मराठी बालभारती Notes Class 8 Chapter 5 Balbharati Maharashtra Board

सुरांची जादूगिरी

१. प्रस्तावना:

गावातील पहाटेचे वातावरण हे अत्यंत निसर्गरम्य आणि शांत असते. पहाटेच्या वेळी वातावरणात विविध सुरेल आणि नैसर्गिक आवाज गुंजत असतात, जे मनाला प्रसन्नता आणि आनंद देतात. या धड्यात लेखकाने गावातील पहाटेच्या सौंदर्याचे सुंदर चित्रण केले आहे.

२. पहाटे ऐकू येणारे विविध आवाज:

गावात पहाटे वेगवेगळे आवाज ऐकू येतात, जे निसर्गाच्या विविध हालचालींचे प्रतीक असतात. हे आवाज एकत्र येऊन निसर्गसंगीताची अनुभूती देतात.

(अ) प्राणी आणि पक्ष्यांचे आवाज:

• कोंबड्यांची बांग
• चिमण्यांची चिवचिव
• गाई-वासरांचे हंबरणे
• कुत्र्यांचा भुंकण्याचा आवाज
• मेंढ्या आणि शेळ्यांची म्मे म्मे

(ब) घरगुती आणि मानवी जीवनातील आवाज:

• जात्याचा घर्र घर्र आवाज
• विहिरीवरून पाणी भरतानाचा आवाज
• कपडे धुण्याचा आणि टाळी मारण्याचा आवाज
• लाकडे तोडतानाचा आणि जळतानाचा आवाज

(क) निसर्गातील आवाज:

• झऱ्याचे खळखळणे
• पानांची सळसळ
• मंद वाऱ्याचा आवाज
• पाण्यावर पडणाऱ्या थेंबांचा नाजूक आवाज

३. पहाटेच्या मंद प्रकाशाचे सौंदर्य:

• पहाटेचा मंद प्रकाश संपूर्ण वातावरणात प्रसन्नता आणि स्वप्नवत सौंदर्य निर्माण करतो.
• घरातील वस्तूंवर पडणारा प्रकाश त्या वस्तूंना वेगळेच रूप देतो.
• पहाटेच्या वेळी गवतावरील दवबिंदू मोत्यासारखे चमकतात.
• नदीच्या पाण्यावर पडणारी सूर्यकिरणे सोनेरी रंग निर्माण करतात.

४. गावातील पहाट आणि शहरातील पहाट यातील फरक:

५. गावकऱ्यांसाठी पहाटेचे महत्त्व:

• पहाटेच्या वेळी गावातील लोक आपल्या दैनंदिन कामाची सुरुवात करतात.
• गुरे चरायला नेतात, दूध काढतात आणि शेतीची कामे सुरू करतात.
• स्त्रिया घरगुती कामे उरकतात, पाणी भरतात आणि स्वयंपाकाची तयारी करतात.
• लहान मुले शाळेची तयारी करतात आणि खेळायला जातात.

६. पहाटेच्या वातावरणाचा मानवी मनावर होणारा परिणाम:

• पहाटेच्या स्वच्छ आणि शीतल वातावरणामुळे मन प्रसन्न होते.
• नैसर्गिक आवाजांमुळे मानसिक शांती मिळते.
• पहाटेची वेळ चिंतन आणि ध्यानधारणा करण्यासाठी योग्य असते.
• शरीराला ताजेतवाने वाटते आणि नवीन दिवसाची सकारात्मक सुरुवात होते.

७. निष्कर्ष:

गावातील पहाटेचे सौंदर्य केवळ डोळ्यांनी पाहण्याचे नसून ते अनुभवण्याचे असते. नैसर्गिक वातावरण, पक्ष्यांचे संगीत आणि थंडगार वाऱ्याची झुळूक हे सारे मनाला आनंद देणारे असते. लेखकाने गावातील पहाटेची जिवंत आणि मनोहर चित्रे आपल्या शब्दांमधून साकार केली आहेत. ग्रामीण जीवनातील साधेपणा आणि निसर्गाची जवळीक यामुळे गावातील पहाट अधिक सुंदर वाटते.