मराठी बालभारती Important Questions Class 8 Chapter 11 Balbharati Maharashtra Board

स्वामी विवेकानंदांची भारतयात्रा

लहान प्रश्न

1. स्वामी विवेकानंदांनी भारतभ्रमण का केले?

उत्तर – भारतातील लोकांची परिस्थिती समजून घेण्यासाठी त्यांनी भारतभ्रमण केले.

2. खेत्रीचे महाराज स्वामीजींना कोणता प्रश्न विचारतात?

उत्तर – त्यांनी विचारले की स्वामीजी एवढ्या लवकर पुस्तकांचे वाचन कसे करतात.

3. स्वामीजींनी ग्रंथपालाला कोणते आव्हान दिले?

उत्तर – त्यांनी सांगितले की त्यांनी वाचलेली प्रत्येक गोष्ट लक्षात ठेवली आहे.

4. स्वामी विवेकानंद कोणत्या ठिकाणी तीन दिवस ध्यानधारणा केली?

उत्तर – त्यांनी कन्याकुमारी येथील श्रीपादशिलेवर तीन दिवस ध्यान केले.

5. स्वामी विवेकानंदांनी समुद्रात उडी का मारली?

उत्तर – नावाड्यांनी पैसे घेतल्याशिवाय त्यांना नेण्यास नकार दिला म्हणून.

6. स्वामी विवेकानंदांची स्मरणशक्ती कशी होती?

उत्तर – तीव्र आणि अचूक स्मरणशक्तीमुळे ते सहज ग्रंथ लक्षात ठेवत.

7. स्वामी विवेकानंद शिकागो येथे कोणत्या परिषदेत सहभागी झाले?

उत्तर – जागतिक सर्वधर्म परिषदेत ते भारताचे प्रतिनिधित्व करण्यासाठी गेले.

8. स्वामी विवेकानंद कोणत्या संस्कृतीचा प्रचार-प्रसार करत होते?

उत्तर – भारतीय संस्कृती आणि तत्वज्ञानाचा प्रचार-प्रसार करत होते.

9. स्वामी विवेकानंदांनी कोणत्या संकटांचा सामना केला?

उत्तर – गरिबी, अन्नाची कमतरता आणि लोकांच्या अडचणी यांचा सामना केला.

10. स्वामी विवेकानंदांच्या विचारांचा मुख्य उद्देश काय होता?

उत्तर – भारतीय जनतेमध्ये आत्मविश्वास आणि राष्ट्रप्रेम जागृत करणे.

दीर्घ प्रश्न

1. स्वामी विवेकानंदांची अभ्यास पद्धत कशी होती?

उत्तर – स्वामी विवेकानंद अत्यंत एकाग्रतेने वाचन करीत असत. ते वाचलेले सर्व काही लक्षात ठेवत, त्यामुळे ग्रंथपालही आश्चर्यचकित झाला. त्यांच्या तल्लख स्मरणशक्तीमुळे ते केवळ एकदाच वाचून संपूर्ण पुस्तक आत्मसात करीत असत.

2. स्वामी विवेकानंदांनी कन्याकुमारी येथे काय केले?

उत्तर – ते कन्याकुमारी येथे पोहोचले आणि श्रीपादशिलेवर तीन दिवस ध्यानधारणा केली. त्या वेळी त्यांनी भारतमातेच्या भविष्याचा विचार केला आणि देशसेवा करण्याचा दृढ संकल्प केला. त्यांच्या या चिंतनातून भारतीय समाजाला नवचैतन्य मिळाले.

3. स्वामी विवेकानंदांचे नावाड्यांशी काय संभाषण झाले?

उत्तर – स्वामी विवेकानंदांनी नावाड्यांकडे श्रीपादशिलेवर नेण्यासाठी विनंती केली. नावाड्यांनी पैसे घेतल्याशिवाय नेण्यास नकार दिला, त्यामुळे स्वामीजींनी समुद्रात उडी मारून पोहत श्रीपादशिलेवर पोहोचले. नावाड्यांनी त्यांचे धैर्य पाहून त्यांना मोठ्या आदराने नमस्कार केला.

4. स्वामी विवेकानंदांनी शिकागो परिषदेत काय संदेश दिला?

उत्तर – त्यांनी भारतीय संस्कृती आणि तत्वज्ञान यांचे महत्व जागतिक स्तरावर पोहोचवले. त्यांनी “विश्व बंधुत्व” या संकल्पनेवर भर दिला आणि भारताच्या अध्यात्मिक परंपरेचा गौरव केला. त्यांच्या प्रभावी भाषणामुळे संपूर्ण जग भारावून गेले.

5. खेत्रीच्या महाराजांनी स्वामीजींना काय विचारले आणि त्यांनी काय उत्तर दिले?

उत्तर – महाराजांनी स्वामीजींना विचारले की, ते एवढ्या मोठ्या प्रमाणावर ग्रंथांचे वाचन कसे करतात. स्वामीजींनी उत्तर दिले की, मनाची पूर्ण एकाग्रता असेल तर संपूर्ण पुस्तक लक्षात ठेवता येते. त्यांची तल्लख स्मरणशक्ती आणि अध्ययन पद्धती पाहून महाराज प्रभावित झाले.

6. स्वामी विवेकानंदांच्या विचारांचा भारतावर कसा प्रभाव पडला?

उत्तर – स्वामी विवेकानंदांनी लोकांमध्ये आत्मविश्वास निर्माण केला आणि भारतीय संस्कृतीचा अभिमान बाळगण्यास शिकवले. त्यांनी युवकांना प्रेरणा दिली की, त्यांना समाजाच्या उन्नतीसाठी कार्य करावे. त्यांच्या विचारांमुळे भारतातील जनतेला राष्ट्रभक्ती आणि आत्मनिर्भरतेचा संदेश मिळाला.