Summary For All Chapters – बालभारती Class 7
डॉ. पांडुरंग सदाशिव खानखोजे हे भारतातील एक महान क्रांतिकारक आणि जागतिक स्तरावर प्रसिद्ध कृषितज्ज्ञ होते. लहानपणी तात्या आजोबांकडून स्वातंत्र्यलढ्याच्या कथा ऐकून त्यांनी देशभक्तीची प्रेरणा घेतली. शाळेपासूनच इंग्रजांविरोधात तीव्र असंतोष त्यांच्या मनात होता. देश स्वतंत्र करण्यासाठी त्यांनी स्वदेशी चळवळीत सक्रिय सहभाग घेतला आणि भारतीय इतिहास, स्वातंत्र्य व स्वदेशी यावर भाषणे दिली.
लोकमान्य टिळकांच्या सल्ल्यानुसार डॉ. खानखोजे यांनी परदेशी जाऊन लष्करी शिक्षण घेतले. 1910 साली त्यांनी लष्करी शिक्षण पूर्ण केले. कृषिविज्ञानात रस असल्यामुळे त्यांनी अमेरिकेत पदव्युत्तर शिक्षण घेतले. तेथे गदर क्रांतीसाठी काम करताना त्यांनी इतर अनेक क्रांतिकारकांशी सहकार्य केले.
मेक्सिकोत त्यांनी कृषिशास्त्रात डॉक्टरेट मिळवून गव्हाच्या आणि मक्याच्या विविध जातींवर संशोधन केले. त्यांनी गव्हाचे असे वाण तयार केले जे अधिक उत्पादनक्षम होते. तसंच, त्यांनी मक्याच्या ‘तेवो-मका’ या संकरित जातीची निर्मिती केली, ज्यामुळे मक्याचे उत्पादन मेक्सिकोत मोठ्या प्रमाणावर वाढले. त्यांच्या या कामामुळे मेक्सिकन सरकारने त्यांचा विशेष सन्मान केला.
तूर, चवळी, सोयाबीन आणि शेवग्यावरही त्यांनी महत्त्वपूर्ण संशोधन केले. शेवग्याचा पाला व शेंगा शेतकऱ्यांसाठी कसे फायदेशीर आहेत, यावर त्यांनी पुस्तिका प्रकाशित केली. डॉ. खानखोजे यांनी विज्ञान व देशभक्ती यांची सांगड घालत शेतकऱ्यांच्या जीवनात मोठा बदल घडवला.
डॉ. खानखोजे हे अपार देशप्रेमी क्रांतिकारक आणि शेतकऱ्यांसाठी कार्य करणारे प्रेरणादायक व्यक्तिमत्त्व होते. त्यांच्या कार्यामुळे कृषिशास्त्रात आणि स्वातंत्र्यलढ्यात एक मोठा ठसा उमटला.
Leave a Reply