इतिहास Important Questions Chapter 5 प्राचीन भारतातील धार्मिक प्रवाह Class 6 Itihas Maharashtra Board Marathi Medium

लहान प्रश्न

1. जैन धर्माचा संस्थापक कोण होता?

➝ वर्धमान महावीर.

2. बौद्ध धर्माचे संस्थापक कोण होते?

➝ गौतम बुद्ध.

3. महावीरांना ‘जिन’ का म्हणतात?

➝ कारण त्यांनी विकारांवर विजय मिळवला होता.

4. गौतम बुद्धांना ‘बुद्ध’ का म्हटले जाते?

➝ कारण त्यांना ज्ञानप्राप्ती (बोधि) झाली होती.

5. जैन धर्माचे मुख्य तत्त्व कोणते आहे?

➝ अहिंसा.

6. गौतम बुद्धांनी पहिले प्रवचन कुठे दिले?

➝ सारनाथ येथे.

7. बौद्ध धर्माचे प्रमुख तीन तत्वे कोणती?

➝ बुद्ध, धम्म, संघ (त्रिशरण).

8. जैन धर्मातील पंचमहाव्रते कोणती आहेत?

➝ अहिंसा, सत्य, अस्तेय, अपरिग्रह, ब्रह्मचर्य.

9. बौद्ध धर्मातील पंचशील नियम कोणते आहेत?

➝ कोणत्याही प्राण्याला मारू नये, चोरी करू नये, असत्य बोलू नये, अनैतिक आचरण करू नये, मादक पदार्थांचे सेवन करू नये.

10. इस्लाम धर्माचा प्रमुख ग्रंथ कोणता आहे?

➝ कुरआन.

11. ख्रिश्चन धर्माचा धर्मग्रंथ कोणता आहे?

➝ बायबल.

12. पारशी धर्माचे प्रार्थनास्थळ कोणते आहे?

➝ अग्यारी.

13. गौतम बुद्धांचा जन्म कोठे झाला?

➝ लुंबिनी (नेपाळ).

14. महावीरांचा जन्म कोठे झाला?

➝ कुंडग्राम (वैशाली, बिहार).

15. बौद्ध भिक्षूंच्या संघाला काय म्हणतात?

➝ बौद्धसंघ.

लांब प्रश्न

1. महावीरांनी कोणता संदेश दिला?

➝ महावीरांनी अहिंसा, सत्य, अस्तेय, अपरिग्रह आणि ब्रह्मचर्य यांचे पालन करून साधे व संयमी जीवन जगावे, माणसाचे मोठेपण त्याच्या आचरणावर ठरते, असे सांगितले.

2. गौतम बुद्धांनी कोणते शिकवण दिली?

➝ बुद्धांनी चार आर्यसत्ये आणि अष्टांगिक मार्ग शिकवून लोभ, तृष्णा आणि मोह सोडल्यास माणूस दुःखमुक्त होतो, असे सांगितले.

3. त्रिरत्ने कोणती आहेत?

➝ त्रिरत्ने म्हणजे सम्यक दर्शन (योग्य दृष्टिकोन), सम्यक ज्ञान (योग्य ज्ञान) आणि सम्यक चारित्र (योग्य आचरण), जे मोक्षप्राप्तीसाठी आवश्यक आहेत.

4. चार आर्यसत्ये कोणती आहेत?

➝ जीवन दुःखमय आहे, दुःखाला कारण असते, दुःख नष्ट करता येते, आणि दुःख निवारणासाठी अष्टांगिक मार्ग आहे, असे बुद्धांनी सांगितले.

5. पंचशील नियम कोणते आहेत?

➝ कोणत्याही प्राण्याला मारू नये, चोरी करू नये, असत्य बोलू नये, अनैतिक आचरण टाळावे आणि मादक पदार्थांचे सेवन करू नये, असे पंचशील नियम आहेत.

6. इस्लाम धर्माची शिकवण काय सांगते?

➝ इस्लाम धर्मात अल्लाह एकच आहे, पैगंबर मुहम्मद त्याचे प्रेषित आहेत, आणि प्रत्येकाने प्रामाणिकपणे जीवन जगावे, असे सांगितले आहे.

7. ख्रिश्चन धर्मात काय शिकवले जाते?

➝ ख्रिश्चन धर्मात देव सर्वांचा प्रेमळ पिता आहे, प्रत्येकाने एकमेकांवर प्रेम करावे, क्षमा करावी आणि चांगले आचरण ठेवावे, असे सांगितले आहे.

8. पारशी धर्माची मुख्य तत्त्वे कोणती आहेत?

➝ पारशी धर्मात उत्तम विचार, उत्तम वाणी आणि उत्तम कृती या तीन तत्त्वांचे पालन करावे, असे सांगितले आहे.