भूगोल Question Answers Class 7 Chapter 6 Bhugol Maharashtra Board Marathi Medium

Questions Answers For All Chapters – भूगोल Class 7

नैसर्गिक प्रदेश

स्वाध्याय

प्रश्न 1: खालील विधाने लक्षपूर्वक वाचा. चूक असल्यास विधाने दुरुस्त करून पुन्हा लिहा.
1. पश्चिम युरोपीय प्रदेशांतील लोक सौम्य व उबदार हवामानामुळे उत्साही नसतात.
योग्य उत्तर: पश्चिम युरोपीय प्रदेशांतील लोक सौम्य व उबदार हवामानामुळे उत्साही आणि उद्योगी असतात.

2. प्रेअरी प्रदेशाला ‘जगातील गव्हाचे कोठार’ असे म्हणतात.
योग्य उत्तर: होय, प्रेअरी प्रदेशाला ‘जगातील गव्हाचे कोठार’ असे म्हणतात कारण तेथे मोठ्या प्रमाणात गव्हाचे उत्पादन होते.

3. भूमध्य सागरी प्रदेशातील झाडांची पाने मेणचट असतात आणि झाडांची साल फार जाड असते. झाडांतील पाण्याचे बाष्पीभवन जास्त होते.
योग्य उत्तर: भूमध्य सागरी प्रदेशातील झाडांची पाने मेणचट असतात आणि झाडांची साल जाड असते, त्यामुळे पाण्याचे बाष्पीभवन कमी होते.

4. उष्ण वाळवंटी प्रदेशात ‘उंट’ हा महत्त्वाचा प्राणी आहे, कारण तो अन्नपाण्याशिवाय दीर्घ काळ राहतो, तसेच वाहतुकीसाठी उपयोगी आहे.
योग्य उत्तर: होय, उष्ण वाळवंटी प्रदेशात ‘उंट’ हा महत्त्वाचा प्राणी आहे कारण तो अन्न व पाण्याशिवाय अनेक दिवस राहू शकतो आणि वाहतुकीसाठी उपयुक्त आहे.

5. वाघ, सिंहासारखे मांसभक्षक प्राणी विषुववृत्तीय प्रदेशांत जास्त आढळतात.
योग्य उत्तर: वाघ, सिंहासारखे मांसभक्षक प्राणी विषुववृत्तीय प्रदेशात फारसे आढळत नाहीत, ते मुख्यतः सुदान आणि गवताळ प्रदेशात आढळतात.

प्रश्न 2: भौगोलिक कारणे द्या.
1. मोसमी प्रदेशात प्रामुख्याने शेती व्यवसाय करतात.
उत्तर: मोसमी प्रदेशात मुबलक पाऊस आणि सुपीक मृदा असल्यामुळे शेती व्यवसाय योग्य प्रकारे केला जातो. येथे मुख्यतः तांदूळ, गहू आणि ऊसासारखी पिके घेतली जातात.

2. विषुववृत्तीय वनातील वृक्ष उंच वाढतात.
उत्तर: विषुववृत्तीय प्रदेशात मोठ्या प्रमाणात पाऊस आणि उष्णता मिळते, त्यामुळे झाडे उंच वाढतात. त्यांच्यात सतत वाढ होत राहते आणि प्रकाश मिळवण्यासाठी ते उंच होतात.

3. टुंड्रा प्रदेशात वनस्पती जीवन अल्पकाळ टिकणारे असते.
उत्तर: टुंड्रा प्रदेशात तापमान अत्यंत थंड (उणे अंशांमध्ये) असते आणि जमिनीत वर्षभर बर्फ राहतो. त्यामुळे येथे वनस्पती फक्त उन्हाळ्यात काही काळ वाढतात आणि हिवाळ्यात मरतात.

प्रश्न 3: पुढील प्रश्नांची उत्तरे लिहा.
1. तैगा प्रदेशाचा विस्तार कोणत्या अक्षवृत्तांदरम्यान आहे?
उत्तर: तैगा प्रदेश 55° उत्तर ते 65° उत्तर अक्षवृत्तांदरम्यान आढळतो. हा प्रदेश अलास्का, कॅनडा, स्कँडिनेव्हियन देश आणि रशियामध्ये मोठ्या प्रमाणात आहे.

2. सुदान प्रदेशातील कोणतेही तीन तृणभक्षक प्राणी सांगा. त्यांच्या स्वसंरक्षणासाठी निसर्गाने कोणती व्यवस्था केली आहे?
उत्तर:
तृणभक्षक प्राणी: झेब्रा, हत्ती, जिराफ
स्वसंरक्षण व्यवस्था:
झेब्राला शरीरावर पट्टे असतात, जे त्याला झुडुपांमध्ये लपण्यास मदत करतात.
हत्तीला मोठे कान आणि सोंड असल्यामुळे तो शत्रूपासून बचाव करू शकतो.
जिराफाची लांब मान असल्यामुळे तो दूरवरून शत्रूंचा वेध घेऊ शकतो.

3. मोसमी प्रदेशांखाली दिलेली वैशिष्ट्ये कोणती?
उत्तर:
विषुववृत्ताच्या उत्तरेस व दक्षिणेस 10° ते 30° अक्षवृत्तांदरम्यान हा प्रदेश आढळतो.
येथे उष्ण आणि दमट हवामान असते.
पाऊस अनियमित असतो आणि मुख्यतः नैऋत्य मॉन्सून वाऱ्यांमुळे पडतो.
येथे पानझडी वने मोठ्या प्रमाणात आढळतात.
शेती हा प्रमुख व्यवसाय आहे आणि तांदूळ, गहू, ऊस इत्यादी पिके घेतली जातात.

प्रश्न 4: जगाच्या नकाशा आराखड्यात पुढील नैसर्गिक प्रदेश दाखवा. सूची तयार करा.

1. कोलोरॅडो वाळवंट – उत्तर अमेरिका (यूएसए)
2. डाऊन्स गवताळ प्रदेश – ऑस्ट्रेलिया
3. भूमध्य सागरी हवामान – दक्षिण युरोप, कॅलिफोर्निया (अमेरिका), दक्षिण आफ्रिका
4. ब्रिटिश कोलंबिया – कॅनडा (उत्तर अमेरिका)
5. ग्रीनलँडचा लोकवस्ती असलेला भाग – ग्रीनलँड (डॅनमार्कच्या अधिपत्याखाली)