संतवाणी
१. परिचय:
“संतवाणी” या धड्यात संत तुकाराम आणि संत सावता माळी यांच्या विचारांचे महत्त्व स्पष्ट करण्यात आले आहे. संत हे समाजप्रबोधनाचे आणि भक्तीचा मार्ग दाखवणारे महान विभूती असतात. त्यांच्या अभंगांतून भक्ती, सत्य, आणि नैतिक मूल्यांचा प्रसार होतो.
२. संत तुकाराम महाराजांचे विचार:
१) शब्दांचे महत्त्व:
- संत तुकाराम महाराज म्हणतात की शब्द हेच खरे धन आहे.
- शब्द हे समाजप्रबोधनाचे साधन असून ते अज्ञानाचा नाश करतात.
- शब्दांना त्यांनी “रत्ने” आणि “शस्त्रे” असे संबोधले आहे.
२) शब्दांचा योग्य उपयोग:
- योग्य शब्द वापरल्यास लोकांच्या जीवनात सकारात्मक बदल घडतो.
- चुकीचे शब्द बोलल्याने समाजात अराजकता निर्माण होऊ शकते.
- म्हणून संत तुकाराम म्हणतात की “शब्द वाटू धन जनलोकां” म्हणजे ज्ञानरूपी शब्द लोकांना द्यावेत.
३) शब्द आणि भक्तीचा संबंध:
- भक्ती करण्यासाठी शब्दांचा वापर महत्त्वाचा आहे.
- संत तुकाराम आपल्या अभंगांतून ईश्वरभक्ती आणि समाजसेवेचे महत्व सांगतात.
- त्यांनी शब्दांमध्येच ईश्वर दर्शन मानले आहे.
३. संत सावता माळी यांचे विचार:
१) संतसंगतीचे महत्त्व:
- संत सावता माळी यांनी भौतिक सुखांपेक्षा संतांची संगत श्रेष्ठ मानली आहे.
- त्यांना संतांचे दर्शन आणि सहवास हाच खरा आनंद वाटतो.
- त्यांच्या मते, संतांची संगत मिळाली तर जीवनाचा उद्देश स्पष्ट होतो.
२) भक्तीमार्ग आणि साधन:
- त्यांनी ईश्वरभक्ती आणि संतसंगतीला महत्त्व दिले आहे.
- त्यांच्या मते, संतांचा सहवास हा ईश्वरी कृपेसारखा असतो.
- त्यामुळे संतांच्या सहवासाने जीवन अधिक पवित्र होते.
४. संतांचे विचार आणि आजचा काळ:
- संतांचे विचार हे आजही समाजासाठी मार्गदर्शक ठरतात.
- त्यांचे अभंग सत्य, परोपकार, आणि भक्ती शिकवतात.
- संतांचे विचार आचरणात आणल्यास समाजात प्रेम, शांती, आणि सद्भावना वाढू शकते.
- त्यांच्या शिकवणीमुळे जीवनात नैतिक मूल्ये दृढ होतात आणि माणूस अधिक शहाणा बनतो.
५. संतवाणीचा संदेश:
- शब्द हेच खरी संपत्ती आहेत, त्यांचा योग्य वापर करावा.
- संतसंगती आणि भक्तीमुळे जीवनात शुद्धता आणि शांती येते.
- सत्य आणि चांगले विचार हेच समाजसुधारणेचे खरे मार्ग आहेत.
Leave a Reply