सामान्य विज्ञान Important Questions Chapter 5 Class 6 Samanya Vigyan Maharashtra Board Marathi Medium

पदार्थ सभोवतालचे – अवस्था आणि गुणधर्म

लहान प्रश्न

1. पदार्थाच्या किती अवस्था असतात?

→ पदार्थाच्या तीन अवस्था असतात – स्थायू (घन), द्रव (तरल), आणि वायू.

2. अवस्थांतर म्हणजे काय?

→ एका अवस्थेतून दुसऱ्या अवस्थेत जाण्याच्या प्रक्रियेस अवस्थांतर म्हणतात.

3. उष्णता दिल्यावर बर्फाचे काय होते?

→ बर्फ वितळून पाणी होते.

4. संघनन म्हणजे काय?

→ वाफ थंड झाली की ती पुन्हा पाण्यात बदलते, याला संघनन म्हणतात.

5. तापमान मोजण्यासाठी कोणते उपकरण वापरतात?

→ तापमान मोजण्यासाठी तापमापी वापरतात.

6. पाण्याचा उकळण्याचा बिंदू किती असतो?

→ १००°C (सेल्सिअस).

7. पाण्याचा गोठण्याचा बिंदू किती असतो?

→ ०°C (सेल्सिअस).

8. विद्राव्यता म्हणजे काय?

→ पदार्थ पाण्यात विरघळण्याच्या क्षमतेला विद्राव्यता म्हणतात.

9. संप्लवन म्हणजे काय?

→ स्थायू थेट वायूत रूपांतरित होण्याच्या प्रक्रियेस संप्लवन म्हणतात.

10. कोणत्या धातूचे तारा तयार करता येतात?

→ तांबे, सोने, अ‍ॅल्युमिनिअम, लोखंड इत्यादी धातूंच्या तारा तयार करता येतात.

11. उष्णतावाहकता म्हणजे काय?

→ उष्णता एका ठिकाणाहून दुसऱ्या ठिकाणी नेण्याच्या क्षमतेला उष्णतावाहकता म्हणतात.

12. धातू खणखणीत आवाज देतात, याला काय म्हणतात?

→ याला नादमयता म्हणतात.

13. काचेचा गुणधर्म कोणता आहे?

→ काच पारदर्शक असते आणि सहज तुटते.

14. प्लास्टिकच्या वस्तू वीजवाहक असतात का?

→ नाही, प्लास्टिक वीजवाहक नसते.

15. मिठाचे पाण्यात काय होते?

→ मीठ पाण्यात विरघळते.

लांब प्रश्न

1. स्थायू, द्रव आणि वायू यामध्ये काय फरक आहे?

→ स्थायूला स्वतःचा आकार असतो, द्रवाला भांड्याचा आकार मिळतो, आणि वायू संपूर्ण जागा व्यापतो.

2. तापमान वाढल्यावर पदार्थाचे काय होते?

→ तापमान वाढल्यावर घन पदार्थ द्रवात बदलतो आणि द्रव वायूत रूपांतरित होतो.

3. धातूंचे कोणते गुणधर्म असतात?

→ धातू वीज आणि उष्णता वाहतात, त्यांना चकाकी असते आणि त्यांचे तार व पत्रे तयार करता येतात.

4. विद्राव्यता म्हणजे काय? उदाहरण द्या.

→ पदार्थ पाण्यात किंवा इतर द्रवात विरघळण्याच्या क्षमतेला विद्राव्यता म्हणतात, जसे मीठ पाण्यात विरघळते.

5. संघननाचा आपल्या दैनंदिन जीवनात कसा उपयोग होतो?

→ वाफ थंड होऊन पाणी होते, त्यामुळे पाऊस पडतो आणि थंड पेयांवर पाण्याचे थेंब तयार होतात.

6. प्लास्टिक विजेचा चांगला वाहक का नसतो?

→ प्लास्टिकमध्ये विद्युतप्रवाह नेणारे कण नसल्यामुळे ते विजेचे वाहक नसते.

7. बर्फ वितळताना आणि पाणी गोठताना कोणते तापमान लागते?

→ बर्फ ०°C वर पाण्यात बदलतो आणि पाणी ०°C वर गोठून बर्फ बनतो.

8. धातूंचा वापर विविध वस्तूंमध्ये का केला जातो?

→ धातू मजबूत, टिकाऊ, विद्युतवाहक, उष्णतावाहक आणि लवचिक असल्यामुळे त्यांचा वापर विविध वस्तूंमध्ये केला जातो.