मराठी बालभारती Important Questions Class 8 Chapter 15 Balbharati Maharashtra Board

आळाशी

लहान प्रश्न

1. शेतकरी कोणत्या प्रकारे मातीत काम करतो?

उत्तर – शेतकरी अनवाणी पायाने मातीत राबतो आणि कष्टाने शेती करतो.

2. शेतकऱ्याच्या घामामुळे काय होते, असे कविला वाटते?

उत्तर – शेतकऱ्याच्या घामामुळे नभाला पाझर फुटतो आणि पाऊस पडतो, असे कविला वाटते.

3. शेतकरी आपल्या जमिनीला पाणी कसे देतो?

उत्तर – शेतकरी अत्यंत मेहनतीने पाटातून शेतीला पाणी देतो.

4. पिकाच्या वाढीने कोण आनंदित होतात?

उत्तर – पिक वाढल्यानंतर शिवारात पक्ष्यांचा थवा येतो आणि आनंदाने गाणी गातो.

5. शेतकरी स्वतः उपाशी राहून कोणाचे पोषण करतो?

उत्तर – शेतकरी स्वतः उपाशी राहून संपूर्ण जगाचे पोषण करतो.

6. शेतकरी पीक कापल्यानंतर काय करतो?

उत्तर – पीक कापल्यानंतर शेतकरी हुरडा वाटतो आणि लोकांना तो खाऊ घालतो.

7. शेतकरी आपल्या जीवनात कोणत्या प्रकारचे संघर्ष करतो?

उत्तर – शेतकरी कधी पाण्याच्या तुटवड्याने, तर कधी अतीवृष्टीने त्रस्त होतो.

8. समाज शेतकऱ्याला कोणता शब्द लावतो?

उत्तर – समाज शेतकऱ्याला ‘आळशी’ (आळाशी) म्हणतो, जे खरे नसते.

9. शेतकरी शेती करत असताना कोणते नैसर्गिक संकट भोगतो?

उत्तर – शेतकरी पाऊस, दुष्काळ, गारपीट आणि रोगट पीक यांसारखी संकटे सहन करतो.

10. कवितेचा मुख्य संदेश काय आहे?

उत्तर – ही कविता शेतकऱ्यांच्या कष्टांचे महत्व सांगते आणि त्यांच्या त्यागाचा आदर करावा, असे सुचवते.

दीर्घ प्रश्न

1. ‘भाळावरल्या घामाचा पान्हा नभाला फुटतो’ या ओळीचा अर्थ स्पष्ट करा.

उत्तर – या ओळीत शेतकऱ्याच्या कष्टांचे महत्त्व सांगितले आहे. शेतकरी दिवसरात्र मेहनत करून आपल्या घामाने जमिनीत पीक उगवतो. त्यामुळेच त्याच्या परिश्रमाने जणू आकाशालाही पाझर फुटतो आणि पाऊस पडतो, असे कविला वाटते.

2. शेतकरी कोणते विविध कष्ट करतो?

उत्तर – शेतकरी उन्हात, पावसात, थंडीत कधीही विश्रांती न घेता राबतो. तो आपल्या जमिनीत नांगर चालवतो, पिकाला पाणी देतो, आणि वाढलेल्या पिकांची राखण करतो. शेवटी पीक कापून ते बाजारात विकतो, पण स्वतः उपाशी राहूनही इतरांना अन्न देतो.

3. शेतकरी आणि निसर्ग यांच्यातील संबंध समजावून सांगा.

उत्तर – शेतकरी आणि निसर्ग यांचे अतूट नाते आहे. निसर्गावर अवलंबून राहून तो शेती करतो, पाऊस आणि सूर्यप्रकाशावर त्याचे पीक अवलंबून असते. पण कधी-कधी निसर्गाच्या संकटांनी त्याचे संपूर्ण कष्ट वाया जातात.

4. समाज शेतकऱ्याला ‘आळशी’ का म्हणतो आणि ते योग्य आहे का?

उत्तर – शेतकरी दिवसरात्र मेहनत करून जगाचे पोषण करतो, पण त्याला समाज “आळशी” म्हणतो. हे अत्यंत चुकीचे आहे कारण तोच आपल्या मेहनतीने अन्नधान्य निर्माण करतो. त्यामुळे आपण शेतकऱ्यांविषयी कृतज्ञ राहिले पाहिजे.

5. कवितेत शेतकऱ्याचे जीवन कसे दर्शवले आहे?

उत्तर – कवितेत शेतकरी हा मेहनती, कष्टाळू आणि त्याग करणारा आहे, असे दाखवले आहे. तो पाऊस येईपर्यंत कष्ट करतो, शेतीसाठी राबतो आणि अखेरीस जगाच्या पोषणासाठी अन्न पिकवतो. मात्र, तरीही तो अनेक अडचणींना सामोरा जातो.

6. शेतकऱ्यांविषयी आपल्या मनात कोणती भावना निर्माण होते?

उत्तर – शेतकरी हा खऱ्या अर्थाने समाजाचा पोशिंदा आहे, असे जाणवते. तो कितीही संकटांमध्ये असला तरी न थांबता मेहनत करत राहतो. त्यामुळे त्याच्याविषयी कृतज्ञता आणि आदर निर्माण होतो आणि त्याला सहानुभूती देण्याची प्रेरणा मिळते.