गे मायभू
प्रश्न 1: एका वाक्यात उत्तरे लिहा.
(अ) कवी कुणाचे पांग फेडू इच्छितो?
उत्तर: कवी मातृभूमीचे पांग फेडू इच्छितो.
(आ) मातृभूमीची आरती करण्याची कवीची साधने कोणती?
उत्तर: सूर्य, चंद्र आणि तारे ही कवीची मातृभूमीची आरती करण्याची साधने आहेत.
(इ) कवीच्या जन्माला कुणामुळे अर्थप्राप्त झाला?
उत्तर: कवीच्या जन्माला मातृभूमीमुळे अर्थप्राप्त झाला.
प्रश्न 2: खालील काव्यपंक्तींचा तुम्हांला समजलेला अर्थ स्पष्ट करा.
(अ) “आणीन आरतीला हे सूर्य, चंद्र, तारे”
उत्तर: कवी म्हणतो की तो मातृभूमीच्या आरतीसाठी संपूर्ण विश्वातील तेजस्वी गोष्टी अर्पण करेल, म्हणजेच आपल्या देशासाठी सर्वश्रेष्ठ योगदान देईल.
(आ) “आई, तुझ्यापुढे मी आहे अजून तान्हा”
उत्तर: कवीला असे वाटते की तो मातृभूमीसमोर अजून लहान आहे आणि त्याचे तिच्यावरील ऋण फेडण्यासाठी त्याला खूप काही शिकायचे आहे.
प्रश्न 3: हे केव्हा घडते ते लिहा.
(अ) कवीची ललाटरेषा प्रयाग काशी बनते…………
उत्तर: जेव्हा कवी मातृभूमीच्या पायधुळीचा स्पर्श करतो, तेव्हा त्याच्या ललाटरेषेला पवित्रता प्राप्त होते.
(आ) कवी मातृभूमीची उत्तम गाणी गाऊ शकतो…………
उत्तर: जेव्हा कवी मातृभूमीच्या दुधाने पोसला जातो आणि शब्द-सामर्थ्य प्राप्त करतो, तेव्हा तो तिच्या स्तुतीची गाणी गाऊ शकतो.
प्रश्न 4: खालील अर्थाच्या कवितेतील ओळी शोधून लिहा.
(अ) माझी भाषा मधुर आणि समृद्ध बनव.
उत्तर: “माझी तुझ्या दुधाने गेली भिजून वाणी!”
(आ) शब्दसामर्थ्य, प्रतिभासामर्थ्यप्राप्त झाल्याने गाणे गाईन.
उत्तर: “आई, तुझी अशी मी गाईन रोज गाणी;”
प्रश्न 5: कवितेत आलेले दोन वाक्प्रचार शोधा व त्यांचा वाक्यांमध्ये उपयोग करा.
वाक्प्रचार:
- पायधूळ घेणे – मी माझ्या गुरूंच्या पायधुळीला वंदन करतो.
- ललाटरेषा बनणे – सत्कर्म केल्याने माझे जीवन आनंदाने भरले आहे, जणू काही माझी ललाटरेषा उजळली आहे.
प्रश्न 6: कवितेतील यमक जुळणारे शब्द शोधून लिहा.
- सारे – तारे
- तान्हा – पान्हा
- कशाला – आला
- जराशी – काशी
- गाणी – वाणी
प्रश्न 7: स्वमत.
(अ) कवीने पायधूळ कशाला म्हटले असावे, ते स्पष्ट करा.
उत्तर: कवीने मातृभूमीच्या पायधूळीला अत्यंत पवित्र मानले आहे. त्याला असे वाटते की तिच्या धुळीचा स्पर्श देखील त्याच्या जीवनाला पावित्र्य व गौरव प्रदान करतो.
(आ) ‘गे मायभू तुझे मी फेडीन पांग सारे’ या ओळीचा सरळ अर्थ लिहा.
उत्तर: कवी म्हणतो की तो आपल्या मातृभूमीचे सर्व ऋण फेडण्यासाठी कटिबद्ध आहे.
(इ) कवितेतून व्यक्त झालेली मातृभूमीविषयीची भावना तुमच्या शब्दांत लिहा.
उत्तर: कवितेत मातृभूमीबद्दल कवीचा प्रगाढ आदर ““`आणि प्रेम व्यक्त झाले आहे. तो तिला आईप्रमाणे मानतो व तिच्या ऋणातून मुक्त होण्यासाठी आपले संपूर्ण जीवन अर्पण करू इच्छितो.
Leave a Reply