मराठी “बालभारती” Notes Chapter 11 बाली बेट Class 7 Balbharati Maharashtra Board Marathi Medium

Notes For All Chapters – बालभारती Class 7

लेखक परिचय:

पु. ल. देशपांडे

• जन्म: १९१९
• निधन: २०००
• प्रसिद्ध विनोदी लेखक, नाटककार, आणि प्रवासवर्णनकार.
• उल्लेखनीय साहित्य:
  • विनोदी पुस्तके: बटाट्याची चाळ, असा मी असा मी, हसवणूक
  • नाटके: ती फुलराणी, तुझे आहे तुजपाशी
  • प्रवासवर्णने: अपूर्वाई, पूर्वरंग

बाली बेटाचे वैशिष्ट्ये:

1. स्थान:
   • इंडोनेशियामधील एक छोटेसे बेट.
   • आकारमान: गोव्याएवढे.
   • निसर्गसौंदर्याने नटलेले.
2. संस्कृतीचा प्रभाव:
   • भारतीय संस्कृतीचे स्पष्ट प्रभाव दिसून येतात.
   • ललितकलांचा अनोखा संगम (नृत्य, गायन, शिल्प, चित्रकला).
3. विशेष उपमा:
   • बाली बेटाला “रत्नजडित कंठ्यातील कंठमणी” असे संबोधले जाते.

लेखकाचा प्रवास:

1. प्रारंभ:
   • लेखक जकार्ताहून रात्री बालीकडे रवाना होतो.
   • रात्रीच्या वेळी देनपसार विमानतळावर पोहोचतो.
   • अतिशय तत्पर पर्यटन व्यवस्थापन आणि उबदार स्वागत अनुभवतो.
2. प्रकृतीचे वर्णन:
   • मोटारीने माडांच्या घनदाट जंगलातून प्रवास.
   • वाटेत झोपड्यांचे झापांनी बनलेले छप्पर.
   • रात्रीची शांतता, जंगलाची गूढता.

पहाटेचा अनुभव:

1. सौंदर्यदर्शन:
   • पहाटे जाग येते; ओटीवरून समुद्राचे दर्शन.
   • कोळ्यांच्या होड्या मासेमारीला निघालेल्या दिसतात.
   • निसर्ग गोव्याची आठवण करून देतो.
2. पहाटेचे गाणे:
   • लेखक मुक्त आवाजात गातात – “प्रिये पहा! रात्रीचा समय सरुनी…”.
   • पहाट स्वप्नांना नवीन प्रारंभ देते असे लेखकास वाटते.

बाली बेटावरील वैशिष्ट्यपूर्ण निसर्ग:

1. हॉटेलच्या बागा:
   • हॉटेलच्या आवारात समुद्रकिनाऱ्याच्या जवळ सुंदर बाग.
   • माडापोफळींबरोबर अनेक प्रकारची झाडे.
   • अज्ञात फुलांनी बहरलेली रोपटी.
   • वेलींच्या स्वच्छतेचे सुंदर दृश्य.
   • वृक्ष झोपेत तर काही जागे असलेल्या स्थितीत.
2. पक्ष्यांची उणीव:
   • सुंदर बेट असूनही पक्षी दिसत नाहीत.
   • लेखक गाण्याने त्या उणीव भरून काढण्याचा प्रयत्न करतात.

बाली बेटाची वैशिष्ट्ये:

1. टुरिस्टांचा स्वर्ग:

• निसर्गरम्य ठिकाण.
• टुरिस्ट व्यवस्थापन तत्पर व सक्षम.

2. संस्कृती:

• डच राज्याचा प्रभाव असूनही पारंपरिक संस्कृती जपलेली.
• ललितकलांचा ठेवा.

3. निसर्ग आणि शांतता:

• रमणीय समुद्रकिनारा.
• शांतता आणि सौंदर्य यांचा अद्वितीय संगम.

महत्त्वाच्या कल्पना:

1. बाली बेट म्हणजे रत्नजडित कंठ्यातील कंठमणी:

• अप्रतिम निसर्ग व भारतीय संस्कृतीचे दर्शन हेच या उपमेस पात्र ठरते.

2. घड्याळ नावाची गोष्ट नाही:

• वेळेची बंधने नाहीत; सर्वजण आरामदायी जीवन जगतात.

3. बागेचे कुटुंबाशी साधर्म्य:

• बागेतील झाडे व वेली एकत्र कुटुंबासारखी वाटतात.