कुमारभारती Question Answers Chapter 9 मी वाचवतोय Class 9 Kumarbharati Maharashtra Board Marathi Medium

स्वाध्याय

प्र. १: कोष्टक पूर्ण करा.

प्र. २: आकृती पूर्ण करा.

मनोरंजनाचे घटक:

प्र. ३: सकारणे लिहा.

(अ) जुन्या गोष्टींपैकी वाचवाव्या वाटणाऱ्या गोष्टी:

➡ पारंपरिक खेळ, स्थानिक बोलीभाषा, पारंपरिक व्यवसाय, कुटुंबसंस्था, नैसर्गिक शेती

(ब) तुमच्या मत त्या गोष्टी वाचवण्याची कारणे:

➡ जुन्या खेळांमुळे शारीरिक आणि मानसिक आरोग्य चांगले राहते.

➡ स्थानिक बोलीभाषा टिकवली पाहिजे, कारण त्या संस्कृतीचा भाग असतात.

➡ पारंपरिक व्यवसाय हे स्थलांतर रोखतात आणि आर्थिक स्वावलंबन देतात.

➡ आधुनिक तंत्रज्ञानामुळे कुटुंबसंस्था विस्कटत आहे, त्यामुळे एकोप्याचा संस्कार टिकवणे महत्त्वाचे आहे.

➡ नैसर्गिक शेती माणसाच्या आरोग्यासाठी चांगली असून पर्यावरणपूरक असते.

प्र. ४: काव्यासौंदर्य.

(अ) तुम्हाला जाणवलेली कवितेच्या मनातील खंत स्पष्ट करा.

➡ कवितेत गावकी जीवनातील साधेपणा, पारंपरिक व्यवसाय, खेळ आणि बोलीभाषा हरवत चालली आहे याबद्दल कवी खंत व्यक्त करतात. जुन्या पिढीच्या संस्कृतीऐवजी आधुनिक शहरी संस्कृती झपाट्याने विकसित होत आहे, यामुळे पारंपरिक जीवनशैलीचा नाश होत आहे.

(आ) ‘शब्द बापुडे केवळ वारा’ या काव्यपंक्तीतील आशयसौंदर्य शब्दबद्ध करा.

➡ या ओळीतून बोलीभाषा आणि स्थानिक शब्द हळूहळू नष्ट होत चालले आहेत हे दर्शवले आहे. आधुनिकतेच्या लाटेमध्ये जुने शब्द कालांतराने विस्मृतीत जात आहेत, आणि हे कवीला मनःस्तापदायक वाटते.

(इ) सामाजिक बदलांबाबत कवितेतून व्यक्त झालेला विचार स्पष्ट करा.

➡ आधुनिकतेच्या झगमगाटात गावातील व्यवसाय, बोलीभाषा आणि पारंपरिक संस्कृती नष्ट होत आहे. मुलांची जीवनशैली बदलली आहे, आणि पारंपरिक खेळ, व्यवहार आणि संवाद हे सर्व कालबाह्य होत आहेत. त्यामुळे समाजामध्ये स्वतःची संस्कृती टिकवण्यासाठी प्रयत्न करण्याची गरज आहे.

प्र. ५: स्वमत.

(अ) ‘माझी बोली’ या संकल्पनेतून तुम्हाला समजलेला कवीचा दृष्टिकोन स्वभाषेत मांडा.

➡ कवीला स्वतःची बोलीभाषा हरवण्याची भीती वाटते. आधुनिक शिक्षण आणि शहरीकरणामुळे स्थानिक भाषा मागे पडत चालली आहे. आपल्या भाषेशी असलेले भावनिक नाते जपत तिचा प्रचार आणि प्रसार करण्यासाठी प्रयत्न करायला हवेत.

(आ) ‘मॉलच्या अतिक्रमणामुळे छोट्या दुकानदारांना फटका बसतो’ याबाबत तुमचे मत स्पष्ट करा.

➡ मोठ्या मॉल्स आणि सुपरमार्केटमुळे छोट्या दुकानदारांचे व्यवसाय कमी होत चालले आहेत. ग्राहकांना मोठ्या दुकानांमध्ये अधिक सवलती आणि सुविधा मिळत असल्याने स्थानिक दुकाने बंद पडण्याच्या मार्गावर आहेत. ही परिस्थिती स्थानिक अर्थव्यवस्थेसाठी घातक ठरू शकते.

उपक्रम:

सामाजिक बदलांचे निरीक्षण आणि त्याचे परिणाम: