लहान प्रश्न
1. या कवितेचे कवी कोण आहेत?
→ या कवितेचे कवी सतीश काळसेकर आहेत.
2. कवी कोणत्या गोष्टी वाचवण्याचा प्रयत्न करत आहे?
→ तो भाषा, बोली, संस्कृती, कविता आणि मातृभूमी वाचवण्याचा प्रयत्न करतो.
3. कवीला कोणती बोलीभाषा हरवत चालल्याची खंत वाटते?
→ कवीला गावातील पारंपरिक बोलीभाषा हरवत असल्याची खंत वाटते.
4. पूर्वी लोक कोणत्या प्रकारचे व्यवसाय करत असत?
→ पूर्वी लोहार, कुंभार, कल्हईकाम, भुसार व्यवसाय आणि शेती यांसारखे व्यवसाय होते.
5. मुलांचे खेळ कसे बदलले आहेत?
→ पूर्वीचे खेळ गोट्या, विटी-दांडू आणि आट्यापाट्या बंद झाले आणि मोबाइल गेम्स आणि टीव्ही वाढले.
6. आईच्या हाकेचे महत्त्व कमी का झाले आहे?
→ कारण कुटुंबसंस्था बदलत असून, माणसं एकमेकांपासून दूर जात आहेत.
7. गॅस शेगडीमुळे कोणता बदल झाला?
→ गॅस शेगडीमुळे मातीच्या चुलीवरील स्वयंपाकाचा गंध आणि चव हरवली आहे.
8. मोठ्या मॉल्समुळे कोणते व्यवसाय बंद होत आहेत?
→ किराणा दुकान, भुसार व्यापारी आणि पारंपरिक व्यवसाय संकटात आले आहेत.
9. बोलीभाषा का हरवत आहे?
→ इंग्रजीचा वाढता प्रभाव आणि शहरीकरणामुळे बोलीभाषा मागे पडत आहे.
10. पूर्वी लोक कोणत्या प्रकारे संवाद साधत असत?
→ लोक आपसात भेटून, गप्पा मारून आणि गावकथांद्वारे संवाद साधत असत.
11. कवीने या कवितेतून कोणता संदेश दिला आहे?
→ आपली भाषा, संस्कृती, परंपरा आणि माणुसकी जपली पाहिजे.
12. कवीचा ‘मी वाचवतोय’ हा आशय काय दर्शवतो?
→ कवी संस्कृती आणि बोलीभाषा हरवू नये म्हणून प्रयत्नशील आहे.
लांब प्रश्न
1. कवीला कोणत्या हरवणाऱ्या गोष्टींची खंत वाटते?
→ कवीला पारंपरिक व्यवसाय, बोलीभाषा, खेळ आणि कुटुंबातील आपुलकी हरवत असल्याची खंत वाटते. मोठी शहरं वाढत चालली आहेत, आधुनिक जीवनशैलीमुळे संवाद कमी होत आहे, आणि पूर्वीची नाती दुरावत चालली आहेत.
2. पूर्वीच्या जीवनशैलीत कोणते बदल झाले आहेत?
→ पूर्वी लोक पारंपरिक व्यवसाय करत, एकत्र कुटुंब पद्धती होती आणि संवाद अधिक होता. आता मोठ्या मॉल्समुळे छोटे व्यवसाय बंद होत असून, मोबाइल आणि टीव्हीमुळे माणसांमधील नाती दूर जात आहेत.
3. मोबाईल आणि टीव्हीमुळे मुलांच्या खेळांमध्ये कोणता बदल झाला आहे?
→ पूर्वी मुलं अंगणात आट्यापाट्य, गोट्या आणि विटी-दांडू खेळत असत, पण आता ते मोबाइल गेम्समध्ये व्यस्त असतात. त्यामुळे त्यांचे शारीरिक हालचाल कमी झाली असून, पारंपरिक खेळ लोप पावत आहेत.
4. बोलीभाषा कमी होण्याचे कारण काय आहे?
→ इंग्रजी भाषेचा वाढता प्रभाव आणि शहरांमध्ये स्थलांतर झाल्यामुळे बोलीभाषा मागे पडत आहे. पूर्वी ज्या शब्दांचा सर्रास वापर होत असे, ते आता फक्त जुन्या पिढीच्या आठवणींमध्ये राहिले आहेत.
5. आईच्या हाकेचे महत्त्व कमी का झाले आहे?
→ आधी मुले आईच्या हाकेने धावत घराकडे यायची, पण आता ती मोबाइल आणि टीव्हीमध्ये व्यस्त असतात. विभक्त कुटुंबपद्धती आणि वेगवान जीवनशैलीमुळे आईच्या हाकेला पूर्वीसारखे महत्त्व राहिले नाही.
6. कवीला ‘मी वाचवतोय’ असे का म्हणावेसे वाटते?
→ कवी पारंपरिक संस्कृती, भाषा आणि नाती हरवू नयेत म्हणून त्यांना टिकवण्याचा प्रयत्न करतो. तो म्हणतो की, जग बदलत असले तरी आपण आपली ओळख, परंपरा आणि आपली भाषा जपली पाहिजे.
Leave a Reply