मूलद्रव्ये, संयुगे आणि मिश्रणे
लहान प्रश्न
1. द्रव्य म्हणजे काय?
उत्तर: ज्याला वजन आणि आकारमान असते त्याला द्रव्य म्हणतात.
2. पदार्थ किती अवस्थांमध्ये असतात?
उत्तर: पदार्थ तीन अवस्थांमध्ये असतात – स्थायू, द्रव, वायू.
3. मूलद्रव्य म्हणजे काय?
उत्तर: असे पदार्थ जे फक्त एका प्रकारच्या अणूंनी बनलेले असतात.
4. उदाहरणासह दोन संयुगे सांगा.
उत्तर: पाणी (H₂O) आणि मीठ (NaCl) हे संयुगे आहेत.
5. मिश्रण म्हणजे काय?
उत्तर: दोन किंवा अधिक पदार्थ एकत्र येऊन तयार झालेली रचना म्हणजे मिश्रण.
6. संमिश्र म्हणजे काय?
उत्तर: दोन किंवा अधिक धातूंचे मिश्रण म्हणजे संमिश्र, उदा. स्टेनलेस स्टील.
7. धातूंचे दोन गुणधर्म सांगा.
उत्तर: धातूंना चमक असते आणि ते वीज व उष्णता वाहक असतात.
8. ऊर्ध्वपातन म्हणजे काय?
उत्तर: द्रवपदार्थ शुद्ध करण्याची पद्धत म्हणजे ऊर्ध्वपातन.
9. मूलद्रव्यांचे संज्ञा कोणत्या असतात?
उत्तर: उदाहरण: हायड्रोजन – H, ऑक्सिजन – O, कार्बन – C.
10. दोन मिश्रणांची उदाहरणे सांगा.
उत्तर: सरबत आणि हवा हे मिश्रणांचे उदाहरण आहेत.
लांब प्रश्न
1. मूलद्रव्य आणि संयुग यात काय फरक आहे?
उत्तर: मूलद्रव्य एकाच प्रकारच्या अणूंनी बनलेले असते, तर संयुग दोन किंवा अधिक मूलद्रव्यांनी बनते.
2. मिश्रण वेगळे करण्याच्या कोणत्या पद्धती आहेत?
उत्तर: गाळणे, चुंबक फिरवणे, ऊर्ध्वपातन आणि अपकेंद्रीकरण यासारख्या पद्धती वापरतात.
3. धातू आणि अधातू यातील फरक सांगा.
उत्तर: धातूंना चमक आणि वीजवाहकता असते, अधातूंना ती नसते.
4. संमिश्र म्हणजे काय? उदाहरण द्या.
उत्तर: दोन किंवा अधिक धातू मिसळून तयार केलेले पदार्थ संमिश्र असतात, उदा. पितळ, पोलाद.
5. ऊर्ध्वपातन पद्धतीचा उपयोग कोठे होतो?
उत्तर: खाऱ्या पाण्यातून मीठ वेगळे करणे आणि अशुद्ध पाणी शुद्ध करण्यासाठी ऊर्ध्वपातन वापरले जाते.
Leave a Reply