लहान प्रश्न
1. ग. दि. माडगूळकर कोण होते?
→ ग. दि. माडगूळकर हे प्रसिद्ध मराठी कवी, गीतकार आणि लेखक होते.
2. ग. दि. माडगूळकर यांना कोणता पुरस्कार मिळाला?
→ त्यांना भारत सरकारकडून ‘पद्मश्री’ पुरस्कार मिळाला.
3. ‘वंदे मातरम्’ या कवितेचा मुख्य विषय काय आहे?
→ ही कविता राष्ट्रभक्ती आणि स्वातंत्र्यलढ्यास प्रेरणा देणारी आहे.
4. ‘वंदे मातरम्’ या मंत्राने काय साध्य झाले?
→ या मंत्राने स्वातंत्र्यसैनिकांना प्रेरणा दिली आणि देश स्वतंत्र झाला.
5. ग. दि. माडगूळकर यांना ‘महाराष्ट्र-वाल्मीकि’ का म्हटले जाते?
→ त्यांच्या उत्कृष्ट काव्यनिर्मितीसाठी त्यांना हा सन्मान मिळाला.
6. ‘गीतारामायण’ म्हणजे काय?
→ ‘गीतारामायण’ हे श्रीरामाच्या जीवनावर आधारित ६६ गाण्यांचे काव्य आहे.
7. ‘गीतारामायण’ला चाली कोणी दिल्या?
→ सुप्रसिद्ध संगीतकार सुधीर फडके यांनी याला चाली दिल्या.
8. ‘राम जन्मला ग सही’ हे गाणे कशावर आधारित आहे?
→ हे गाणे प्रभू श्रीरामाच्या जन्माचा प्रसंग सांगते.
9. ग. दि. माडगूळकरांचे आणखी कोणते काव्यसंग्रह प्रसिद्ध आहेत?
→ ‘जोगिया’, ‘बेबंदशाही’, ‘धूळ’, ‘गीतगंगा’.
10. ‘गीतारामायण’ कधी प्रथम प्रसारित झाले?
→ १ एप्रिल १९५५ रोजी पुणे आकाशवाणीवर.
11. ग. दि. माडगूळकरांचे साहित्य कशाबद्दल प्रसिद्ध आहे?
→ राष्ट्रभक्ती, धार्मिक कथा आणि सामाजिक मूल्ये.
12. या धड्यातून आपण काय शिकतो?
→ राष्ट्रप्रेम, त्यागाचे महत्त्व आणि साहित्य व संगीताचे योगदान.
लांब प्रश्न
1. ‘वंदे मातरम्’ या कवितेतील राष्ट्रभक्ती कशी व्यक्त झाली आहे?
→ ‘वंदे मातरम्’ या कवितेत भारतमातेचा गौरव सांगितला असून, तिच्यासाठी बलिदान देणाऱ्या वीरांचा सन्मान केला आहे. स्वातंत्र्यसैनिकांना प्रेरणा देणारा हा मंत्र राष्ट्रप्रेमाची भावना जागृत करतो आणि देशासाठी प्राण अर्पण करण्याची शिकवण देतो.
2. ग. दि. माडगूळकरांनी ‘गीतारामायण’ कसे लिहिले?
→ ग. दि. माडगूळकर यांनी प्रभू श्रीरामाच्या जीवनावर आधारित ‘गीतारामायण’ लिहिले, ज्यात ६६ गाणी आहेत. या गाण्यांना सुधीर फडके यांनी संगीतबद्ध केले असून, हे संपूर्ण महाराष्ट्रभर प्रसिद्ध झाले आणि लोकांमध्ये भक्तिभाव निर्माण केला.
3. ‘राम जन्मला ग सही’ या गाण्याचा प्रभाव कोणता होता?
→ ‘राम जन्मला ग सही’ हे गीत प्रभू रामाच्या जन्माच्या प्रसंगाचे सुंदर वर्णन करते आणि त्यातून भक्तिभाव प्रकट होतो. हे गीत लिहिताना गदिमा भावनिक झाले होते आणि त्यांनी ते पहाटे आपल्या आईला वाचून दाखवले, ज्यामुळे ती अभिमानाने भारावून गेली.
4. ग. दि. माडगूळकर यांना ‘महाराष्ट्र-वाल्मीकि’ का म्हणतात?
→ वाल्मीकींनी संस्कृतमध्ये रामायण रचले तसेच गदिमांनी मराठीत ‘गीतारामायण’ रचले, म्हणून त्यांना ‘महाराष्ट्र-वाल्मीकि’ म्हणतात. त्यांच्या लेखणीत सामाजिक, धार्मिक आणि ऐतिहासिक मूल्यांचे दर्शन घडते, त्यामुळे ते साहित्य क्षेत्रात अत्यंत मान्यवर मानले जातात.
5. ‘वंदे मातरम्’ हा मंत्र स्वातंत्र्यलढ्यात कसा उपयोगी ठरला?
→ स्वातंत्र्यसैनिकांसाठी ‘वंदे मातरम्’ हा मंत्र प्रेरणादायी होता आणि यामुळे त्यांच्यात राष्ट्रप्रेम जागृत झाले. इंग्रज सरकारने या घोषणेवर बंदी घातली होती, तरीही भारतीयांनी ती अभिमानाने उच्चारली आणि स्वातंत्र्यासाठी संघर्ष केला.
6. या धड्यातून आपण काय शिकतो?
→ या धड्यातून आपल्याला देशप्रेम, त्याग, आणि साहित्याचे महत्त्व याची शिकवण मिळते. आपल्या मातृभूमीसाठी काहीही करायला तयार असणे हेच खरे देशप्रेम आहे आणि साहित्य व संगीत हे समाजप्रबोधनासाठी मोठे साधन आहे.
Leave a Reply