गती व गतीचे प्रकार
लहान प्रश्न
1. गती म्हणजे काय?
→ जर वस्तू सतत आपले स्थान बदलत असेल, तर तिला गती म्हणतात.
2. गतीचे किती प्रकार आहेत?
→ गतीचे 5 प्रमुख प्रकार आहेत – रेषीय, वर्तुळाकार, आंदोलित, नियतकालिक आणि यादृच्छिक गती.
3. रेषीय गती म्हणजे काय?
→ वस्तू एका सरळ रेषेत प्रवास करत असेल, तर ती रेषीय गती आहे.
4. वर्तुळाकार गती म्हणजे काय?
→ जर वस्तू एका वर्तुळाच्या मार्गावर फिरत असेल, तर ती वर्तुळाकार गती आहे.
5. यादृच्छिक गती म्हणजे काय?
→ वस्तूची दिशा आणि वेग ठरलेला नसेल, तर ती यादृच्छिक गती आहे.
6. आंदोलित गती म्हणजे काय?
→ जर वस्तू एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी हेलकावे खात असेल, तर ती आंदोलित गती आहे.
7. चाल म्हणजे काय?
→ विशिष्ट वेळेत वस्तूने पार केलेले अंतर म्हणजे चाल.
8. घड्याळाच्या काट्याची गती कोणती आहे?
→ घड्याळाच्या काट्याची गती वर्तुळाकार आणि नियतकालिक आहे.
9. सैनिकांच्या चालण्याची गती कोणत्या प्रकारची असते?
→ सैनिक एकसमान रेषीय गतीने चालतात.
10. पंख्याच्या पात्यांची गती कोणत्या प्रकारची असते?
→ पंख्याच्या पात्यांची गती वर्तुळाकार असते.
लांब प्रश्न
1. गती आणि स्थिरता यात काय फरक आहे?
→ गती म्हणजे वस्तूचे स्थान सतत बदलणे, जसे सायकल चालवणे, तर स्थिरता म्हणजे वस्तू एका जागी राहणे, जसे खुर्ची.
2. नियतकालिक गती म्हणजे काय? उदाहरण द्या.
→ जी गती ठराविक वेळेनंतर पुन्हा होते तिला नियतकालिक गती म्हणतात. उदा. घड्याळाचा सेकंद काटा 60 सेकंदांनी पूर्ण फेरी करतो.
3. वर्तुळाकार गतीची दोन उदाहरणे द्या.
→ पंखा गोल फिरतो आणि पृथ्वी सूर्याभोवती फिरते, त्यामुळे दोन्ही उदाहरणे वर्तुळाकार गतीची आहेत.
4. रेषीय एकसमान आणि रेषीय असमान गतीत काय फरक आहे?
→ रेषीय एकसमान गतीत वस्तू समान वेगाने चालते, जसे की सैनिकांचे चालणे, तर असमान गतीत वेग बदलत राहतो, जसे सायकल चालवणे.
5. सायकल चालवताना कोणत्या प्रकारच्या गती दिसतात?
→ सायकल चालवताना सुरुवातीला रेषीय असमान गती, वळण घेताना वर्तुळाकार गती, आणि ब्रेक लावताना घर्षण बल कार्यरत असते.
6. झोपाळ्याच्या हालचालीला कोणती गती म्हणतात?
→ झोपाळा पुढे-मागे हेलकावत असल्याने त्याला आंदोलित गती म्हणतात आणि तो ठराविक वेळेत पुन्हा त्या स्थितीत येतो, त्यामुळे तो नियतकालिक गतीचाही प्रकार आहे.
7. फुलपाखराच्या गतीचा प्रकार कोणता आहे?
→ फुलपाखरू एकाच दिशेने न जाता सतत वेगवेगळ्या दिशांना जाते, म्हणून त्याची गती यादृच्छिक गती आहे.
8. गती मोजण्यासाठी कोणता नियम वापरला जातो?
→ गती मोजण्यासाठी “चाल = पार केलेले अंतर ÷ लागलेला वेळ” हा नियम वापरला जातो, जसे 100 मीटर 10 सेकंदांत पार केल्यास चाल 10 m/s होते.
Leave a Reply