लहान प्रश्न
1. वैदिक संस्कृती कोणत्या ग्रंथांवर आधारित आहे?
➝ वेदांवर आधारित आहे.
2. चार प्रमुख वेद कोणते?
➝ ऋग्वेद, यजुर्वेद, सामवेद आणि अथर्ववेद.
3. ऋग्वेदातील मंत्र कोणासाठी रचले गेले?
➝ विविध देवतांच्या स्तुतीसाठी.
4. सामवेदाचा काय उपयोग होता?
➝ यज्ञाच्या वेळी तालासुरात मंत्रगायन करण्यासाठी.
5. यज्ञात म्हटले जाणारे मंत्र कोणत्या वेदात आहेत?
➝ यजुर्वेद.
6. वैदिक लोक कोणत्या प्रमुख व्यवसायांमध्ये होते?
➝ शेती, पशुपालन आणि व्यापार.
7. गायींना वैदिक काळात महत्त्व का होते?
➝ कारण त्या उपयुक्त असून त्यांचा विनिमयासाठी वापर केला जात असे.
8. वैदिक समाज कोणत्या चार आश्रमांमध्ये विभागला गेला?
➝ ब्रह्मचर्य, गृहस्थ, वानप्रस्थ आणि संन्यास.
9. ग्रामणी कोण होता?
➝ गावाचा प्रमुख.
10. गृहपती कोण होता?
➝ कुटुंबाचा प्रमुख पुरुष.
11. वेदकालीन समाज किती वर्णांमध्ये विभागला होता?
➝ चार – ब्राह्मण, क्षत्रिय, वैश्य आणि शूद्र.
12. वैदिक काळात कोणत्या गोष्टींना देवतारूप दिले गेले?
➝ सूर्य, पाऊस, वारा, नद्या, अग्नी यांना.
लांब प्रश्न
ऋग्वेद आणि यजुर्वेद यातील फरक स्पष्ट करा.
➝ ऋग्वेदात विविध देवतांची स्तुती करणारी स्तोत्रे आहेत, तर यजुर्वेदात यज्ञाच्या वेळी म्हणायचे मंत्र आहेत.
वैदिक लोक कोणते पदार्थ खात असत?
➝ गहू, सातू, तांदूळ, दुधाचे पदार्थ, मध आणि काही ठिकाणी मांसाहार देखील केला जात असे.
वैदिक काळात गाईचे महत्त्व काय होते?
➝ गाईचे दूध, दही, लोणी उपयुक्त होते आणि त्या विनिमयासाठीही वापरल्या जात.
वेदकालीन लोकांचा पोशाख कसा होता?
➝ ते सुती आणि लोकरी वस्त्रे घालत, तसेच झाडाच्या सालींपासून बनवलेले कपडे वापरत.
वैदिक काळातील शासनव्यवस्था कशी होती?
➝ गावाचा प्रमुख ग्रामणी, अनेक गावे मिळून विश्, त्याचा प्रमुख विश्पती आणि जनपदाचा प्रमुख राजा असे.
यज्ञविधींचे महत्त्व काय होते?
➝ लोक निसर्गदेवतांची पूजा करून त्यांना प्रसन्न करण्यासाठी यज्ञ करत, तसेच सृष्टीच्या संतुलनासाठी यज्ञ महत्त्वाचे मानले जात.
Leave a Reply