Summary For All Chapters – लोकभारती हिंदी Class 9
ऐ सखि ! (पूरक पठन)
Summary In Hindi
यह पाठ महान कवि अमीर खुसरो द्वारा रचित पहेलियों और मुकरियों पर आधारित है। अमीर खुसरो ने हिंदी, हिंदवी और फारसी भाषाओं में रचनाएँ की हैं और वे अपनी चतुर पहेलियों के लिए प्रसिद्ध हैं।
इस पाठ में कुछ पहेलियाँ दी गई हैं, जहाँ एक वस्तु के गुणों को बताया गया है, लेकिन अंत में यह स्पष्ट किया जाता है कि वह साजन (प्रिय) नहीं, बल्कि कोई अन्य चीज़ है। उदाहरण के लिए, एक पहेली में बताया गया है कि वह रात में आता है और सुबह चला जाता है, लेकिन वह साजन नहीं बल्कि तारा (सितारा) है। इसी तरह, दूसरी पहेलियों में तोता, मक्खी, अंजन, नीर (पानी) आदि के बारे में बताया गया है।
इन पहेलियों का उद्देश्य केवल मनोरंजन नहीं, बल्कि बुद्धि को तेज़ बनाना भी है। इस पाठ के माध्यम से छात्रों को कविता के माध्यम से पहेलियों को समझने और उनके उत्तर खोजने का अवसर मिलता है। साथ ही, यह पाठ हमें अमीर खुसरो की रचनात्मकता और भाषा के प्रति उनके योगदान से परिचित कराता है।
Summary In Marathi
हा पाठ प्रसिद्ध कवी अमीर खुसरो यांच्या कोड्यांवर (पहेल्यांवर) आधारित आहे. अमीर खुसरो यांनी हिंदी, हिंदवी आणि फारसी भाषेत लेखन केले असून, त्यांच्या चतुर कोड्यांसाठी ते प्रसिद्ध आहेत.
या पाठामध्ये काही गमतीशीर कोडी दिली आहेत, जिथे एका गोष्टीचे गुणधर्म सांगितले जातात, पण शेवटी स्पष्ट होते की ती गोष्ट प्रियकर (साजन) नसून काहीतरी वेगळे आहे. उदाहरणार्थ, एका कोड्यात सांगितले आहे की तो रात्री येतो आणि पहाटे निघून जातो, पण तो साजन नसून तारा (सितारा) आहे. अशाच प्रकारे इतर कोड्यांमध्ये तोता, माशी, काजळ, पाणी (नीर) यांच्याबद्दल सांगितले आहे.
या कोड्यांचा हेतू फक्त करमणूक करणे नाही, तर विद्यार्थ्यांची बुद्धिमत्ता वाढवणे हाही आहे. या पाठाद्वारे विद्यार्थ्यांना कोड्यांचे स्वरूप समजते आणि त्यांचे उत्तर शोधण्याची संधी मिळते. तसेच, अमीर खुसरो यांच्या सृजनशीलतेची आणि भाषेच्या योगदानाची ओळख होते.
Leave a Reply