“आपुले जगणे… आपुली ओळख!” ही कविता प्रसिद्ध कवी संदीप खरे यांनी लिहिली असून, यात माणसाने आपले जीवन कसे जगावे, कोणत्या सवयी आत्मसात कराव्यात आणि कोणत्या टाळाव्यात, याबद्दल महत्त्वपूर्ण मार्गदर्शन केले आहे. ही कविता माणसाच्या व्यक्तिमत्त्वाचा आणि त्याच्या आचारधर्माचा आरसा आहे. कवी म्हणतात की माणसाने आपले जीवन सुसंस्कृत, जबाबदार आणि सद्गुणी बनवले पाहिजे, कारण त्याच्या वागणुकीवरूनच त्याची ओळख तयार होते.
या कवितेत कवीने आचारसंहिता सांगितली आहे, जी जीवन समृद्ध करणारी आहे. माणसाने चांगल्या गोष्टी आत्मसात कराव्यात आणि वाईट गोष्टींचा त्याग करावा. त्याने आपले जीवन दिव्यासारखे प्रकाशमान करावे, पण चाकूसारखे धारदार होऊन दुसऱ्यांना दुखवू नये. त्याच्या कृतीतूनच त्याची खरी ओळख बनते, त्यामुळे तो कसा वागतो आणि जगतो हे खूप महत्त्वाचे आहे.
१. माणसाने अंगीकारावयाच्या चांगल्या सवयी आणि विचार:
कवी सांगतात की माणसाने वाचन, लेखन, आणि चिंतन करावे, कारण ज्ञान हीच खरी संपत्ती आहे. नियमित व्यायाम करून शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य टिकवावे. दुसऱ्यांच्या दुःखात सहानुभूती बाळगावी, गरजू लोकांना मदत करावी आणि सामाजिक जबाबदारी पार पाडावी. कोणत्याही परिस्थितीत स्वतःच्या कर्तव्यापासून दूर जाऊ नये आणि धैर्याने संकटांचा सामना करावा. कवी म्हणतात की, भीती किंवा दबावाखाली वागण्याऐवजी आत्मविश्वास आणि दृढनिश्चयाने आपले ध्येय गाठावे.
२. माणसाने टाळावयाच्या गोष्टी आणि वाईट सवयी:
कवी स्पष्ट करतात की माणसाने खोटेपणा, स्वार्थ आणि बुळचटपणा सोडून द्यावा. तो दुसऱ्यांचा अपमान करू नये, कुणाच्याही भावनांना दुखवू नये आणि कोणालाही फसवू नये. जीवनात केवळ दिखावा करून काहीच मिळत नाही, तर प्रत्यक्ष कृतीतूनच माणूस मोठा होतो. त्याने कधीही अन्यायाच्या बाजूने जाऊ नये आणि चुकीच्या मार्गाचा अवलंब करू नये. समाजात आपले स्थान सन्माननीय ठेवण्यासाठी प्रामाणिकपणा, नीतिमत्ता आणि सद्वर्तनाची कास धरावी.
३. कवितेचा मुख्य संदेश:
ही कविता केवळ नियम सांगणारी नाही, तर एक जीवनशैली शिकवणारी आहे. माणसाने स्वतःसाठी नव्हे, तर समाजासाठीही चांगले जीवन जगावे. त्याच्या कृतीतून आणि विचारांतूनच त्याची खरी ओळख निर्माण होते. चांगल्या सवयी अंगीकारल्यास त्याचे जीवन यशस्वी आणि आनंदी होईल. कवी आपल्याला सांगतात की आपले कर्तृत्व, स्वभाव आणि वर्तन यावरच समाज आपल्याला ओळखतो, त्यामुळे आपण कोणत्या गोष्टी करतो आणि कोणत्या टाळतो, यावर आपली प्रतिष्ठा ठरते.
ही कविता आपल्याला आत्मपरीक्षण करायला लावते आणि योग्य मार्गदर्शन देते. शिस्त, जबाबदारी, सद्गुण आणि समाजसेवा या गुणांचे महत्त्व पटवून देणारी ही कविता प्रत्येकाने जीवनात आचरणात आणावी अशी प्रेरणादायी आहे.
Leave a Reply