भारताची सुरक्षा व्यवस्था
१. राष्ट्रीय सुरक्षा म्हणजे काय?
- देशाचे परकीय आक्रमण, अंतर्गत अस्थैर्य, आणि सीमारेषांचे संरक्षण करणे.
- राष्ट्राची सार्वभौमत्व आणि अस्तित्व टिकवण्यासाठी राष्ट्रीय सुरक्षा महत्त्वाची असते.
- राष्ट्रीय सुरक्षेसाठी लष्करी ताकद, तंत्रज्ञान, आणि आंतरराष्ट्रीय सहकार्य आवश्यक आहे.
२. भारताच्या सुरक्षा दलांचे प्रकार
- भूदल (Army) – भूप्रदेशावर संरक्षण
- नौदल (Navy) – सागरी सीमांचे संरक्षण
- वायुदल (Air Force) – हवाई क्षेत्र आणि अवकाशाचे संरक्षण
प्रमुख पदे:
- भूदल प्रमुख – जनरल
- नौदल प्रमुख – अॅडमिरल
- वायुदल प्रमुख – एअर चीफ मार्शल
३. निमलष्करी दल (Paramilitary Forces)
सीमा सुरक्षा दल (BSF) – सीमावर्ती भागाचे संरक्षण
- तटरक्षक दल (Coast Guard) – सागरी किनाऱ्यांचे रक्षण
- केंद्रीय राखीव पोलीस दल (CRPF) – कायदा-सुव्यवस्था राखणे
- जलद कृती दल (RAF) – दंगली, आपत्ती वेळी मदत करणे
- राष्ट्रीय छात्रसेना (NCC) – विद्यार्थ्यांना लष्करी प्रशिक्षण
४. भारताच्या सुरक्षिततेवरील आव्हाने
बाह्य धोके:
पाकिस्तान आणि चीनकडून सीमा तणाव
दहशतवाद आणि घुसखोरी
अंतर्गत धोके:
नक्षलवादी चळवळ
धार्मिक, आर्थिक, आणि सामाजिक अस्थैर्य
दहशतवादी हल्ले
५. मानव सुरक्षा म्हणजे काय?
- केवळ देशाचे संरक्षण नव्हे, तर नागरिकांची सुरक्षितता
- शिक्षण, आरोग्य, आणि विकासाच्या संधी देणे
- दहशतवाद, प्रदूषण, आणि संसर्गजन्य रोगांपासून संरक्षण
Leave a Reply