विद्वत्तेचे महत्त्व
विद्वत्ता आणि राजसत्ता कधीही समान असू शकत नाहीत. राजा केवळ आपल्या देशात पूजला जातो, पण विद्वान माणूस संपूर्ण जगात सन्मान मिळवतो.
वाईट वेळेला माणसाची बुद्धी विपरीत होते
सोन्याचा हरण कधीच पाहण्यात आलेला नाही, तसेच त्याचा उल्लेखही कधी झालेला नाही. तरीसुद्धा श्रीरामाला त्याची इच्छा निर्माण झाली. जेव्हा माणसाच्या नाशाचा काळ जवळ येतो, तेव्हा त्याची बुद्धीही विपरीत होते.
ज्ञान, औषध आणि योग्य माणूस
या जगात असे कोणतेही अक्षर नाही जे मंत्रात वापरले जात नाही, तसेच असे कोणतेही मूल (वनस्पती) नाही जे औषध म्हणून वापरले जात नाही. अयोग्य असा कोणताही मनुष्य नसतो, पण त्याचा योग्य उपयोग करणारा माणूस मात्र दुर्मिळ असतो.
अती हे नेहमी घातक असते
अतिशय दान दिल्यामुळे बळी कैद झाला. अतिशय गर्व केल्यामुळे सुयोधनाचा पराभव झाला. अती हव्यासामुळे रावणाचा नाश झाला. म्हणूनच “अती हे सर्वत्र वर्ज्य आहे!”
स्वदेशप्रेम सर्वोच्च आहे
लक्ष्मण म्हणतो – “मला सोन्याने बनवलेली लंका सुद्धा प्रिय नाही. कारण माझी माता आणि माझी जन्मभूमी ही स्वर्गापेक्षा श्रेष्ठ आहे.” हे वचन आपल्याला देशप्रेम शिकवते.
खरे आभूषण कोणते?
सोन्याचे दागिने, सुंदर हार, स्नान, सुगंधी फुले आणि नीटनेटके केस ही खरी शोभा नाही. खरी शोभा ही सुसंस्कृत वाणीमुळे मिळते. शरीरावरील सर्व दागिने नष्ट होऊ शकतात, पण मधुर वाणी हीच खरी संपत्ती आहे.
या सुभाषितांमधून शिकण्यासारखे:
✔ विद्वत्तेचे महत्त्व राजसत्तेपेक्षा अधिक आहे.
✔ अती हे टाळले पाहिजे, कारण ते विनाशाला कारणीभूत ठरते.
✔ स्वदेश आणि माता यांच्यावर प्रेम करणे हे सर्वोच्च कर्तव्य आहे.
✔ खरी शोभा बाह्यसौंदर्यात नसून संस्कारित वाणीमध्ये आहे.
Leave a Reply