मराठी बालभारती Important Questions Class 8 Chapter 9 Balbharati Maharashtra Board

विद्याप्रशंसा

लहान प्रश्न

1. विद्या कशामुळे माणसाला श्रेष्ठत्व प्राप्त होते?

उत्तर – विद्येमुळे माणसाला ज्ञान आणि योग्य मार्गदर्शन मिळते, त्यामुळे तो श्रेष्ठ बनतो.

2. विद्या दुसऱ्याला दिली तरी ती कमी होते का?

उत्तर – नाही, विद्या जितकी वाटली जाते तितकी ती वाढत जाते.

3. विद्या कोणत्या प्रकारच्या संकटात मदत करते?

उत्तर – विद्या संकटसमयी योग्य उपाय सुचवते आणि मार्ग दाखवते.

4. विद्येची तुलना कोणत्या प्रकारच्या अलंकाराशी केली आहे?

उत्तर – कवीने विद्येची तुलना इतर दागिन्यांपेक्षा अधिक शोभादायक अलंकाराशी केली आहे.

5. विद्या कोणत्या वृक्षासारखी आहे?

उत्तर – विद्या कल्पवृक्षासारखी आहे, कारण ती मनोरथ पूर्ण करते.

6. विद्या कोणत्या प्रकारच्या संपत्तीपेक्षा श्रेष्ठ आहे?

उत्तर – विद्या सोन्या-चांदीपेक्षा आणि इतर संपत्तीपेक्षा श्रेष्ठ आहे.

7. विद्या संकटसमयी कोणासारखी मदत करते?

उत्तर – विद्या गुरुप्रमाणे उपदेश करते आणि संकटसमयी योग्य मार्ग दाखवते.

8. विद्या कोणत्या गोष्टी नष्ट करू शकते?

उत्तर – विद्या सर्व प्रकारची दु:खे नष्ट करू शकते.

9. विद्या कोणत्या देवीसारखी आहे?

उत्तर – विद्या सुख देणारी आणि दु:ख नष्ट करणारी देवीसारखी आहे.

10. विद्येचा उपदेश कसा केला पाहिजे?

उत्तर – विद्येचा उपदेश निष्ठेने आणि अनन्यभावे केला पाहिजे.

दीर्घ प्रश्न

1. विद्या माणसाच्या जीवनात किती महत्त्वाची भूमिका बजावते?

उत्तर – विद्या माणसाला योग्य मार्ग दाखवते आणि त्याला जीवनात यशस्वी होण्यास मदत करते. संकटसमयी विद्या गुरुप्रमाणे मार्गदर्शन करते आणि माणसाला आत्मनिर्भर बनवते. विद्येमुळे माणूस सर्व दु:खांवर मात करू शकतो आणि आनंदी जीवन जगू शकतो.

2. विद्या आणि इतर संपत्ती यामध्ये काय फरक आहे?

उत्तर – इतर संपत्ती खर्च केल्याने कमी होते, पण विद्या वाटल्याने वाढते. सोनं, हिरे-माणक हे फक्त बाह्य सौंदर्यासाठी असतात, पण विद्या माणसाच्या संपूर्ण व्यक्तिमत्त्वाला उजळवते. विद्या ही चोरली जाऊ शकत नाही आणि ती माणसाला खऱ्या अर्थाने श्रीमंत बनवते.

3. कवीने विद्येची तुलना कल्पवृक्षाशी का केली आहे?

उत्तर – कल्पवृक्ष जसा प्रत्येकाची इच्छा पूर्ण करतो, तशीच विद्या माणसाच्या सर्व मनोरथांची पूर्तता करते. विद्येमुळे माणूस प्रत्येक संकटातून मार्ग काढू शकतो आणि जीवनात सुखी होतो. म्हणूनच कवीने विद्येला कल्पवृक्षासारखी शक्तिशाली म्हटले आहे.

4. विद्या संकटसमयी कशी मदत करते?

उत्तर – विद्या ही गुरुप्रमाणे शिकवते आणि योग्य तो सल्ला देते. संकटसमयी विद्या योग्य उपाय सुचवते आणि माणसाला योग्य निर्णय घेण्यास मदत करते. विद्येमुळेच माणूस संकटावर मात करून जीवनात यशस्वी होतो.

5. विद्येचे कोणते गुण विशेष आहेत?

उत्तर – विद्या वाटल्याने वाढते, ती कमी होत नाही. विद्या संकटसमयी मार्गदर्शन करते आणि सर्व दु:खांचे निवारण करते. विद्या ही सर्वात मोठी संपत्ती असून ती कोणालाही हिरावून घेता येत नाही.

6. कवीने विद्येचा उपासना करण्यास का सांगितले आहे?

उत्तर – कवीच्या मते विद्या ही देवीसारखी आहे, जी सर्व सुखे देते आणि सर्व दु:खे दूर करते. विद्येच्या उपासनेने माणसाचे जीवन उजळते आणि तो खऱ्या अर्थाने यशस्वी होतो. म्हणूनच कवी विद्येची उपासना करण्याचा संदेश देतो.