चुंबकाची गंमत
लहान प्रश्न
प्रश्न 1 : चुंबक म्हणजे काय?
उत्तर: जो लोखंड, निकेल आणि कोबाल्टला आकर्षित करतो, त्याला चुंबक म्हणतात.
प्रश्न 2 : चुंबकाचे किती ध्रुव असतात?
उत्तर: दोन – उत्तर ध्रुव (N) आणि दक्षिण ध्रुव (S).
प्रश्न 3 : विजातीय ध्रुव एकमेकांना काय करतात?
उत्तर: आकर्षित करतात.
प्रश्न 4 : सजातीय ध्रुव एकमेकांना काय करतात?
उत्तर: प्रतिकर्षण करतात.
प्रश्न 5 : चुंबक कोणत्या दिशेत स्थिर राहतो?
उत्तर: उत्तर-दक्षिण दिशेत.
प्रश्न 6 : कोणते धातू चुंबकीय असतात?
उत्तर: लोखंड, निकेल, कोबाल्ट.
प्रश्न 7 : होकायंत्रामध्ये कोणता चुंबक असतो?
उत्तर: पट्टी चुंबक.
प्रश्न 8 : चुंबकाचा उपयोग कोणत्या वाहनात केला जातो?
उत्तर: मॅगलेव्ह ट्रेनमध्ये.
प्रश्न 9 : कायमचा चुंबक कोणत्या धातूपासून बनवला जातो?
उत्तर: लोखंड, निकेल आणि कोबाल्टच्या मिश्रणाने.
प्रश्न 10 : चुंबकत्व किती प्रकारचे असते?
उत्तर: दोन – कायमचे चुंबकत्व आणि प्रवर्तित चुंबकत्व.
प्रश्न 11 : चुंबकासोबत कोणते पदार्थ चिकटतात?
उत्तर: चुंबकीय पदार्थ (लोखंड, निकेल, कोबाल्ट).
प्रश्न 12 : विद्युतचुंबक का उपयोगी असतो?
उत्तर: तो तात्पुरता चुंबक बनवता येतो आणि बंद करता येतो.
प्रश्न 13 : फ्रिजच्या दारात चुंबक का लावला जातो?
उत्तर: दार घट्ट बंद राहण्यासाठी.
प्रश्न 14 : चुंबक खराब कसा होतो?
उत्तर: तोटले, तापवले किंवा आपटल्याने.
प्रश्न 15 : होकायंत्र कशासाठी वापरले जाते?
उत्तर: दिशा शोधण्यासाठी.
लांब प्रश्न
प्रश्न 1 : विद्युतचुंबक कसा तयार करतात?
उत्तर: लोखंडी खिळ्याभोवती तांब्याची तार गुंडाळून, तारेचे टोक बॅटरीला जोडल्यास विद्युतचुंबक तयार होतो.
प्रश्न 2 : चुंबकाचे मुख्य गुणधर्म कोणते आहेत?
उत्तर: चुंबक लोखंडी पदार्थांना आकर्षित करतो, त्याचे दोन ध्रुव असतात आणि तो उत्तर-दक्षिण दिशेत स्थिर राहतो.
प्रश्न 3 : प्रवर्तित चुंबकत्व म्हणजे काय?
उत्तर: जेव्हा चुंबकाजवळ एखादा लोखंडी पदार्थ ठेवला जातो आणि तो चुंबकीय होतो, तेव्हा त्याला प्रवर्तित चुंबकत्व म्हणतात.
प्रश्न 4 : चुंबकाचे कोणते व्यावहारिक उपयोग आहेत?
उत्तर: ते स्पीकर, मोटर, होकायंत्र, क्रेन, फ्रिजचे दार, मॅगलेव्ह ट्रेन आणि इलेक्ट्रॉनिक उपकरणांत वापरले जातात.
प्रश्न 5 : मॅगलेव्ह ट्रेनमध्ये चुंबकाचा कसा उपयोग केला जातो?
उत्तर: मॅगलेव्ह ट्रेनमध्ये चुंबकाच्या प्रतिकर्षणामुळे ती हवेत तरंगते आणि खूप वेगाने प्रवास करू शकते.
प्रश्न 6 : विद्युतचुंबकाचा उपयोग कोणत्या यंत्रांमध्ये केला जातो?
उत्तर: विद्युतचुंबक क्रेन, इलेक्ट्रिक बेल, मोटर आणि स्पीकरमध्ये वापरला जातो.
प्रश्न 7 : कायमचा चुंबक आणि तात्पुरता चुंबक यात काय फरक आहे?
उत्तर: कायमचा चुंबक नेहमीच चुंबकीय असतो, तर तात्पुरता चुंबक विद्युत प्रवाह दिल्यास कार्य करतो.
प्रश्न 8 : चुंबकाचा शोध कसा लागला?
उत्तर: ग्रीसमधील मेंढपाळ मॅग्नेस याच्या बुटातील लोखंडी खिळे एका दगडाला चिकटले, त्यामुळे मॅग्नेटाइटचा शोध लागला.
Leave a Reply