Solutions For All Chapters Sanskrit Class 6
Ans 2: कोष्ठकान्तर्गतेषु शब्देषु तृतीया-विभक्तिं योजयित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत–
क. सा विमलेन जलेन मुखं प्रक्षालयति।
ख. राघवः विमानयानेन विहरति।
ग. कण्ठः मौक्तिकहारेण शोभते।
घ. नभः सूर्येण प्रकाशते।
ङ. पर्वतशिखरम् अम्बुदमालया आकर्षकं दृश्यते।
Ans 3:
क. मित्राणि — मित्र (plural)
ख. निशाचरः — रात्रि को सक्रिय रहने वाला प्राणी (e.g., भूत, राक्षस)
ग. कच्छपाः — कछुए (plural)
घ. मण्डूकाः — मेंढ़क (plural)
ङ. सौचिकः — शुद्ध (clean, especially in the context of being ceremonially clean)
च. अजा — बकरी (she-goat)
Q 4: प्रश्नानाम् उत्तराणि लिखत–
(क) राघव-माधव-सीता-ललिताः वायुयानं रचयन्ति।
— राघव, माधव, सीता, और ललित विमान बना रहे हैं।
(ख) वायुयानम् उन्नतवृक्षं तुङ्गं भवनम् आकाशं च क्रान्त्वा उपरि गच्छति।
— विमान ऊँचे पेड़ों, ऊँची इमारतों, और आकाश को पार करते हुए ऊपर जाता है।
(ग) वयं हिमवन्तं सोपानं रचयाम।
— हम हिमालय के पर्वतीय मार्ग का निर्माण करेंगे।
(घ) वयं चन्दिरलोकं प्रविशाम।
— हम चाँद की दुनिया में प्रवेश करेंगे।
(ङ) आकाशे विविधाः सुन्दरताराश्चित्वा मौक्तिकहारं रचयाम।
— हम आकाश में विभिन्न सुंदर तारों को जोड़कर एक मोती की माला बनाएँगे।
(च) दुःखित-पीडित-कृषिजनानां गृहेषु हर्षं जनयाम।
— दुखी और पीड़ित किसानों के घरों में खुशी लाएँगे।Ans 5: विलोमपदानि योजयत–
उन्नतः – अवनतः
— उन्नत (उच्च) – अवनत (निम्न)गगने – पृथिव्याम्
— आकाश में – पृथ्वी पर
सुन्दरः – असुन्दरः
— सुंदर – असुंदर
चित्वा – विकीर्य
— चीरकर (छाँटकर) – बिखेरकर
दुःखी – सुखी
— दुखी – खुश
हर्षः – शोकः
— खुशी – शोक
Ans 6: समुचितै: पदै: रिक्तस्थनानि पूरयत–| विभक्तिः | एकवचनम् | द्विवचनम् | बहुवचनम् |
| प्रथमा | भानुः | भानू | भानवः |
| द्वितीया | गुरुः | गुरू | गुरून् |
| तृतीया | पशुना | पशुभ्याम् | पशुभिः |
| चतुर्थी | साधवे | साधुभ्याम् | साधुभ्यः |
| पञ्चमी | वटोः | वटुभ्याम् | वटुभ्यः |
| षष्ठी | गुरोः | गुर्योः | गुरूणाम् |
| सप्तमी | शिशौ | शिश्वोः | शिशुषु |
| सम्बोधन | हे विष्णो | हे विष्णू | हे विष्णवः |
Ans 7:पर्याय–पदानि योजयत–गगने – आकाशे
विमले – निर्मले
चन्द्रः – निशाकरः
सूर्यः – दिवाकरः
अम्बुदः – जलदः
Leave a Reply