स्वाध्याय
प्रश्न १: कारणे लिहा.
लेखिकेला लंडनच्या पावसाची मजा वाटण्याची कारणे लिहा.
- लंडनमध्ये पावसामुळे वाटेत चिखल होत नाही, त्यामुळे चालताना त्रास होत नाही.
- पावसामुळे गारवा जाणवतो आणि हवामान आल्हाददायक वाटते.
- लांब अंतर चालूनही थकवा येत नाही, कारण पाऊस आणि थंड हवा उत्साह वाढवते.
- जगात कोठेतरी पावसामुळे हिरवळ कायम राहते, हे लेखिकेला आश्चर्यकारक वाटते.
प्रश्न २: तुलना करा.
भारतामधील आणि लंडनमधील धुक्याची तुलना करा.
| भारतामधील धुके | लंडनमधील धुके |
|---|---|
| धुक्याचा कालावधी काही तास किंवा एका रात्रीपुरता असतो. | आठवडाभर किंवा दहा दिवससुद्धा आकाश निरभ्र नसते. |
| सकाळी धुके पडते आणि सूर्य उगवल्यावर हळूहळू नाहीसे होते. | सूर्यप्रकाश कमी असल्याने धुके सतत दिसते. |
| धुक्यातून सूर्याच्या किरणांनी इंद्रधनुष्य दिसते. | लंडनच्या धुक्यात सूर्यदर्शन क्वचितच होते. |
| धुके सांजवेळी पडते आणि सकाळी नाहीसे होते. | धुके सतत वातावरणात राहते आणि गडद असते. |
प्र. ३. इंग्लंडमधील धुक्याचा तेथील जनजीवनावर होणारा परिणाम सविस्तर लिहा.
- रस्त्यावर धुके असल्यामुळे गाड्यांचे अपघात होतात.
- बोटींची टक्कर होते, कारण समुद्रात धुक्यामुळे दृश्यमानता कमी होते.
- मुले रस्त्यावर हरवतात, कारण धुक्यामुळे काहीच दिसत नाही.
- हवामान सतत गडद असल्याने लोकांना निराशा जाणवते.
प्रश्न ४: स्वमत
(अ) हिवाळ्यातील एक अविस्मरणीय अनुभव आठ-दहा वाक्यांत लिहा.
- हिवाळ्यातील माझा अविस्मरणीय अनुभव म्हणजे पहिल्यांदा हिमवर्षाव पाहण्याचा क्षण.
- मी खिडकीतून बाहेर पाहिले, तेव्हा लहान लहान शुभ्र बर्फाचे कण हवेत गिरक्या घेत खाली येत होते.
- सर्व रस्ते, झाडे आणि गाड्या पांढऱ्या बर्फाने झाकल्या गेल्या होत्या.
- मी बाहेर पडलो आणि थंडगार हवेत बर्फ हातात घेतला.
- बर्फावर पाय ठेवताच तो चुरचुर आवाज करत होता.
- हा अनुभव माझ्यासाठी अनोखा आणि विस्मरणीय ठरला.
(आ) तुमच्या आवडत्या ऋतूची वैशिष्ट्ये स्पष्ट करा.
- मला पावसाळा सर्वांत जास्त आवडतो.
- थंडगार हवा, रिमझिम पाऊस आणि हिरवळ पसरलेले वातावरण मला आनंद देते.
- रस्ते ओलेसर होतात, नदी-नाले तुडुंब भरतात आणि झाडे नव्या पालवीने डोलतात.
- गरम चहा आणि गरम भजी पावसात खाण्याची मजा काही वेगळीच असते!
(इ) तुम्ही अनुभवलेल्या धुक्यातील दिवसांचे वर्णन तुमच्या शब्दांत लिहा.
- एका थंड सकाळी मी बाहेर पडलो तेव्हा सगळीकडे धुके पसरलेले होते.
- रस्त्यावरील झाडे आणि इमारतीसुद्धा धुक्यात लपल्या होत्या.
- समोरून कोणी चालले तरी फक्त जवळ आल्यावर दिसायचे.
- धुक्यामुळे हवा गार होती, आणि श्वास घेताना थंडावा जाणवत होता.
- हा निसर्गसौंदर्याचा अनुभव खूप सुंदर वाटला.
प्र. ५. खालील मुद्‌द्यांच्या आधारे तुम्ही भेट दिलेल्या प्रेक्षणीय स्थळाचे वर्णन करा.
प्रेक्षणीय स्थळे:
- मी महाबळेश्वरला भेट दिली होती.
- तिथे प्रतापगड किल्ला, वेण्णा तलाव, लॉर्ड विक्टोरिया पॉइंट आणि एलिफंट हेड पॉइंट पाहायला मिळाले.
भौगोलिक स्थान:
- महाबळेश्वर सातारा जिल्ह्यात, पश्चिम घाट पर्वतरांगेत वसलेले आहे.
- येथे थंड हवामान आणि दाट जंगल आहे.
ऐतिहासिक महत्त्व:
- छत्रपती शिवाजी महाराजांनी प्रतापगड येथे अफजलखानाला पराभूत केले होते.
- येथे अनेक प्राचीन मंदिरे आणि ब्रिटिशकालीन वास्तू आहेत.
त्या भागातील मानवी जीवन:
- स्थानिक लोक शेती, फळबागायती आणि पर्यटन व्यवसायावर अवलंबून असतात.
- येथे चिकू, स्ट्रॉबेरी आणि मधाचे उत्पादन मोठ्या प्रमाणात होते.
सांस्कृतिक वैशिष्ट्ये:
- येथे दरवर्षी स्ट्रॉबेरी महोत्सव आणि पारंपरिक नृत्य-गीतांचे कार्यक्रम आयोजित होतात.
- स्थानिक बाजारात हस्तकलेचे अनेक सुंदर वस्तू मिळतात.
नैसर्गिक वैशिष्ट्ये:
- येथे दाट झाडी, गडद धुके आणि सुंदर धबधबे पाहायला मिळतात.
- वेण्णा तलावात नाव चालवण्याचा आनंद लुटता येतो.
उल्लेखनीय बाबी:
- महाबळेश्वरच्या हवामानामुळे उन्हाळ्यात पर्यटकांची मोठी गर्दी असते.
- येथे तयार होणारा हनी, स्ट्रॉबेरी ज्यूस आणि चॉकलेट प्रसिद्ध आहेत.
Leave a Reply