कुमारभारती Notes Chapter 17 ऑलिंपिक वर्तुळांचा गोफ Class 9 Kumarbharati Maharashtra Board Marathi Medium

१. लेखक परिचय

📌 लेखक: बाळ ज. पंडित

📌 विशेषता: क्रीडा आणि सामाजिक विषयांवर अभ्यासपूर्ण लेखन

📌 पाठातील विषय:

• ऑलिंपिक खेळांचा इतिहास, उद्दिष्टे आणि महत्त्व
• ऑलिंपिकचे नियम, बोधचिन्हे आणि क्रीडावाक्य
• प्रसिद्ध खेळाडू आणि त्यांच्या क्रीडाप्रतिभेचा गौरव

२. ऑलिंपिक खेळांचा इतिहास

📌 प्राचीन ऑलिंपिक (इ.स.पूर्व ७७६)

• ग्रीस देशात झ्यूस देवतेच्या सन्मानार्थ सुरू झाले.
• विजेत्यांना ऑलिव्ह वृक्षाच्या फांदीची माळ मिळत असे.
• स्पर्धेच्या वेळी युद्ध थांबत असे आणि शांततेचा संदेश दिला जात असे.
• इ.स. पूर्व ३९४ मध्ये रोमन सम्राटाने या स्पर्धा बंद केल्या.

📌 आधुनिक ऑलिंपिक (इ.स. १८९६)

• पियरे द कुबरटँ (फ्रान्स) यांनी ऑलिंपिक स्पर्धा पुनरुज्जीवित केल्या.
• १८९६ साली अथेन्स (ग्रीस) येथे पहिले आधुनिक ऑलिंपिक झाले.
• दर चार वर्षांनी वेगवेगळ्या देशांत ऑलिंपिक स्पर्धा घेतल्या जातात.

३. ऑलिंपिक ध्वज आणि त्याचा अर्थ

📌 ऑलिंपिक ध्वज:

• पाच वर्तुळे – निळे, पिवळे, काळे, हिरवे आणि लाल.
• ही वर्तुळे पाच खंडांचे (युरोप, आशिया, आफ्रिका, अमेरिका, ऑस्ट्रेलिया) प्रतीक आहेत.
• शुभ्र पांढरी पार्श्वभूमी जागतिक शांततेचे प्रतीक आहे.

📌 ऑलिंपिक क्रीडावाक्य:

• “Citius, Altius, Fortius” – याचा अर्थ “गतीमानता, उच्चता आणि सामर्थ्य.”
• खेळाडूंनी वेगवान, उत्कृष्ट आणि शक्तिशाली होण्यासाठी प्रयत्न करावा.

📌 ऑलिंपिक शपथ:

• “मी एक खेळाडू म्हणून प्रामाणिकपणे खेळेन, खेळाच्या नियमांचे पालन करेन आणि खऱ्या खेळाडूप्रमाणे खेळीन.”

४. ऑलिंपिक स्पर्धांचे स्वरूप आणि आयोजन

📌 ऑलिंपिक स्पर्धा:

• खेळाडूंची निवड आणि तयारी आंतरराष्ट्रीय ऑलिंपिक समितीच्या नियमानुसार होते.
• ऑलिंपिक खेळांमध्ये ३० पेक्षा जास्त प्रकारचे क्रीडा प्रकार असतात.
• खेळाडूंसाठी “ऑलिंपिक विलेज” (खेळगाव) तयार केले जाते.

📌 महत्त्वाचे ऑलिंपिक खेळाडू आणि त्यांचे पराक्रम:

• जेसी ओवेन्स (१९३६): ४ सुवर्णपदके जिंकली.
• एमिल झेटोपेक (१९५२): ३ सुवर्णपदके पटकावली.
• अबेबे बिकिला (१९६०): अनवाणी पायाने मॅरेथॉन स्पर्धा जिंकली.
• ध्यानचंद (भारत): हॉकीमध्ये भारताला सुवर्णकाळ मिळवून दिला.

५. ऑलिंपिक खेळांचे उद्दिष्टे आणि महत्त्व

📌 १. जागतिक बंधुत्व आणि शांतता:

• ऑलिंपिक खेळ जात, धर्म, भाषा, वंशभेद न करता सर्वांना समान संधी देतात.
• खेळांमधून संपूर्ण जग एकत्र येते आणि राष्ट्रीय एकात्मता वाढते.

📌 २. शारीरिक आणि मानसिक विकास:

• खेळामुळे संयम, शिस्त, मेहनत आणि संघभावना वाढते.
• खेळाडूंच्या शारीरिक व मानसिक आरोग्यासाठी ऑलिंपिक खेळ महत्त्वाचे असतात.

📌 ३. देशाचा अभिमान:

• ऑलिंपिकमध्ये सुवर्णपदक जिंकणे हा देशासाठी अभिमानाचा क्षण असतो.
• खेळाडूंच्या कर्तृत्वाने देशाचे नाव जागतिक स्तरावर उंचावते.

📌 ४. प्रेरणादायक कथा आणि विजय:

• अनेक खेळाडूंनी गरिबीतून आणि संघर्षातून जिंकून ऑलिंपिक पदके मिळवली आहेत.
• त्यांची मेहनत आणि जिद्द नवीन पिढीला प्रेरणा देते.