सामान्य विज्ञान Question Answers Chapter 8 Class 6 Samanya Vigyan Maharashtra Board Marathi Medium

आपली अस्थिसंस्था व त्वचा

स्वाध्याय

1. रिकाम्या जागी योग्य शब्द भरा:

(अ) ज्या ठिकाणी दोन किंवा दोनपेक्षा जास्त हाडे जोडलेली असतात, त्याजोडणीला सांधा म्हणतात.

(आ) बाह्यत्वचेच्या थरांमधील पेशींत मेलॅनिन नावाचे रंगद्रव्य असते.

(इ) मानवी त्वचेचे बाह्यत्वचा व अंतत्वचा हे दोन थर आहेत.

(ई) मानवी अस्थिसंस्था अक्षीय सांगाडा व उपांग सांगाडा या भागात विभागली जाते.

2. सांगा मी कोणाशी जोडी लावू?

1. उखळीचा सांधा           (क) खांदा

2. बिजागिरीचा सांधा       (अ) गुडघा

3. सरकता सांधा             (ब) मनगट

3. चूक की बरोबर ते लिहा:

(अ) हाडांची रचना मऊ / मृदू असते.

(❌ चुकीचे)→ योग्य उत्तर: हाडांची रचना कठीण आणि मजबूत असते.

(ब) मानवी अस्थिसंस्था शरीरातील आंतरेंद्रियांचे रक्षण करते.

(✔ बरोबर)

4. योग्य त्या ठिकाणी ✔ अशी खूण करा:

(अ) शरीराला आकार देणारी संस्था म्हणजे…

✅ (✔) अस्थिसंस्था

(ब) पायांची व हातांची बोटे यांत सरकता सांधा असतो.

✅ (✔) सरकता सांधा

5. खालील प्रश्नांची उत्तरे:

(अ) तुमच्या शरीरातील त्वचा कोणकोणती कार्ये करते?

→ त्वचा शरीराचे संरक्षण करते, तापमान नियंत्रित ठेवते, घामाच्या रूपाने विषारी पदार्थ बाहेर टाकते आणि स्पर्शाची जाणीव करून देते.

(आ) तुमच्या शरीराची हाडे मजबूत व निरोगी राहण्यासाठी तुम्ही काय काय कराल?

→ दुध, फळे आणि भाज्या खाणे, व्यायाम करणे, सूर्यप्रकाशात वेळ घालवणे आणि योग्य पोषण घेणे हाडांसाठी उपयुक्त आहे.

(इ) मानवी अस्थिसंस्थेची कार्ये कोणती?

→ अस्थिसंस्था शरीराला आधार देते, हालचाल करण्यास मदत करते आणि अंतर्गत अवयवांचे संरक्षण करते.

(ई) आपल्या शरीराची हाडे मोडण्याची कारणे सांगा.

→ अपघात, कॅल्शियमची कमतरता, अचानक पडणे किंवा जोराचा धक्का बसणे यामुळे हाडे मोडू शकतात.

(उ) हाडांचे प्रकार किती व कोणते?

→ हाडांचे 4 प्रकार आहेत –

1. लांबट हाडे (उदा. पायातील हाडे)
2. चपटी हाडे (उदा. कवटी)
3. लहान हाडे (उदा. मनगट)
4. अकारRegularShapeे हाडे (उदा. मणके)

6. काय होईल ते सांगा:

(अ) जर आपल्या शरीरामध्ये हाडांचे सांधे नसले, तर?

→ शरीर लवचिक राहणार नाही आणि आपण हात, पाय, मान वाकवू किंवा फिरवू शकणार नाही.

(आ) आपल्या त्वचेमध्ये ‘मेलॅनिन’ नावाचे रंगद्रव्यच नसले, तर?

→ त्वचा अतिनील किरणांपासून सुरक्षित राहणार नाही आणि सर्व लोकांची त्वचा पूर्णपणे गोरी दिसेल.

(इ) आपल्या शरीरातील मणक्याच्या 33 हाडांच्या साखळीऐवजी फक्त एकच सलग हाड असते, तर?

→ शरीराची लवचिकता संपून आपण वाकू शकणार नाही, त्यामुळे हालचाल करणे कठीण होईल.

7. आकृती काढा:

(अ) सांध्यांचे विविध प्रकार (बिजागिरीचा सांधा, उखळीचा सांधा, सरकता सांधा).

(आ) त्वचेची रचना (बाह्यत्वचा, अंतत्वचा, रक्तवाहिन्या, घर्मग्रंथी).