मराठी “बालभारती” Notes Chapter 7 माझी मराठी Class 7 Balbharati Maharashtra Board Marathi Medium

Notes For All Chapters – बालभारती Class 7

१. कवितेचा परिचय

• कवयित्री: मृणालिनी कानिटकर-जोशी
• मुख्य विषय: मराठी भाषेचे महत्त्व आणि तिच्या थोरवीचे वर्णन.
• प्रमुख भावना: मराठी भाषा म्हणजे आपली आई असून ती आपल्या जीवनातील अमूल्य घटक आहे. तिच्या ऋणात राहून तिची जपणूक करणे आपले कर्तव्य आहे.

२. कवितेतील प्रमुख मुद्दे

1. मराठी भाषेचे वर्णन:

• मराठी भाषा भावनांना अर्थ देते.
• तिच्या प्रत्येक शब्दाला अमूल्य मोल आहे.
• कधी ती शीतल चांदण्यासारखी असते, तर कधी तप्त लोहासारखी.

2. मराठी भाषेचे वैशिष्ट्य:

• मराठी भाषा विविध बोलींनी समृद्ध आहे.
• तिचा अमृतप्राश करणारा खरा भाग्यवंत असतो.
• तिची ओवी दूरदेशातसुद्धा ऐकू येते.

3. मराठीची थोरवी:

• मराठी भाषेत कोणताही दुजाभाव नाही.
• ती प्रत्येकाला समान सन्मान देते.
• तिचे शब्द रत्न-कांचनाच्या किमतीचे आहेत.

३. कवयित्रीचे मराठी भाषेशी नाते

• मराठी भाषा ही कवयित्रीसाठी आईसारखी आहे.
• ती आपल्या संस्कृतीची ओळख असून तिच्या ऋणात राहणे हे महत्त्वाचे आहे.

४. कवितेतील संदेश

• आपल्या मातृभाषेचे जतन करणे आणि तिच्या महत्त्वाची जाणीव ठेवणे आवश्यक आहे.
• मराठी भाषेतील बोलीभाषा तिच्या समृद्धीचे द्योतक आहेत.
• मराठीचा सन्मान करून तिचे अमृतप्राश करणे खऱ्या भाग्यवंताचे लक्षण आहे.

५. कवितेतील ओळींचा अर्थ

1. माझी भाषा माझी आई अर्थ भावनांना देई:

• मराठी भाषा आपल्या भावनांना अर्थ देते आणि त्या व्यक्त करण्यासाठी साधन बनते.

2. तिच्या राहावे ऋणात होऊ नये उतराई:

• मराठी भाषेचे ऋण आपण फेडू शकत नाही, त्यामुळे तिचे ऋण मान्य करणे हेच उचित आहे.

६. कवितेतील वैशिष्ट्यपूर्ण शब्द

1. ऋण
2. थोरवी
3. उतराई
4. बोली
5. अमृत

७. प्रश्नोत्तरांचे उत्तरसूत्र

1. कवयित्रीचे मराठी भाषेशी नाते:

• मराठी भाषा कवयित्रीसाठी आईसारखी आहे.

2. खरा भाग्यवंत:

• मराठी भाषेचे अमृत प्राश करणारा खरा भाग्यवंत ठरतो.

3. मराठी भाषेची वैशिष्ट्ये:

• विविध बोलींनी समृद्ध.
• समानता व समरसतेचे प्रतीक.
• दूरदेशीही तिची ओवी ऐकू येते.

८. उपक्रम आणि सर्जनशीलता

1. जागतिक मराठी भाषा दिनासाठी कार्यक्रम:

• भाषण स्पर्धा
• कविता वाचन
• नाटक सादरीकरण
• मराठी शब्दकोश स्पर्धा

2. शब्दांशी खेळ:

• आई – भिजली
• थोरवी – ओवी
• पंथ – शांत