स्वाध्याय
1. ओळखा पाहू.
1. रोमन बनावटीच्या वस्तू सापडलेली ठिकाणे कोणती?
- कोल्हापूर (महाराष्ट्र) आणि अरिकामेडू (तमिळनाडू).
2. कुशाण काळात भारतात उदयास आलेली नवी कलाशैली कोणती?
- गांधार शैली.
3. महावंस आणि दीपवंस या ग्रंथांची भाषा कोणती होती?
- पाली भाषा.
4. प्राचीन काळात बौद्ध धर्माचा प्रसार कोणत्या देशांत झाला?
- श्रीलंका, चीन, जपान, कोरिया, म्यानमार, थायलंड आणि इंडोनेशिया.
2. विचार करा आणि लिहा.
1. आग्नेय आशियावर भारतीय संस्कृतीचा ठसा कसा उमटलेला दिसतो?
- इंडोनेशियात आजही रामायण आणि महाभारतावर आधारित नृत्य-नाट्ये लोकप्रिय आहेत.
- बौद्ध धर्म, हिंदू मंदिरांची निर्मिती आणि संस्कृत भाषेचा प्रभाव यावरून भारतीय संस्कृतीचा प्रभाव दिसतो.
2. चीनमध्ये बौद्ध धर्माच्या प्रसाराला चालना कशी मिळाली?
- सम्राट मिंगच्या आमंत्रणावरून भारतीय बौद्ध भिक्खू चीनला गेले आणि त्यांनी बौद्ध ग्रंथांचे चिनी भाषेत भाषांतर केले.
- युआन श्वांग आणि फाहियान हे बौद्ध भिक्खू भारतात येऊन शिक्षण घेऊन गेले.
3. तुम्ही काय कराल?
तुमच्या आवडत्या छंदाला चालना मिळाली, तर तुम्ही काय कराल?
- मी त्याचा अधिक सराव करून त्यात पारंगत होईन.
- स्पर्धांमध्ये भाग घेईन आणि त्याचा उपयोग समाजासाठी करेन.
4. चित्र वर्णन करा.
अफगाणिस्तानमधील हड्डा येथील स्तूपावरील गांधार शैलीच्या शिल्पांचे निरीक्षण करून चित्रवर्णन करा.
- या शिल्पांमध्ये गौतम बुद्धाच्या मूर्ती ग्रीक शैलीत कोरलेल्या दिसतात.
- मूर्तींमध्ये ग्रीक आणि भारतीय कलाशैलींचे मिश्रण आहे.
5. अधिक माहिती मिळवा.
गांधार शैली:
- गांधार प्रदेशात विकसित झालेली कला, ज्यात ग्रीक आणि भारतीय प्रभाव होते.
- या शैलीतील बुद्ध मूर्ती ग्रीक देवतांसारख्या दिसतात.
रेशीम मार्ग:
- भारत, चीन आणि पश्चिमेकडील देशांमधील व्यापारासाठी वापरला जाणारा प्रमुख मार्ग.
- याच मार्गाने भारतीय तत्त्वज्ञान आणि बौद्ध धर्माचा प्रसार झाला.
6. पाठात उल्लेख केलेले आग्नेय आशियातील देश नकाशा आराखड्यात दाखवा.
- श्रीलंका, म्यानमार, थायलंड, इंडोनेशिया, कंबोडिया, व्हिएतनाम आणि कोरिया हे देश नकाशावर दाखवा.
Leave a Reply