, महिला, मक्षिका, गीता, नदी, सा, एषा, का, श्रेया. शिक्षिका |
वदति, पश्यति, पतति, हसति, खादति, पिबति, वसति, कथयति, नमति, वहति, गायति चलति, उपविशति, क्षिपति, उत्तिष्ठति, तिष्ठति, गच्छति, आगच्छति, भ्रमति, गर्जति |
1. सः हरिणः गच्छति। (वह हिरण जा रहा है।) (तो हरिण जात आहे.)
2. एषः गायकः गायति। (यह गायक गा रहा है।) (हा गायक गात आहे.)
3. सः नृपः कथयति। (वह राजा बोल रहा है।) (तो राजा बोलत आहे.)
4. अमितः उपविशति। (अमित बैठ रहा है।) (अमित बसत आहे.)
5. सः कपोतः उड्डीयते। (वह कबूतर उड़ रहा है।) (तो कपोत उडत आहे.)
6. सिंहः गर्जति। (सिंह गरज रहा है।) (सिंह गर्जत आहे.)
7. का चटका गच्छति? (चिड़िया कहाँ जा रही है?) (चिमणी कुठे जात आहे?)
8. एषा पिपीलिका भ्रमति। (यह चींटी घूम रही है।) (ही मुंगी फिरत आहे.)
9. विद्यार्थिनी पठति। (विद्यार्थिनी पढ़ रही है।) (विद्यार्थिनी वाचत आहे.)
10. सा महिला वहति। (वह महिला चल रही है।) (ती स्त्री चालत आहे.)
11. मक्षिका पतति। (मक्खी गिर रही है।) (माशी खाली पडत आहे.)
12. गीता हसति। (गीता हंस रही है।) (गीता हसत आहे.)
13. सा नदी वहति। (वह नदी बह रही है।) (ती नदी वाहत आहे.)
14. एषा श्रेया गायति। (यह श्रेया गा रही है।) (ही श्रेया गात आहे.)
15. शिक्षिका वदति। (शिक्षिका बोल रही है।) (शिक्षिका बोलत आहे.)
2. चित्रं दृष्ट्वा वाक्यं लिखत ।
संस्कृतम् (Sanskrit):
- बालिका हसति।
- स्त्री गच्छति।
- शिक्षिका पाठयति।
- पिपीलिका भ्रमति।
मराठीत (Marathi):
- मुलगी हसत आहे।
- स्त्री चालत आहे।
- शिक्षिका शिकवत आहे।
- मुंगी फिरत आहे।
हिंदी में (Hindi):
- लड़की हंस रही है।
- स्त्री चल रही है।
- शिक्षिका पढ़ा रही है।
- चींटी घूम रही है।
कृतिः- क्रियापदं योजयित्वा छात्राः वाक्यानि वदन्ति |
व्यजनम् वायुं वहति।
- मराठी: पंखा हवा देतो.
- हिंदी: पंखा हवा देता है।
अपत्यं हसति।
- मराठी: बाळ हसत आहे.
- हिंदी: बच्चा हंस रहा है।
जलम् वहति।
- मराठी: पाणी वाहत आहे.
- हिंदी: पानी बह रहा है।
रेलयानम् धावति।
- मराठी: रेलगाडी धावत आहे.
- हिंदी: रेलगाड़ी दौड़ रही है।
Page No. 7
१. योग्यस्तम्भेषु शब्दान् लिखत |
शब्दाः | सः (पुल्लिंगः) | सा (स्त्रीलिंगः) | तत् (नपुंसकलिंगः) |
---|---|---|---|
चन्द्रः | ✔ | ||
लता | ✔ | ||
पत्रम् | ✔ | ||
दुग्धम् | ✔ | ||
पादत्रा | ✔ | ||
अश्वः | ✔ | ||
विमानम् | ✔ | ||
शाटिका | ✔ | ||
वृद्धः | ✔ | ||
पेटिका | ✔ | ||
गृहम् | ✔ |
२. प्रश्ननिर्माणं कुरुत |
1. छात्रः लिखति।
- संस्कृत: कः लिखति?
- मराठी: कोण लिहित आहे?
- हिंदी: कौन लिख रहा है?
2. फलं पतति।
- संस्कृत: किं पतति?
- मराठी: काय पडत आहे?
- हिंदी: क्या गिर रहा है?
3. बालिका गायति।
- संस्कृत: का गायति?
- मराठी: कोण गात आहे?
- हिंदी: कौन गा रही है?
4. मर्कटः खादति।
- संस्कृत: कः खादति?
- मराठी: कोण खात आहे?
- हिंदी: कौन खा रहा है?
5. एषा पश्यति।
- संस्कृत: का पश्यति?
- मराठी: कोण पाहत आहे?
- हिंदी: कौन देख रही है?
३. तालिकातः शब्दान् चित्वा कथा पूरयत |
संस्कृत
एकः काकः अतीव तृषार्तः। सः अत्र-तत्र भ्रमति। किन्तु जलं नास्ति।सः वने एक घटं पश्यति। किन्तु घटे जलम् अल्पम्। सः खिन्नः भवति।सः घटस्य समीपे पाषाणखण्डान् पश्यति। सः एकैकं पाषाणखण्डं घटे क्षिपति।तेन जलम् उपरि आगच्छति। काकः जलं पिबति। सन्तुष्टश्च भवति।
मराठी
एक कावळा खूप तहानलेला होता. तो इकडे-तिकडे फिरत होता. पण त्याला पाणी मिळाले नाही.तो जंगलात एक माठ पहातो. पण माठामध्ये खूप कमी पाणी असते. तो दु:खी होतो.तो माठाच्या जवळ काही दगड पाहतो. तो एकेक दगड माठात टाकतो.त्यामुळे पाणी वर येते. कावळा पाणी पितो आणि संतुष्ट होतो.
हिंदी
एक कौआ बहुत प्यासा था। वह इधर-उधर भटकता रहा। लेकिन उसे पानी नहीं मिला।वह जंगल में एक घड़ा देखता है। लेकिन घड़े में बहुत कम पानी होता है। वह दुखी हो जाता है।वह घड़े के पास कुछ कंकड़ देखता है। वह एक-एक कंकड़ घड़े में डालता है।इससे पानी ऊपर आ जाता है। कौआ पानी पीता है और संतुष्ट हो जाता है।
Leave a Reply