मराठी बालभारती Notes Class 8 Chapter 7 Balbharati Maharashtra Board

अण्णा भाऊंची भेट

१. पाठाचा परिचय:

• पाठाचे नाव: अण्णा भाऊंची भेट
• लेखक: विठ्ठल उमप
• प्रकार: आत्मचरित्रातील उतारा

ही कथा प्रसिद्ध लोकशाहीर विठ्ठल उमप आणि थोर साहित्यिक अण्णा भाऊ साठे यांच्या पहिल्या भेटीवर आधारित आहे. या पाठातून अण्णा भाऊ साठे यांचे साधेपण, गरिबांप्रती असलेली बांधिलकी आणि समाजासाठी केलेले कार्य स्पष्ट होते.

२. लेखकाची माहिती:

नाव: विठ्ठल उमप (1931-2010)

व्यवसाय: लोकशाहीर, लोककलाकार, सामाजिक कार्यकर्ते

विशेष कार्य:

• भारतरत्न डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर यांच्या विचारांचे प्रचारक
• 1000 हून अधिक लोकगीते रचली
• आंतरराष्ट्रीय लोकनृत्य स्पर्धेत भारताचे प्रतिनिधित्व करून प्रथम क्रमांक मिळवला
• ‘फू बाई फू’ हे आत्मचरित्र प्रसिद्ध

३. अण्णा भाऊ साठे यांची ओळख:

पूर्ण नाव: तुकाराम भाऊ साठे (अण्णा भाऊ साठे)

व्यवसाय: लेखक, कवी, समाजसुधारक

साहित्यिक कार्य:

• 35 हून अधिक कादंबऱ्या, लोकनाट्य, कथा, गीते
• गरीब आणि शोषित समाजाच्या दुःखांचे वास्तववादी चित्रण
• मॅक्सिम गॉर्की यांना आपला आदर्श मानले
• त्यांच्या कादंबऱ्या मॉस्को येथे अनुवादित झाल्या

४. कथासारांश:

अ) विठ्ठल उमप आणि अण्णा भाऊंची पहिली भेट

• विठ्ठल उमप यांचे आकाशवाणीवरील कार्यक्रम अण्णा भाऊंनी ऐकले होते.
• अण्णा भाऊंनी उमप यांना चिरागनगर येथे भेटायला बोलावले.
• विठ्ठल उमप यांना वाटले की त्यांना शाहिरी कार्यक्रमासाठी बोलावले आहे.

ब) अण्णा भाऊंचे राहणीमान आणि स्वभाव

• अण्णा भाऊ एका छोट्या झोपडीत राहात असत.
• झोपडीत फारच कमी साहित्य होते – मोडक्या खुर्च्या, टेबल, चुलीशेजारी पाणी साचलेले.
• गरिबांच्या दुःखांचे निरीक्षण करून त्यांनी समाजाभिमुख साहित्य लिहिले.

क) अण्णा भाऊंचा साहित्यातील दृष्टिकोन

• त्यांनी परदेशात मिळणारे मानधन स्वीकारले नाही.
• बंगल्यात राहिल्यास ते गरिबांचे वास्तव चुकवतील, म्हणून झोपडीत राहण्याचा निर्णय घेतला.
• त्यांची लेखनशैली सत्यावर आधारित होती आणि समाजासाठी प्रेरणादायी होती.

ड) अण्णा भाऊ आणि विठ्ठल उमप यांची मैत्री

• अण्णा भाऊंनी उमप यांचे गायन ऐकून त्यांचे कौतुक केले.
• त्यांनी उमप यांना सन्मानाने आपल्याजवळ ठेवले.
• विठ्ठल उमप यांना अण्णा भाऊंच्या साधेपणाची आणि त्यांच्या कलेवरील निष्ठेची जाणीव झाली.

५. मुख्य विचार:

1. साधेपणा आणि प्रामाणिकता: अण्णा भाऊंनी श्रीमंतीच्या ऐवजी गरीबांच्या जीवनाला जवळ केले.
2. समाजसेवा: त्यांनी लेखनाद्वारे गरीब आणि शोषित लोकांसाठी आवाज उठवला.
3. कला आणि साहित्य: त्यांनी आपल्या साहित्याच्या माध्यमातून समाजातील वास्तव दाखवले.
4. मैत्री आणि आपुलकी: अण्णा भाऊंनी विठ्ठल उमप यांच्याशी आपुलकीचे नाते ठेवले.

७. उपसंहार:

“अण्णा भाऊंची भेट” हा पाठ आम्हाला साधेपणा, प्रामाणिकता आणि समाजासाठी समर्पण यांचे महत्त्व शिकवतो. अण्णा भाऊंनी गरिबांचे जीवन जवळून पाहून त्यावर आधारित साहित्य निर्माण केले. त्यांचे विचार आणि त्यांची जीवनशैली हे प्रत्येकासाठी प्रेरणादायी आहेत.