सुरांची जादूगिरी
प्र. 2. एक किंवा दोन शब्दांत उत्तरे लिहा.
(अ) खेडे जिथे विसावते ते ठिकाण – निसर्गाच्या मांडीवर
(आ) खेड्याला दिलेली उपमा – ताजी व टवटवीत रानफुले
(इ) लेखकाने वर्णिलेले संगीताचे दुसरे वाद्य – जातं
प्र. 3. का ते लिहा.
(अ) घरातल्या वस्तूंना स्वप्निल रूप प्राप्त होते, कारण
उत्तर – पहाटेच्या मंद प्रकाशात त्या वेगळ्या आणि स्वप्नवत वाटतात.
(आ) कंटाळलेले वासरू टाहो फोडते, कारण
उत्तर – ते उपाशी असते आणि आईच्या दुधासाठी व्याकूळ असते.
प्र. 4. खालील वाक्यांचा तुम्हांला समजलेला अर्थ लिहा.
(अ) पहाटेला पुरती जाग आली नव्हती.
उत्तर – पहाटे सर्वत्र शांतता असते आणि काही लोक अर्धवट झोपेत असतात.
(आ) थोड्या वेळाने दिशांना आकार आला.
उत्तर – सूर्यप्रकाशामुळे सर्व गोष्टी स्पष्ट दिसू लागल्या.
(इ) अंधाराला पिवळ्या प्रकाशाचा शिडकावा लागला.
उत्तर – पहाटेच्या प्रकाशामुळे अंधार हळूहळू कमी होत गेला.
प्र. 5. योग्य जोड्या लावा.
‘अ’ गट | ‘ब’ गट |
---|---|
(1) चिमण्यांची नाजूक चिवचिव | (ई) व्हायोलिनवर हलक्या हाताने तारा छेडाव्यात |
(2) सकाळचे हे संगीत | (उ) वाद्यवृंदासारखे वाटते |
(3) एखादा पोपट | (अ) या संगीतात आपल्या सुरांनी भर घालतो |
(4) गोठ्यात बांधलेल्या जनावरांच्या गळ्यातल्या घंटा | (आ) काचेच्या नाजूक बांगड्यांचा आवाज |
(5) कोंबड्यांचा कॉक्-कॉक् असा ठेका | (इ) ठेका धरणारा आवाज |
प्र. 6. ‘आवाजाची सोबत’ ही संकल्पना तुमच्या शब्दांत सांगा.
उत्तर – ग्रामजीवनात विविध प्रकारचे आवाज असतात. पहाटे कोंबड्यांची बांग, जात्याचा आवाज, चिमण्यांची चिवचिव, गुरांचे हंबरणे, मोटेचा आवाज, झऱ्याची खळखळ, बांगड्यांचा किणकिणाट असे अनेक आवाज असतात. हे आवाज गावातील लोकांच्या दैनंदिन जीवनाचा अविभाज्य भाग असतात आणि त्यांना जिवंतपणा देतात.
प्र. 7. दैनंदिन जीवनात सकाळच्या वेळी तुमच्या कानावर पडणाऱ्या आवाजांचे वर्गीकरण करा.
ऐकावेसे वाटणारे आवाज | त्रासदायक वाटणारे आवाज |
---|---|
पक्ष्यांची चिवचिव | गाड्यांचे हॉर्न |
झऱ्याचे खळखळणे | जोरजोरात वाजणारी गाणी |
मंद वारा आणि पानांची सळसळ | बांधकामाचा आवाज |
मंदिरातील घंटानाद | भांडणाचा आवाज |
गाई-वासराचे हंबरणे | भोंग्याचा कर्णकर्कश आवाज |
प्र. 8. ‘भाषेतील सौंदर्य’ या दृष्टीने पाठातील वाक्ये शोधून लिहा.
उत्तर –
- “निसर्गाच्या लडिवाळ मांडीवर विसावलेल्या खेड्यांचा जीवनक्रम सौंदर्याने माखलेला असतो.”
- “पलीकडच्या विहिरीवरील चाक वाजत असते.”
- “आसमंतात सुरांचे, शब्दांचे आणि आवाजांचे संमेलनच भरलेले असते.”
खेळूया शब्दांशी:
(अ) पाठाधारी विशेष्य-विशेषणांच्या जोड्या लावा.
विशेष्य | विशेषण |
---|---|
टाहो | आसुसलेला |
तान | कुर्रेबाज |
स्पर्श | मुलायम |
मांडी | लडिवाळ |
झांज | भरभरीत |
आवाज | किरटा |
आसुसलेला | टाहो |
किरटा | आवाज |
कुर्रेबाज | तान |
(आ) तक्ता पूर्ण करा.
शब्द | सामान्यरूप | विभक्ती प्रत्यय |
---|---|---|
सुगने | सुकण | ए |
सुगात | सुकण | आत्त |
सुगाचे | सुकण | चे |
सुगाला | सुकण | ला |
सुगाशी | सुकण | शी |
Leave a Reply