स्वाध्याय
प्रश्न १: योग्य पर्याय निवडा व विधान पुन्हा लिहा.
(अ) कवितेतील आई आपल्या मुलाला औक्षण करत आहे, कारण …
➡️ तो रणांगणावर जाणार आहे.
योग्य विधान:
➡️ कवितेतील आई आपल्या मुलाला औक्षण करत आहे, कारण तो रणांगणावर जाणार आहे.
प्रश्न २: खालील शब्दांमधून सूचित होणारा अर्थ लिहा.
(अ) अशुभाची सावली:
➡️ वाईट घटना किंवा अनिष्ट गोष्टींची चाहूल.
(आ) पंचप्राणांच्या ज्योतींनी औक्षण:
➡️ पूर्ण श्रद्धा आणि प्रेमाने मुलाच्या विजयासाठी आई करत असलेले औक्षण.
प्रश्न ३: कवितेच्या आधारे खालील तक्ता पूर्ण करा.
📌 कवितेचा विषय: – रणांगणावर जाणाऱ्या मुलाच्या वीरमातेच्या भावना.
📌 कवितेतील पात्रे: – आई आणि रणांगणावर जाणारा मुलगा.
📌 कवितेत उल्लेख आलेल्या थोर व्यक्ती: – शिवाजी महाराज, भवानी देवी, जिजाऊ माता, लक्ष्मीबाई.
📌 आईने व्यक्त केलेली इच्छा: – मुलाने रणांगणात पराक्रम गाजवावा आणि विजय मिळवून परत यावे.
प्रश्न ४: काव्यसौंदर्य
(अ) ‘तुझ्या शस्त्रांना, अस्त्रांना शक्ती देईल भवानी, शिवरायाचे स्वरूप आठवावे रणांगणी’, या काव्यपंक्तीतून व्यक्त होणारा अर्थ स्पष्ट करा.
➡️ आई आपल्या मुलाला सांगते की रणांगणावर लढताना भवानी देवीची कृपा आणि शिवरायांचे आदर्श डोळ्यासमोर ठेवावे. यामुळे त्याला धैर्य, शक्ती आणि विजय मिळेल.
(आ) ‘धन्य कशी माझी कूस, येई विजयी होऊन, पुन्हा माझिया हाताने दूधभात भरवीन’, या काव्यपंक्तीतील भावसौंदर्य स्पष्ट करा.
➡️ आईला मुलाच्या शौर्यावर आणि पराक्रमावर अभिमान आहे. तो रणांगणावर जिंकून परत आल्यावर, तिला त्याला पुन्हा प्रेमाने वाढून खायला घालायचे आहे.
प्रश्न ५: अभिव्यक्ती
(अ) कवितेतील वीर मातेतल्या भावना तुमच्या शब्दांत लिहा.
➡️ ही कविता वीरमातेच्या धैर्यवान भावनांचे दर्शन घडवते. आपल्या मुलाला युद्धावर पाठवताना तिला दु:ख होत असले तरी ती अभिमानाने त्याचे औक्षण करते आणि त्याला विजयाचा आशीर्वाद देते.
(आ) ‘भारतभूमी ही वीरांची भूमी आहे’, याबाबत तुमचे मत लिहा.
➡️ भारतभूमी ही अनेक शूर योद्ध्यांची जन्मभूमी आहे. छत्रपती शिवाजी महाराज, महाराणी लक्ष्मीबाई, भगतसिंग यांसारख्या वीरांनी देशासाठी बलिदान दिले आहे. त्यामुळे भारत ही वीरांची भूमी आहे.
Leave a Reply