महांशंकर हे मराठीतील पहिले चरित्रकार होते. त्यांनी लीळाचरित्र हा ग्रंथ लिहिला, ज्यामध्ये महात्मा चक्रधर स्वामींच्या शिकवणींचे संकलन आहे. या ग्रंथातून समाजाला भक्ती, साधना आणि योग्य वर्तन यांचे महत्त्व समजावले आहे.
कीर्ती कटीयाचा दृष्टांत हा अहंकार टाळण्याचा महत्त्वाचा संदेश देतो. या कथेत कटीया नावाचा माणूस रोज स्वच्छता करत असे. तो झाडलोट करायचा, परिसर स्वच्छ ठेवायचा. गावातील लोक त्याचे खूप कौतुक करायचे आणि म्हणायचे की तो खूप चांगले कार्य करतो. हे ऐकून कटीयाला गर्व वाटू लागला. त्याने सेवाभाव विसरला आणि केवळ लोकांकडून स्तुती मिळवणे हेच त्याचे ध्येय झाले. मात्र, त्याच्या कामाचे खरे फळ त्याला मिळाले नाही, कारण तो अहंकाराने ग्रासला गेला होता.
या कथेतून चक्रधर स्वामींनी सांगितले आहे की, कोणत्याही कार्याचा अहंकार हा देखील एक विकार आहे. जर आपण अहंकार बाळगला, तर आपले कार्य निरर्थक होते. म्हणून सेवाभाव आणि नम्रता ठेवून काम करावे.
या धड्यातून आपण काय शिकतो?
✅ आपल्या कार्याचा गर्व करू नये, कारण अहंकाराने कार्याचे मूल्य कमी होते.
✅ खरे कार्य प्रसिद्धीसाठी नव्हे, तर निस्वार्थ भावनेने करावे.
✅ लोकांकडून स्तुती मिळवण्यासाठी काम करणे चुकीचे आहे.
✅ नम्रता आणि सेवाभाव ठेवल्यास खरे समाधान मिळते.
ही कथा आपल्याला नेहमी विनम्र राहून प्रामाणिकपणे कार्य करण्याची शिकवण देते. माणसाने आपल्या कामावर प्रेम करावे, पण त्याचा अहंकार करू नये.
Leave a Reply