नैसर्गिक संसाधनांचे गुणधर्म
लहान प्रश्न
1. हवा कोणकोणत्या वायूंचे मिश्रण आहे?
उत्तर: हवा नायट्रोजन (78%), ऑक्सिजन (21%) आणि कार्बन डायऑक्साइड, अर्गॉन, ओझोन यांसारख्या वायूंचे मिश्रण आहे.
2. हवेला वजन आहे हे कसे सिद्ध करता येईल?
उत्तर: फुग्यात हवा भरल्यावर त्याचे वजन वाढते, त्यामुळे हवेला वजन असते.
3. पाण्याच्या कोणत्या तीन अवस्था असतात?
उत्तर: पाणी द्रवरूप (पाणी), घनरूप (बर्फ) आणि वायुरूप (बाष्प) अशा तीन अवस्थांमध्ये असते.
4. हवा दिसत नाही तरीही ती आपल्याला जाणवते, कसे?
उत्तर: फुंकर मारताना किंवा वारा वाहताना आपण हवेला जाणवू शकतो.
5. पाण्याला वैश्विक द्रावक का म्हणतात?
उत्तर: पाण्यात बरेच पदार्थ विरघळू शकतात, म्हणून त्याला वैश्विक द्रावक म्हणतात.
6. समुद्राच्या पाण्याची घनता पावसाच्या पाण्यापेक्षा जास्त का असते?
उत्तर: समुद्राच्या पाण्यात मीठ आणि खनिजे जास्त प्रमाणात असतात, त्यामुळे त्याची घनता अधिक असते.
7. रेताड मृदेची जलधारण क्षमता कशी असते?
उत्तर: रेताड मृदेतील वाळू मोठ्या कणांची असते, त्यामुळे ती पाणी धरून ठेवू शकत नाही.
8. वातावरणीय दाब म्हणजे काय?
उत्तर: हवेमुळे पडणाऱ्या दाबाला वातावरणीय दाब म्हणतात.
9. हवा नसल्यास काय होईल?
उत्तर: आपल्याला श्वास घेता येणार नाही, ध्वनी ऐकू येणार नाही आणि पृथ्वीवरील तापमान खूप कमी होईल.
10. ध्वनीच्या प्रसारणासाठी हवा का आवश्यक आहे?
उत्तर: हवा हे ध्वनीचे माध्यम आहे, त्यामुळे हवेच्या अनुपस्थितीत आवाज ऐकू येत नाही.
लांब प्रश्न
1. हवेचे महत्त्व कोणते?
उत्तर: हवा श्वसनासाठी आवश्यक आहे, ती वायुदाब तयार करते, तसेच प्रकाशाचे विकिरण, ध्वनीचे प्रसारण आणि हवामान नियंत्रण यासाठी महत्त्वाची आहे.
2. पाण्याचे कोणते गुणधर्म आहेत?
उत्तर: पाणी रंगहीन, गंधहीन आणि पारदर्शक आहे. ते उत्तम द्रावक आहे आणि उष्णतेमुळे बाष्प व थंड झाल्यावर बर्फ बनते.
3. मृदेचे उपयोग कोणते आहेत?
उत्तर: मृदा शेतीसाठी उपयोगी आहे, ती जलसंधारण करते आणि विटा, माठ, मूर्ती तसेच विविध बांधकामासाठी वापरली जाते.
4. मृदा परीक्षण शेतकऱ्यांसाठी कसे महत्त्वाचे आहे?
उत्तर: मृदेमधील घटक समजून घेऊन योग्य खतांचा वापर करता येतो, तसेच जमिनीच्या सुपीकतेची माहिती मिळते.
5. पाणी गोठल्यावर त्याचे आकारमान वाढते, हे सिद्ध करा.
उत्तर: बाटलीतील पाणी फ्रीझरमध्ये ठेवल्यास बर्फ तयार होतो आणि त्याचे आकारमान वाढल्याने बाटली तडकते.
Leave a Reply