भाषाभ्यास
१. एकवाक्येन उत्तरं लिखत।
प्रश्न 1. – गोपबालाः भोजनाय किं किम् आनयन्?
उत्तरम् – गोपबालाः दध्योदनं, पृथुकाः, अपूपाः, लङ्ककाः, वटका, मोदकाः च आनयन्।
मराठी – गोपाळ मुले भोजनासाठी काय काय आणली?
मराठी – गोपाळ मुले दहीभात, चुरमुरे, अप्पे, मिरची, वडे आणि मोदक घेऊन आली।
प्रश्न 2. – कृष्णः किं किं समानमिति वदति?
उत्तरम् – कृष्णः मनांसि समानानि, विचाराः समानाः, भोजनं समानमिति वदति।
मराठी प्रश्न – श्रीकृष्ण काय काय समान असावे असे म्हणतो?
मराठी उत्तर – श्रीकृष्ण म्हणतो की मन, विचार आणि भोजन समान असावे।
प्रश्न 3. – कृष्णः खाद्यपदार्थं किं मिश्रयति?
उत्तरम् – कृष्णः सर्वेषां खाद्यपदार्थानां मिश्रणं करोति।
मराठी प्रश्न – श्रीकृष्ण अन्नामध्ये काय मिसळतो?
मराठी उत्तर – श्रीकृष्ण सर्व पदार्थ एकत्र मिसळतो।
प्रश्न 4. – पाठे प्रयुक्तानि कृष्णस्य नामानि लिखत।
उत्तरम् – कृष्णस्य नामानि – बालकृष्णः, वासुदेवः, देवकीनन्दनः, गोपनायकः।
मराठी प्रश्न – पाठामध्ये श्रीकृष्णाची कोणती नावे आलेली आहेत?
मराठी उत्तर – श्रीकृष्णाची नावे – बालकृष्ण, वासुदेव, देवकीनंदन, गोपाळांचा नेता।
२. प्रश्ननिर्माणं कुरुत।
1. गोकुलस्थाः बालगोपालाः वासुदेवेन सह आसायं हिण्डन्ते स्म।
प्रश्नः – के वासुदेवेन सह आसायं हिण्डन्ते स्म?
मराठी – कोण वासुदेवासोबत आनंदाने खेळत होते?
२. बालकृष्णः गोकुले गोपालनं करोति स्म ।
प्रश्नः – कः गोकुले गोपालनं करोति स्म?
मराठी – गोकुळात गायींची देखभाल कोण करत होता?
३. पृथक् कुरुत।
नाम (संज्ञा): गोकुलस्थाः, कृष्णः, मोदकाः।
सर्वनाम (सर्वनाम): किम्, मम।
विशेषणम् (विशेषण): समाना।
क्रियापदम् (क्रियापद): अकरोत्, उपाविशन्।
४. समूहेतरपदं चिनुत।
१) बालकृष्णः, देवकीनन्दनः, चन्द्रशेखरः, गोपनायकः समूहेतरपदं – चन्द्रशेखरः (हे श्रीकृष्णाचे नाव नाही, तर महादेवाचे नाव आहे)।
२) अवदत्‌, अभणत्‌, अगदत्‌, अकरोत् समूहेतरपदं – अकरोत् (हे ‘म्हटले’ या अर्थाचे नाही, तर ‘केले’ या अर्थाचे आहे)।
५. विरुद्धार्थशब्दान्‌ मञ्जूषातः चिनुत।
१) मित्राणि × असयः (शत्रू)
२) समीपे × दुरे (लांब)
३) स्वादिष्ठम् × रुचिहीनम् (चव नसलेले)
४) समानानि × विविधानि (विविध, वेगवेगळे)
६. लटूरूपाणि प्रयुज्य कथां पुनः वदत /लिखत ।
भूतकाळ:बालगोपालाः वासुदेवेन सह अहिण्डन्त।गोपनायकः बालकृष्णः अवदत्‌ – “वयं समानं भोजनं करिष्यामः।”
वर्तमानकाळ (लट्लकार):बालगोपालाः वासुदेवेन सह हिण्डन्ति।गोपनायकः बालकृष्णः वदति – “वयं समानं भोजनं कुर्मः।”
७. सहभोजनस्य स्वीयम्‌ अनुभवं माध्यमभाषया लिखत।
मराठीत:सहभोजन करणे म्हणजे सर्वांनी मिळून प्रेमाने जेवणे। एकत्र बसून भोजन केल्याने स्नेह वाढतो आणि आनंद वाटतो। श्रीकृष्णाने गोपाळांना एकत्र भोजन करण्याचा संदेश दिला, कारण अन्नासोबत प्रेम देखील मिसळते। माझ्या घरी सुद्धा आम्ही सर्वजण मिळून जेवतो, त्यामुळे आपुलकी आणि आनंद वाढतो।
८. कृष्णस्य अन्यानि विविधानि नामानि अन्विष्यत लिखत।
श्रीकृष्णाची नावे:
- गोविंदः
- मधुसूदनः
- मुरारी
- जगन्नाथः
- केशवः
- दामोदरः
- वासुदेवः
- यशोदानंदनः
- नंदलालः
- माखनचोरः
९. युष्माकं प्रियभोजनपदार्थानां सूचि संस्कृतभाषया कुरुत।
प्रियभोजनपदार्थाः:
- मोदकाः (मोदक)
- पूरिका (पुरी)
- दध्योदनम् (दहीभात)
- आम्रफलं (आंबा)
- लड्डुकः (लाडू)
- उपमा (उपमा)
- इडली (इडली)
- पायसम् (खीर)
- समोसा (समोसा)
- अपूपः (घवन / पानकेक)
Leave a Reply