शब्दपरिचय: – I
Solutions For All Chapters Sanskrit Class 6
Q.1: (क) उच्चारणं कुरुत।
(ख) चित्राणि दृष्ट्वा पदानि उच्चारयत।
Ans 2 : (क) वर्णसंयोजनेन पदं लिखत-
च् + अ + ष् + अ + क् + अः | = | चषकः |
स् + औ + च् + इ + क् + अः | = | सौचिकः |
श् + उ + न् + अ + क् + औ | = | शुनकौ |
ध् + आ + व् + अ + त् + अः | = | धावतः |
व् + ऋ + द् + ध् + आः | = | वृद्धाः |
ग् + आ + य्+ अ + न् + त् + इ | = | गायन्ति |
Ans : ख) पदानां वर्णविच्छेदं प्रदर्शयत- सीव्यति = स् + ई + व् + य् + त् + इ वर्णाः = व् + अ + र् + ण् + आः कुक्कुरौ = क् + उ + क् + क् + उ + र् + औ मयूराः = म् + अ + य् + ऊ + र् + आः बालकः = ब् + आ + ल् + क् + अः
Ans 3 : उदाहरणं दृष्ट्वा रिक्तस्थानानि पूरयत- यथा-
चषकः | चषकौ | चषकाः |
बलीवर्दः | बलीवर्दौ | बलीवर्दाः |
शुनकः | शुनकौ | शुनकाः |
मृगः | मृगौ | मृगाः |
सौचिकः | सौचिकौ | सौचिकाः |
मयूरः | मयूरौ | मयूराः |
Ans 4: चित्राणि दृष्ट्वा संस्कृतपदानि लिखत-
Ans 5: चित्रं दृष्टवा उत्तरं लिखत-
Ans 6: पदानि संयोज्य वाक्यानि रचयत-
गजाः (हाथी) | चलन्ति (चल रहे हैं) | |
सिंहौ (सिंह) | गर्जतः (गर्ज रहे हैं) | |
गायकः (गायक) | गायति (गा रहे हैं) | |
बालकौ (बालक) | पठतः (पढ़ रहे हैं) | |
मयूराः (मोर) | नृत्यन्ति (नृत्य कर रहे हैं) |
Q.7: मञ्जूषातः पदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
क) मयूराः …………….। (घ) सिंहौ …………………। (ख) गजौ ………………। (ङ) वानरः ………………..। (ग) वृक्षाः ………………। (च) अश्वः …………………।
Ans :
(क) मयूराः नृत्यन्ति।
मयूर (मोर) नृत्य करते हैं।
(ख) गजौ चलतः।
हाथी चलते हैं।
(ग) वृक्षाः फलन्ति।
वृक्ष फल देते हैं।
(घ) सिंहौ गर्जतः।
सिंह गर्जते हैं।
(ङ) वानरः खादति।
वानर (बंदर) खाता है।
(च) अश्वः धावति।
घोड़ा दौड़ता है।
Q.8: सः, तौ, ते इत्येतेभ्यः उचितं सर्वनामपदं चित्वा रिक्तस्थानानि पूरयत-
यथा- अश्वः धावति। – सः धावति।
(क) गजाः चलन्ति। – ……………. चलन्तिः।
(ख) छात्रौ पठतः। – …………….. पठतः।
(ग) वानराः क्रीडन्ति। – ……………. क्रीडन्ति।
(घ) गायकः गायति। – ……………. गायति।
(ङ) मयूराः नृत्यन्ति। – ……………. नृत्यन्ति।
Ans :
(क) गजाः चलन्ति। – ते चलन्तिः।
अर्थ: हाथी चल रहे हैं। – वे चल रहे हैं।
(ख) छात्रौ पठतः। – तौ पठतः।
अर्थ: छात्र पढ़ते हैं। – वे पढ़ते हैं।
(ग) वानराः क्रीडन्ति। – ते क्रीडन्ति।
अर्थ: वानर खेलते हैं। – वे खेलते हैं।
(घ) गायकः गायति। – सः गायति।
अर्थ: गायक गाता है। – वह गाता है।
(ङ) मयूराः नृत्यन्ति। – ते नृत्यन्ति।
अर्थ: मोर नृत्य करते हैं। – वे नृत्य करते हैं।
Thanks
Right answers and nice notes