“मनोराज्यस्य फलम्” ही कथा विष्णुशर्मा यांनी लिहिलेल्या “पंचतंत्र” या पुस्तकातील “अपरीक्षितकारकम्” या भागातून घेतलेली आहे. ही कथा स्वभावकृपण नावाच्या भिक्षुकाची आहे, जो दिवास्वप्न पाहण्यात मग्न होतो आणि शेवटी नुकसान सहन करतो. स्वभावकृपण एका शहरात राहत होता. त्याने भिक्षेतून मिळालेले सातूचे पीठ एका घड्यात भरले आणि ते दोरीने खुंटीला बांधून खाली झोपला. झोपेत तो स्वप्न पाहू लागला की, जर दुष्काळ पडला तर हे पीठ विकून त्याला शंभर रुपये मिळतील. मग त्या पैशाने तो शेळ्या, गायी, म्हशी, घोडे विकत घेईल, सोने कमवेल, घर बांधेल, लग्न करेल आणि त्याला सोमशर्मा नावाचा मुलगा होईल. स्वप्नात तो पाहतो की, सोमशर्मा कुत्र्याला घाबरतो, म्हणून तो काठीने कुत्र्याला मारतो. पण स्वप्नातच तो खरंच काठी मारतो आणि घडा फुटतो. सातूचे पीठ त्याच्यावर पडते आणि तो पांढरा होतो. ही कथा शिकवते की, दिवास्वप्न पाहण्याने काही मिळत नाही; उलट, आपल्याकडचेही नष्ट होते. म्हणून वास्तवात मेहनत करणे महत्त्वाचे आहे.
मुख्य मुद्दे:
- कथा: स्वभावकृपण नावाच्या भिक्षुकाची.
- स्वप्न: सातूच्या पिठापासून श्रीमंत होण्याचे.
- परिणाम: घडा फुटतो, सगळे नष्ट होते.
- संदेश: दिवास्वप्न टाळा, मेहनत करा.
Leave a Reply