भाषाभ्यास
१. एकवाक्येन उत्तरं लिखत।
(१) यात्रिकः केन यात्रां करोति स्म? (प्रवासी कोणत्या वाहनाने प्रवास करीत असे?)
➡ यात्रिकः रेलयानेन यात्रां करोति स्म। (प्रवासी रेल्वेने प्रवास करीत असे।)
(२) छात्रा कुत्र उपाविशत्‌? (विद्यार्थिनी कोठे बसली?)
➡ छात्रा दीर्घासने उपाविशत्‌। (विद्यार्थिनी लांब बाकावर बसली।)
(३) बालिकायाः शालास्यूते किम्‌ आसीत्‌? (विद्यार्थिनीच्या शाळेच्या स्यूतामध्ये काय होते?)
➡ बालिकायाः शालास्यूते सूचि तथा सूत्रं आसीत्‌। (विद्यार्थिनीच्या शाळेच्या पिशवीत सुई आणि दोरा होता।)
(४) वयं किम्‌ आचरामः? (आपण कोणते कर्तव्य पार पाडतो?)
➡ वयं राष्ट्रधर्मं आचरामः। (आपण राष्ट्रधर्माचे पालन करतो।)
(५) बालिकायाः उत्तरं कीदृशम्‌ अस्ति? (विद्यार्थिनीचे उत्तर कसे होते?)
➡ बालिकायाः उत्तरं अतीव बोधप्रदं अस्ति। (विद्यार्थिनीचे उत्तर अत्यंत बोधदायक होते।)
२. माध्यमभाषया उत्तरं लिखत।
(१) का नाम राष्ट्रसम्पत्तिः? (राष्ट्रसंपत्ती म्हणजे काय?)
➡ रेलयानं, सार्वजनिक स्थाने, उद्याने इत्यादयः राष्ट्रसम्पत्तिः। (रेल्वे, सार्वजनिक ठिकाणे, उद्याने ही राष्ट्रसंपत्ती आहे।)
(२) राष्ट्रसम्पत्तेः सुरक्षणाय यूयं किम्‌ कुरुथ? (राष्ट्रसंपत्तीच्या संरक्षणासाठी तुम्ही काय करता?)
➡ वयं राष्ट्रसम्पत्तेः सुरक्षणाय तस्य स्वच्छतां रक्षामः, तस्य नाशं न कुर्मः च। (आम्ही राष्ट्रसंपत्तीची स्वच्छता राखतो आणि तिचे नुकसान करत नाही।)
३. प्रश्ननिर्माणं कुरुत।
(१) यात्रिकः कुतूहलेन बालिकां पश्यति स्म। (प्रवासी उत्सुकतेने विद्यार्थिनीला पाहत होता।)
➡ कः कुतूहलेन बालिकां पश्यति स्म? (विद्यार्थिनीला उत्सुकतेने कोण पाहत होता?)
(२) वाहनस्य सुरक्षणम्‌ अस्माकम्‌ आद्यं कर्तव्यम्‌। (वाहनाचे संरक्षण हे आपले प्रथम कर्तव्य आहे।)
➡ किं अस्माकं आद्यं कर्तव्यम्‌? (आपले पहिले कर्तव्य काय आहे?)
४. गद्यांशतः समानार्थकशब्दान्‌ लिखत।
(अ) ओत्सुक्यम्‌ – कुतूहलम्‌ (उत्सुकता – जिज्ञासा)
(आ) धनम्‌ – सम्पत्तिः (धन – संपत्ती)
(इ) विद्यालयः – शाला (शाळा – विद्यालय)
(ई) दोरकः – सूत्रम्‌ (दोरा – सूत्र)
५. गद्यांशतः विरुद्धार्थकशब्दान्‌ लिखत।
(अ) नयति × आनयति (नेतो × आणतो)
(आ) उत्तिष्ठति × उपविशति (उठतो × बसतो)
६. कः कं वदति?
(१) “अयि बालिके, त्वम्‌ किं करोषि?” (अगं मुली, तू काय करत आहेस?)
➡ यात्रिकः बालिकां वदति। (प्रवासी विद्यार्थिनीला विचारतो।)
७. मेलनं कुरुत।
| विशेषणानि (विशेषण) | विशेष्याणि (नाम) |
|---|---|
| बोधप्रदम् | उत्तरम् |
| विचारमग्रः | यात्रिकः |
| छिन्नम् | तल्पम् |
८. कोष्ठकं पूरयत।
| नाम (संज्ञा) | सर्वनाम (सर्वनाम) | लट्लकार (वर्तमानकाल) | लङ्लकार (भूतकाल) |
|---|---|---|---|
| बालिकया | एतद्‌ | करोमि | अकरोत्‌ |
| आचार्यः | अस्माकम्‌ | पृच्छति | अपृच्छत्‌ |
| यात्राम्‌ | अहम्‌ | आनयति | आनयत्‌ |
| उतरेण | – | अभवत्‌ | अभवत्‌ |
| आसनस्य | – | उपाविशत्‌ | उपाविशत्‌ |
Leave a Reply