मराठी “बालभारती” Notes Chapter 10 गोमू माहेरला जाते Class 7 Balbharati Maharashtra Board Marathi Medium

Notes For All Chapters – बालभारती Class 7

कवितेचा परिचय:

कवी: ग. दि. माडगूळकर (१९१९-१९७७)

• प्रसिद्ध कवी, लेखक, पटकथालेखक, आणि गीतकार.
• त्यांच्या अन्य साहित्यकृती:
  • काव्यसंग्रह: ‘जोगिया’, ‘चैत्रबन’.
  • कथासंग्रह: ‘कृष्णाची करंगळी’, ‘तुपाचा नंदादीप’.
  • कादंबऱ्या: ‘आकाशाची फळे’, ‘उभे धागे आडवे धागे’.

कवितेचा विषय:

• कोकणातील निसर्गसौंदर्य, साधी भोळी माणसे, आणि समुद्रकिनाऱ्यावरील जीवनशैलीचे वर्णन.
• गोमू नावाच्या पात्राच्या माध्यमातून कोकणाचे चित्रण.

कवितेतील वैशिष्ट्ये:

1. निसर्गसौंदर्य:

• निळी-निळी खाडी.
• हिरवीगार झाडी.
• फुलांचे रंगीबेरंगी ताटवे.

2. कोकणातील लोकांचे गुण:

• साधेपणा.
• भोळेपणा.
• अंतःकरणात शहाळ्याच्या गोडसर रसासारखी उब.

3. विशेष दृश्ये:

• उंच माड.
• शिडाची गलबत.

प्रमुख कल्पना:

• वाऱ्याला गलबत शिडात शिरून प्रवासासाठी मदत करण्याची विनंती.
• निसर्ग व माणसांतील समरसतेचे चित्रण.

महत्त्वाचे मुद्दे:

• कोकणची ओळख: निसर्ग व माणसे यांचा आदर्श संगम.
• भावनिकता: कवीने निसर्गाशी संवाद साधून त्याची शांतता टिकवण्याचा प्रयत्न.
• उपमा: माणसांच्या साधेपणाची तुलना शहाळ्याच्या रसाशी.

कोकणची वैशिष्ट्ये:

शब्दार्थ:

1. शीड: गलबताच्या शिडीला दिलेले नाव.
2. माड: नारळाचे उंच झाड.
3. खाडी: समुद्रातून जमिनीच्या आतील भागात शिरलेला जलप्रवाह.
4. शहाळी: नारळाच्या आत असलेला गोडसर पाणी.
5. झणी: झपाट्याने.
6. गलबत: शिडाचे प्रवासी नौकान.

कवितेतील संदेश:

• निसर्गाशी जवळीकता ठेवल्याने जीवन सुंदर बनते.
• साधेपणा आणि भोळेपणा हीच खरी माणुसकीची लक्षणे आहेत.