कुमारभारती Summary Chapter 19 प्रीतम Class 9 Kumarbharati Maharashtra Board Marathi Medium

Summary For All Chapters – कुमारभारती Class 9
“प्रीतम” ही कथा एका विद्यार्थ्याच्या संघर्षाची आणि त्याने जिद्द, मेहनत आणि योग्य मार्गदर्शनाच्या मदतीने मिळवलेल्या यशाची प्रेरणादायी कहाणी आहे. प्रीतम हा एका सैन्यातील अधिकाऱ्याचा मुलगा होता. त्याच्या वडिलांना सतत विविध ठिकाणी बदली होत असल्याने त्याचे शिक्षणही वेगवेगळ्या ठिकाणी वेगवेगळ्या भाषांमध्ये झाले होते. काही वर्षांनी त्याच्या वडिलांची पोस्टिंग झाल्यानंतर त्याला मामाच्या घरी राहायला पाठवण्यात आले. त्याच्या आईचे निधन झाले होते, त्यामुळे त्याला एकटेपणाची तीव्र जाणीव होती.

मामाच्या घरी राहत असताना, प्रीतमला खूप वेगळेपणा जाणवायचा. मामा-मामींनी त्याला फक्त जबाबदारी म्हणून ठेवले होते, त्यामुळे त्याला तिथे आपलेपणा वाटत नव्हता. त्याला मराठी भाषा नीट समजत नव्हती, त्यामुळे अभ्यासात तो मागे पडला होता. शाळेत इतर मुलांशी तो मिसळत नसे आणि तो कायम अबोल आणि गप्प असायचा. त्याच्या अभ्यासात खूप चुका असायच्या, त्यामुळे शिक्षक त्याच्यावर नाराज असायचे. त्याच्या निबंधातील चुका पाहून शिक्षकांनी त्याला रागावले आणि पालकांना बोलवण्याची सूचना दिली.

पण प्रीतमच्या वेदना आणि परिस्थिती त्याच्या वर्गशिक्षिकेला समजली. लेखिकेलाही वडील नव्हते आणि ती तिच्या आईसोबत एकटी राहत होती. त्यामुळे तिला प्रीतमच्या परिस्थितीशी स्वतःची तुलना वाटली आणि तिने त्याला मदत करण्याचा निर्णय घेतला. ती त्याला रोज वाचन, लेखन आणि मराठी भाषा समजण्यासाठी मदत करू लागली. हळूहळू प्रीतममध्ये सुधारणा होऊ लागली. त्याच्या चुका कमी झाल्या आणि तो अभ्यासात लक्ष द्यायला लागला. शिक्षिकेच्या प्रेमळ आणि आईसारख्या शिकवणीमुळे त्याने मेहनत घेण्यास सुरुवात केली.

प्रीतमच्या मेहनतीचा आणि शिक्षकांच्या मार्गदर्शनाचा परिणाम लवकरच दिसू लागला. तो हळूहळू वर्गात चांगले गुण मिळवू लागला आणि आत्मविश्वास वाढला. शिक्षिकेच्या प्रेरणेमुळे त्याने आपले ध्येय ठरवले. त्याला सैन्यात भरती व्हायचे होते आणि त्यासाठी तो खूप मेहनत करू लागला.

त्याने अखेर राष्ट्रीय संरक्षण प्रबोधिनी (NDA) मध्ये प्रवेश मिळवला आणि पुढे सैन्यात अधिकारी बनला. शिक्षिकेला त्याच्या या यशाची अतिशय अभिमान वाटला. काही वर्षांनी, प्रीतम सेकंड लेफ्टनंट बनून आपल्या गुरुंना भेटण्यासाठी आला. तो अत्यंत देखणा, आत्मविश्वासू आणि यशस्वी दिसत होता. आपल्या बाईंना भेटून त्याने त्यांच्याशी जुन्या आठवणी शेअर केल्या आणि त्यांनी दिलेल्या शिकवणीबद्दल कृतज्ञता व्यक्त केली.

गुरु-दक्षिणा म्हणून त्याने आपल्या शिक्षिकेला आईच्या बांगड्या आणि अत्तराची बाटली भेट दिली. त्याच्याकडे मोठ्या भेटवस्तू घेण्याइतके पैसे नव्हते, पण त्याच्या गुरुंप्रती असलेल्या प्रेमाचा आणि आदराचा हा अनमोल सन्मान होता. शिक्षिकेने ते प्रेमाने स्वीकारले आणि आपल्या विद्यार्थ्याच्या यशाचा आनंद घेतला.

कथेतून मिळणारे मुख्य संदेश:

1. शिक्षक हा केवळ ज्ञान देणारा नसून, विद्यार्थ्याच्या संपूर्ण आयुष्याला आकार देणारा असतो.
2. परिस्थिती कितीही कठीण असली तरी मेहनत, जिद्द आणि योग्य मार्गदर्शन मिळाल्यास यश नक्की मिळते.
3. विद्यार्थी आणि शिक्षक यांचे नाते आई-मुलासारखे असते, जिथे प्रेम, विश्वास आणि मार्गदर्शन असते.
4. जीवनात संधी मिळताच तिचा योग्य वापर करून मोठे ध्येय गाठावे.
5. कृतज्ञता व्यक्त करणे हे माणसाचे मोठेपण दर्शवते, जसे प्रीतमने आपल्या गुरुंना सन्मान दिला.