Notes For All Chapters – बालभारती Class 7
१. डॉ. पांडुरंग सदाशिव खानखोजे यांचा परिचय
- पूर्ण नाव: डॉ. पांडुरंग सदाशिव खानखोजे
- टोपणनाव: भाऊ
- मुख्य कार्य: क्रांतिकारक आणि आंतरराष्ट्रीय कृषितज्ज्ञ
- विशेष प्रवास: गदर क्रांतीचे प्रणेते ते मेक्सिकोतील शेतीतले जादूगार.
२. बालपण आणि प्रेरणा
- भाऊंना स्वातंत्र्यलढ्याची प्रेरणा तात्या आजोबांकडून मिळाली.
- लहानपणापासूनच इंग्रजांविरोधात असंतोष होता.
- मित्रांसह इंग्रजांना पळवून लावण्यासाठी डावपेच आखत असत.
३. स्वदेशी चळवळ आणि शिक्षण
- भाऊ खेडोपाडी जाऊन स्वदेशी, भारतीय इतिहास आणि स्वातंत्र्य यावर भाषणे देत असत.
- लोकमान्य टिळकांच्या सल्ल्यानुसार त्यांनी परदेशी जाऊन आधुनिक लष्करी शिक्षण घेतले.
- 1910 साली ‘टमाल पेस मिलिटरी अकॅडमी’मधून डिप्लोमा मिळवला.
४. कृषिविज्ञानात योगदान
- वॉशिंग्टन स्टेट कृषी महाविद्यालयातून मास्टर ऑफ सायन्स (एम. एस.) पदवी मिळवली.
- कृषिशिक्षण घेत असताना अमेरिकेत गदर क्रांती केंद्र उभारली.
- गदर उठावाच्या आखणीत लाला हरदयाळ, पं. काशीराम, आणि इतर सहकाऱ्यांसह आघाडीवर होते.
५. मेक्सिकोतील कार्य
- मेक्सिकोतील सरकारी कृषी विद्यालयात प्राध्यापक म्हणून कार्यरत.
- गव्हाचे संकरित वाण तयार केले:
- तांबेरा न पडणारा गहू.
- कमी पावसात उत्पादन देणारी जात.
- मक्याचे ‘तेवो-मका’ हे संकरित वाण तयार केले:
- एक मका ताटावर तीस कणसांसह उपजतो.
६. इतर संशोधन आणि कार्य
- तूर, चवळी, आणि सोयाबीनचे वाण तयार केले.
- शेवग्यावर संशोधन:
- शेवग्याचा पाला, मुळ्या, शेंगा आणि बियांपासून तेल यांचे महत्त्व शेतकऱ्यांना पटवून दिले.
- यावर पुस्तिका प्रकाशित केली.
७. डॉ. खानखोजे यांचा महत्त्वाचा ठसा
- अपार देशप्रेमी आणि प्रेरणादायक क्रांतिकारक.
- शेतकऱ्यांच्या जीवनात आर्थिक सुधारणा घडवली.
- संशोधनाद्वारे धान्याच्या उत्पादनात मोठा बदल घडवला.
Leave a Reply