मराठी “बालभारती” Notes Chapter 16 कोळीण Class 7 Balbharati Maharashtra Board Marathi Medium

Notes For All Chapters – बालभारती Class 7

1. कोळीण आणि तिच्या घरट्याचे वैशिष्ट्ये:

• कोळिणीचे घरटे जमिनीखाली असते, सुमारे एक फूट खोलीवर.
• हे घरटे रेशमाच्या धाग्यांनी विणलेले आणि अतिशय मजबूत असते.
• घरट्याचा दरवाजा झाकून ठेवण्याची अनोखी रचना असते, ज्यामुळे ते सुरक्षित राहते.
• दरवाजा घरी नसताना बंद राहतो, त्यामुळे घरट्याला संरक्षण मिळते.

2. लेखकाचे निरीक्षण:

• लेखक कोळिणीच्या घरट्याचा शोध घेत डोंगरावर पोहोचले.
• त्यांना कोळिणीच्या दरवाजाचे गुप्तपणे उघडणे आणि बंद होणे दिसले.
• लेखकाने अंधारात कोळिणीच्या हालचालींवर लक्ष केंद्रित केले.

3. कोळिणीच्या शिकारीची प्रक्रिया:

• कोळिणी दरवाजामागे दबा धरून बसते.
• सावज जवळ आले की दरवाजा अचूक वेळेस उघडते आणि ती सावजावर झडप घालते.
• कोळिणी सावजाला पकडून घरट्यात घेऊन जाते.

4. घरट्याचे महत्त्व:

• कोळिणीला तिचे घरटे तिच्या अस्तित्वासाठी अतिशय महत्त्वाचे आहे.
• जर घराचा दरवाजा मागे लागला तर ती घरट्यात परत जाऊ शकत नाही, आणि तिचा मृत्यू होतो.

5. लेखकाने केलेले निरीक्षण:

• लेखकाने कोळिणीच्या शिकारीची नोंद करण्यासाठी तिचे छायाचित्र घेण्याचा प्रयत्न केला.
• त्यासाठी त्यांनी विशेष प्रकाशझोताचा उपयोग केला.

6. कोळिणीचे स्वभाव वैशिष्ट्ये:

• कोळिणीचे प्रत्येक हालचाल अतिशय नेमकी असते.
• काही कोळिणी स्वतःचे घरटे सोडत नाहीत, तर काही नवीन जागेच्या शोधात घरटे बदलतात.
• काही कोळिणी शिकारी न करता स्वतःला बंदिस्त ठेवतात.

7. शिकारीची नाट्यमयता:

• कोळिणीचे सावज पकडण्याची पद्धत अतिशय रोमहर्षक असते.
• सावज आणि कोळिणी यांच्यातील संघर्ष दृश्य कॅमेऱ्यात टिपण्यासारखा असतो.

प्रश्नोत्तर:

1. कोळिणीचे घरट्याची वैशिष्ट्ये लिहा:

• घरट्याचे ठिकाण: जमिनीत खोदलेले.
• घरट्याचा दरवाजा: रेशमाच्या धाग्यांनी तयार, घट्ट बसलेला.
• दाराची विशेष रचना: आतून बंद होण्याची क्षमता, संरक्षणासाठी उपयुक्त.

2. लेखकाला बाहेरील जगाचा विसर का पडला?

• लेखक कोळिणीच्या हालचालींच्या निरीक्षणात पूर्ण गुंग झाले होते.

3. घटना आणि परिणाम:

• लेखकाने चाकूचे टोक दरवाजाला लावल्यामुळे कोळिणीने ते जोरात ओढले.
• पावसामुळे जमीन ओलसर झाल्यामुळे गवताची पाती हालली.

4. वाक्प्रचारांचे अर्थ:

• प्रतीक्षा करणे: वाट बघणे.
• पारखा होणे: वंचित होणे.
• पारध होणे: शिकार होणे.

शिकवण:

• कोळिणीच्या घरट्याचे रक्षण आणि शिकारीसाठी असलेल्या कौशल्यातून आत्मसंरक्षण आणि धैर्य यांचे महत्त्व शिकायला मिळते.
• प्रत्येक प्राणी आणि कीटकांमध्ये नैसर्गिक पद्धतीने स्वसंरक्षणाचे विशेष गुण असतात.