भूगोल Question Answers Class 8 Chapter 10 Bhugol Maharashtra Board Marathi Medium

क्षेत्रभेट

प्रश्नावली

1. कार्यालयाचे नाव:

उत्तर – तालुका / जिल्हा निवडणूक कार्यालय.

2. या कार्यालयाशी संबंधित प्रमुखाचे पद कोणते आहे?

उत्तर – निवडणूक निर्णय अधिकारी.

3. या कार्यालयामार्फत कोणकोणती कामे केली जातात?

उत्तर –

• मतदार यादी तयार करणे व अद्ययावत करणे.
• निवडणुकीचे नियोजन आणि मतदान प्रक्रियेचे आयोजन.
• उमेदवारांच्या अर्जांची छाननी करणे.
• मतदान यंत्रांचे व्यवस्थापन.

4. निवडणूक विभागाचे कार्य कोणाच्या निर्देशानुसार चालते?

उत्तर – भारताच्या निवडणूक आयोगाच्या मार्गदर्शनाखाली.

5. कार्यालयामार्फत कोणकोणत्या निवडणुका घेतल्या जातात?

उत्तर –

• लोकसभा आणि विधानसभा निवडणुका.
• स्थानिक स्वराज्य संस्था निवडणुका.

6. निवडणुकीसाठी आवश्यक असलेले मनुष्यबळ कोठून उपलब्ध केले जाते?

उत्तर – शासकीय कर्मचारी, शिक्षक आणि इतर शासकीय अधिकारी यांची नेमणूक केली जाते.

7. निवडणुकीची सूचना किती दिवस आधी दिली जाते?

उत्तर – साधारणतः 45 ते 60 दिवस आधी.

8. निवडणुकीसाठी नवीन मतदारांची नोंद करणे आणि मतदारयाद्या अद्ययावत करणे ही कामे कोणामार्फत केली जातात?

उत्तर – तहसीलदार व निवडणूक विभागाद्वारे.

9. निवडणुकीसाठीचे प्रशिक्षण कार्यक्रम प्रत्यक्षपणे कोण घेते?

उत्तर – निवडणूक अधिकारी व संबंधित प्रशिक्षणार्थी अधिकारी.

10. निवडणुकीदरम्यान कोणकोणते परवाने आपल्या कार्यालयाकडून दिले जातात?

उत्तर – प्रचार परवाने, सभा आयोजित करण्याचे परवाने.

11. प्रत्यक्ष मतदानाच्या वेळी मतदान केंद्रावर किती व्यक्तींची नियुक्ती केली जाते?

उत्तर – सरासरी 4 ते 5 अधिकारी व कर्मचारी.

12. निवडणुकीचे काम करणाऱ्या कर्मचाऱ्यांचे मतदान केव्हा घेतले जाते? कसे?

उत्तर – मतदानाच्या आधी पोस्टल बॅलेटद्वारे.

13. मतदान करण्याची वेळ कोणती असते?

उत्तर – सकाळी 7:00 ते सायंकाळी 6:00.

14. विशिष्ट परिस्थितीत मतदान करण्यासाठी वेळ वाढवून दिली जाते का?

उत्तर – होय, गरज असल्यास.

15. मतदान प्रक्रिया पारदर्शक होण्यासाठी काय प्रयत्न करावे लागतात?

उत्तर – 

• व्हीव्हीपॅट मशीनचा वापर.
• वेबकास्टिंग आणि सीसीटीव्ही निरीक्षण.

16. मतदान यंत्राचे फायदे/तोटे सांगा.

उत्तर – 

• फायदे: जलद मतमोजणी, पारदर्शकता, कागद वाचवणे.
• तोटे: तांत्रिक बिघाडाची शक्यता.

17. मतदान यंत्रे कोठून उपलब्ध केली जातात?

उत्तर – भारत इलेक्ट्रॉनिक्स लिमिटेड (BEL) व इलेक्ट्रॉनिक्स कॉर्पोरेशन ऑफ इंडिया लिमिटेड (ECIL).

18. मतदान यंत्र कधीपासून वापरले जाऊ लागले?

उत्तर – 1998 पासून टप्प्याटप्प्याने.

19. मतदान यंत्रामध्ये बिघाड झाल्यास त्वरित काय कारवाई करावी लागते?

उत्तर – नवीन यंत्र बदलून द्यावे.

20. त्यापूर्वी मतदान कसे घेतले जात होते?

उत्तर – मतपत्रिकेद्वारे.

21. आचारसंहिता निवडणुकीपूर्वी किती दिवस आधी व किती दिवस नंतरपर्यंत चालू असते?

उत्तर – साधारणतः 45 दिवस आधी व निकाल लागेपर्यंत.

22. निवडणुकीच्या कामासाठी आपण कोणकोणत्या विभागांची मदत घेता?

उत्तर – महसूल, पोलिस, शिक्षण व माहिती तंत्रज्ञान विभाग.

23. पोटनिवडणुका कोणत्या परिस्थितीत घेतल्या जातात?

उत्तर – आमदार/खासदारांच्या मृत्यूनंतर किंवा राजीनामा दिल्यास.

24. उमेदवारांना समान मते मिळाली असतील तर आपण काय करता?

उत्तर – चिठ्ठी टाकून निकाल ठरवला जातो.

25. निकालाचा अंतिम निर्णय जनतेपुढे कोण जाहीर करते?

उत्तर – निवडणूक निर्णय अधिकारी.

26. पूर्वीच्या निवडणुकांची माहिती कार्यालयाकडून संकलित करून ठेवली जाते का?

उत्तर – होय, अहवाल व नोंदी ठेवल्या जातात.

27. उमेदवार निवडून आल्यानंतर त्यांना प्रमाणपत्र दिले जाते का? त्यावर कोणाची स्वाक्षरी असते?

उत्तर – होय, निवडणूक निर्णय अधिकाऱ्याची स्वाक्षरी असते.