विद्याप्रशंसा
१. प्रस्तावना
विद्या ही माणसाच्या जीवनातील सर्वात मौल्यवान संपत्ती आहे. तिच्यामुळे माणसाचे जीवन उजळते, त्याला संकटातून मार्ग मिळतो आणि तो श्रेष्ठ बनतो. कृष्णशास्त्री चिपळूणकर यांनी रचलेल्या “विद्याप्रशंसा” या कवितेत विद्येचे महत्त्व सांगितले आहे.
२. विद्येचे महत्त्व
विद्या श्रेष्ठत्व देते:
- विद्येमुळे माणूस समाजात सन्माननीय बनतो.
- विद्या त्याला यशस्वी आणि आत्मनिर्भर बनवते.
विद्या संकटसमयी मदत करते:
- विद्या ही गुरुच्या ज्ञानाप्रमाणे माणसाला योग्य दिशा दाखवते.
- संकटसमयी ती मार्गदर्शन करून योग्य तो निर्णय घेण्यास मदत करते.
विद्या वाटल्याने वाढते:
- इतर संपत्ती खर्च केल्याने कमी होते, पण विद्या जितकी वाटली जाते तितकी वाढते.
- ती इतरांना दिल्याने तिची किंमत कमी होत नाही.
विद्या सर्व दु:खांवर मात करते:
- विद्येमुळे अज्ञान दूर होते आणि जीवन आनंदी होते.
- ती सर्व प्रकारच्या संकटांवर उपाय शोधून देते.
३. विद्येची वैशिष्ट्ये
विद्या ही सर्वश्रेष्ठ अलंकार आहे:
- सोनं, हिरे-माणक यांसारखे दागिने केवळ बाह्य सौंदर्य वाढवतात, पण विद्या माणसाच्या संपूर्ण व्यक्तिमत्त्वाला उजळते.
- विद्या ही माणसाच्या ज्ञानाची आणि विचारशक्तीची खरी शोभा असते.
विद्या कल्पवृक्षासारखी आहे:
- जसा कल्पवृक्ष सर्व इच्छा पूर्ण करतो, तशीच विद्या माणसाच्या मनोरथांची पूर्तता करते.
- माणसाच्या जीवनातील सर्व समस्यांवर उपाय शोधून देते.
विद्या कधीही चोरीला जात नाही:
- सोनं, पैसा किंवा इतर संपत्ती चोरीला जाऊ शकते, पण विद्या कोणालाही हिरावून घेता येत नाही.
- त्यामुळे विद्या ही सर्वात सुरक्षित आणि शाश्वत संपत्ती आहे.
४. विद्येच्या उपासनेचा संदेश
विद्या सुखदायिनी आहे:
- ती सर्व प्रकारची सुखे देते आणि जीवन समृद्ध करते.
विद्या दु:खनाशिनी आहे:
- ती अज्ञान, अंधश्रद्धा आणि दारिद्र्य नष्ट करते.
विद्येची निष्ठेने उपासना करावी:
- विद्या म्हणजे ज्ञानाची देवी, तिची भक्तीभावाने साधना करावी.
५. निष्कर्ष
विद्या हीच खरी संपत्ती आहे, जी माणसाला संकटांतून तारते, त्याला योग्य मार्ग दाखवते आणि त्याचे जीवन यशस्वी बनवते. त्यामुळे प्रत्येकाने विद्येची उपासना निष्ठेने केली पाहिजे आणि आपल्या जीवनात ज्ञानाचा प्रकाश पसरवला पाहिजे.
Leave a Reply