सामान्य विज्ञान Important Questions Class 7 Chapter 20 Samanya Vigyan Maharashtra Board Marathi Medium

तारकांच्या दुनियेत

लहान प्रश्न

1. दीर्घिका म्हणजे काय?
उत्तर: लाखो-कोटी तारे, धूळ आणि वायू यांचा मोठा समूह म्हणजे दीर्घिका.

2. तारे कशापासून तयार होतात?
उत्तर: तारे तेजोमेघ (धूळ आणि वायूंचे ढग) यापासून तयार होतात.

3. ध्रुवतारा का महत्त्वाचा आहे?
उत्तर: ध्रुवतारा नेहमी उत्तर दिशेला स्थिर दिसतो, त्यामुळे दिशा ओळखण्यासाठी उपयोगी आहे.

4. सप्तर्षी तारकासमूह कशासारखा दिसतो?
उत्तर: सप्तर्षी तारकासमूह पतंगासारखा दिसतो.

5. आकाश निरीक्षण कधी करावे?
उत्तर: आकाश निरीक्षण शहरापासून दूर आणि अमावास्येच्या रात्री करावे.

6. ‘क्षितिज’ म्हणजे काय?
उत्तर: जिथे आकाश आणि जमीन एकत्र येतात असे दिसते, त्या रेषेला क्षितिज म्हणतात.

7. तारे आणि ग्रह यांच्यात काय फरक आहे?
उत्तर: तारे स्वतः चमकतात, पण ग्रह सूर्याच्या प्रकाशाने चमकतात.

8. आकाशगंगेला इंग्रजीत काय म्हणतात?
उत्तर: आकाशगंगेला “Milky Way” म्हणतात.

9. सूर्य कुठल्या तारकासमूहाच्या मागे असतो ते कसे कळते?
उत्तर: “नक्षत्र लागणे” म्हणजे सूर्याच्या मागे कोणता तारकासमूह आहे ते ओळखणे.

10. “नक्षत्र” म्हणजे काय?
उत्तर: आकाशात दिसणाऱ्या ठराविक ताऱ्यांच्या समूहाला नक्षत्र म्हणतात.

लांब प्रश्न

1. ताऱ्यांचा जन्म आणि जीवनप्रवास कसा असतो?
उत्तर: तारे तेजोमेघापासून तयार होतात आणि लाखो वर्षे टिकून शेवटी कृष्णविवर, न्यूट्रॉन तारा किंवा श्वेत बटू बनतात.

2. सप्तर्षी आणि ध्रुवताऱ्याचा एकमेकांशी काय संबंध आहे?
उत्तर: सप्तर्षी तारकासमूहातील दोन ताऱ्यांना जोडून रेष काढल्यास ध्रुवतारा सापडतो.

3. ग्रह, तारे आणि नक्षत्र यांचा मानवी जीवनावर परिणाम होतो का?
उत्तर: नाही! विज्ञानानुसार यांचा मानवी जीवनावर काहीही परिणाम होत नाही.

4. आकाश निरीक्षण करताना कोणत्या गोष्टी लक्षात ठेवाव्यात?
उत्तर: निरीक्षण शहराबाहेर करावे, दुर्बिणीचा वापर करावा आणि ध्रुवताऱ्याचा शोध घ्यावा.

5. “मृग नक्षत्र लागले” याचा काय अर्थ होतो?
उत्तर: पावसाळ्याच्या सुरुवातीला सूर्य मृग तारकासमूहाच्या पार्श्वभूमीवर असतो, त्यामुळे हे नक्षत्र लागल्याचे मानले जाते.