(१) विद्या हा अनोखा खजिना आहे
हा एक अद्वितीय खजिना आहे, जो केवळ विद्या रूपाने मिळतो. इतर संपत्ती खर्च केल्याने कमी होते, पण विद्या अशी संपत्ती आहे, जी जितकी वापरली जाते, तितकी वाढत जाते. विद्या कधीही कमी होत नाही, उलट तिचा उपयोग केल्याने ती अधिकाधिक वृद्धिंगत होते.
(२) हनुमानाचे गुणगान
हनुमान वायुप्रमाणे वेगवान आहे. तो अत्यंत बुद्धिमान आणि आपल्या इंद्रियांवर विजय मिळवलेला आहे. तो वानरांचा सेनापती आहे आणि श्रीरामाचा अत्यंत प्रिय दूत आहे. अशा हनुमानाच्या चरणी मी शरण जातो आणि त्याची कृपा मागतो.
(३) सुगंध नसलेले फूल शोभत नाही
जे फूल रंगाने सुंदर आहे, पण त्याला सुगंध नाही, ते शोभत नाही. त्याचप्रमाणे, जर एखाद्या व्यक्तीच्या बोलण्यात गोडवा असेल, पण त्याच्या कृतीत सत्यता आणि प्रामाणिकता नसेल, तर त्याचे बोलणे निरर्थक ठरते. केवळ गोड बोलणे पुरेसे नाही, तर त्यामागे उत्तम वर्तन आणि कृती असायला हवी.
(४) शूर, विद्वान आणि दाता यांचे महत्त्व
शंभर लोकांमध्ये एक शूरवीर जन्मतो, हजारांमध्ये एक विद्वान निर्माण होतो, दहा हजारांमध्ये एक उत्तम वक्ता मिळतो आणि उत्तम दाता मिळेल की नाही, याचीही शाश्वती नाही. या जगात मोठ्या संख्येने लोक असले तरी शूर, विद्वान, वक्ते आणि दानशूर हे दुर्मिळच असतात.
(५) लोभी माणूस संकट पाहत नाही
लोभी माणूस नेहमी पैशाकडेच लक्ष देतो, पण त्यासाठी किती संकटे आणि अडचणी आहेत, हे पाहत नाही. जसे मांजर केवळ दुधाकडे लक्ष देते, पण त्यावर होणाऱ्या माराकडे पाहत नाही, त्याचप्रमाणे लोभी माणूस धन कमावण्यात गुंग होतो, पण त्यासाठी येणाऱ्या अडचणींकडे दुर्लक्ष करतो.
(६) कवीच संपूर्ण काव्यविश्वाचा निर्माता आहे
हे विशाल काव्यविश्व कवीच्या कृतीवरच अवलंबून असते. जसे सृष्टीच्या निर्मितीसाठी ब्रह्मदेव आहे, तसेच काव्यसृष्टीचा निर्माता एकटाच कवी असतो. त्याच्या कल्पनांनुसार संपूर्ण विश्व फिरते आणि बदलते.
(७) अपरिपक्व फळे तोडल्याने काय होते?
जो व्यक्ती झाडावरची अपरिपक्व फळे तोडतो, त्याला त्या फळांचा गोडवा मिळत नाही आणि त्याचबरोबर त्याच्या बिया देखील नष्ट होतात. त्यामुळे निसर्गाच्या नियमांप्रमाणे प्रत्येक गोष्टीला योग्य वेळ द्यावी लागते, अन्यथा त्याचे परिणाम वाईट होतात.
(८) देव कोठे आहे?
देव लाकडामध्ये नाही, तो दगडामध्ये नाही आणि मातीमध्येही नाही. तो फक्त आपल्या भावनेमध्ये, आपल्या श्रद्धेमध्ये आणि मनामध्ये असतो. म्हणूनच, देव शोधण्यासाठी बाहेर जाण्याची गरज नाही, तर आपले मन आणि भाव शुद्ध असायला हवेत.
Leave a Reply