पदार्थ : आपल्या वापरातील
1. नैसर्गिक आणि मानवनिर्मित पदार्थ
नैसर्गिक पदार्थ: हे निसर्गातून मिळणारे पदार्थ आहेत. उदा. पाणी, हवा, माती, झाडे, प्राणी इ.
मानवनिर्मित पदार्थ: हे नैसर्गिक पदार्थांवर प्रक्रिया करून तयार केले जातात. उदा. साबण, काच, प्लास्टिक, सिमेंट इ.
2. दात स्वच्छ करण्यासाठी वापरले जाणारे पदार्थ
पूर्वी: बाभळीची साल, कडुनिंबाची काडी, कोळसा, राख, मीठ, मंजन.
आताचे पदार्थ: टूथपेस्ट व टूथपावडर.
टूथपेस्टमध्ये कॅल्शियम कार्बोनेट, हायड्रोजन फॉस्फेट आणि फ्लोराइड असते, जे दातांवरील घाण काढून टाकते आणि दंतक्षय टाळते.
3. अपमार्जक म्हणजे काय?
स्वच्छता करणारे पदार्थ अपमार्जक म्हणतात.
उदा. साबण, शिकेकाई, रिठा, कपडे धुण्याचा पावडर, शॅम्पू इ.
प्रयोग: तेल आणि पाणी मिसळत नाही, पण अपमार्जक घातल्यावर मिश्रण तयार होते.
हे अपमार्जकातील पृष्ठसक्रिय गुणधर्मामुळे होते.
4. साबण आणि अपमार्जकाचे प्रकार
✅ साबणाचे प्रकार:
कठीण साबण: कपडे धुण्यासाठी वापरतात (सोडियम क्षार असतो).
मृदू साबण: आंघोळीसाठी वापरतात (पोटॅशिअम क्षार असतो).
✅ संश्लिष्ट अपमार्जक (Detergents):
साबणाच्या तुलनेत अधिक चांगले कार्य करतात.
कठीण पाण्यातही कार्य करतात.
तेल आणि मळ सहज काढतात.
5. सिमेंट म्हणजे काय?
सिमेंट हे बांधकामासाठी वापरण्यात येणारे मुख्य पदार्थ आहे.
ते चुना, सिलिका, अॅल्युमिना, आयर्न ऑक्साईड आणि जिप्सम यापासून तयार होते.
🔹 पोर्टलंड सिमेंट: सर्वाधिक वापरले जाते.
👉 सिमेंटशिवाय काँक्रीट टिकाऊ होणार नाही.
Leave a Reply