सामान्य विज्ञान Important Questions Class 7 Chapter 10 Samanya Vigyan Maharashtra Board Marathi Medium

आपत्ती व्यवस्थापन

लहान प्रश्न

1. वीज पडून होणारी जीवितहानी टाळता येते का?
उत्तर: होय, योग्य ती दक्षता घेतल्यास टाळता येते.

2. दुष्काळ म्हणजे काय?
उत्तर: अन्नधान्य व पाण्याच्या टंचाईमुळे उद्भवलेली परिस्थिती म्हणजे दुष्काळ.

3. ढगफुटी म्हणजे काय?
उत्तर: एका विशिष्ट भागात अचानक मोठ्या प्रमाणात पडणारा पाऊस म्हणजे ढगफुटी.

4. त्सुनामी कशामुळे निर्माण होते?
उत्तर: समुद्राच्या तळाशी भूकंप किंवा ज्वालामुखी उद्रेक झाल्यास त्सुनामी लाटा निर्माण होतात.

5. वीज कडाडत असताना झाडाखाली थांबू नये का?
उत्तर: होय, कारण झाडांवर वीज पडण्याची शक्यता जास्त असते.

6. पुरामुळे कोणते नुकसान होते?
उत्तर: जीवितहानी, पिकांचे नुकसान व मालमत्तेचे नुकसान होते.

7. दुष्काळ टाळण्यासाठी काय करता येईल?
उत्तर: जलसंधारण करणे, वृक्षलागवड करणे व पाण्याचा योग्य वापर करणे.

8. वादळांपासून बचाव करण्याचे एक महत्त्वाचे उपाय कोणते?
उत्तर: मजबूत आश्रयस्थानात राहणे व सरकारी सूचना पाळणे.

9. महापुरानंतर कोणती खबरदारी घ्यावी?
उत्तर: स्वच्छ पाणी व अन्न वापरणे आणि दूषित पाण्यापासून दूर राहणे.

10. आपत्ती व्यवस्थापन का महत्त्वाचे आहे?
उत्तर: जीवितहानी आणि वित्तहानी कमी करण्यासाठी आपत्ती व्यवस्थापन महत्त्वाचे आहे.

लांब प्रश्न

1. दुष्काळाची कारणे कोणती आहेत?
उत्तर: अवर्षण, अतिवृष्टी, पाण्याचा अपव्यय आणि जंगलतोड ही दुष्काळाची प्रमुख कारणे आहेत.

2. ज्वालामुखीमुळे कोणते परिणाम होतात?
उत्तर: तापमान वाढते, राख व वायू हवेत मिसळतात आणि काही वेळा पाऊस देखील पडतो.

3. त्सुनामीमुळे होणारे नुकसान कोणते?
उत्तर: मोठ्या इमारती नष्ट होतात, जीवित व वित्तहानी होते आणि किनारपट्टीवरील शेती व व्यवसाय उद्ध्वस्त होतात.

4. पुरामुळे काय परिणाम होतात आणि त्यावर कोणते उपाय आहेत?
उत्तर: पाणी साठून साथीचे रोग पसरतात, वाहतूक ठप्प होते, यावर नद्यांचे व्यवस्थापन आणि जलनियंत्रण उपाय आवश्यक आहेत.

5. आपत्ती व्यवस्थापनासाठी कोणकोणत्या उपाययोजना केल्या जातात?
उत्तर: तातडीच्या मदतीसाठी आपत्ती नियंत्रण कक्ष, बचावकार्य आणि जनजागृती मोहिमा राबवल्या जातात.