लहान प्रश्न
1. हडप्पा संस्कृतीला हे नाव का दिले गेले?
➝ हडप्पा येथे प्रथम उत्खनन झाल्यामुळे याला हडप्पा संस्कृती म्हणतात.
2. हडप्पा संस्कृतीला अजून कोणत्या नावाने ओळखले जाते?
➝ सिंधू संस्कृती.
3. हडप्पा संस्कृतीतील घरे कोणत्या साहित्याने बनवलेली होती?
➝ भाजक्या विटा, कच्च्या विटा आणि दगड.
4. हडप्पा संस्कृतीत सांडपाण्याची व्यवस्था कशी होती?
➝ मातीच्या पन्हाळ्यांचा वापर करून गटारे तयार केली होती.
5. मोहेंजोदडो येथे कोणती खास वास्तू सापडली?
➝ महास्नानगृह.
6. हडप्पा संस्कृतीतील मुद्रा कोणत्या दगडापासून बनवल्या जात?
➝ स्टिएटाइट नावाच्या दगडापासून.
7. हडप्पा संस्कृतीतील भांड्यांवरील नक्षीत कोणती प्रतीके होती?
➝ माशांचे खवले, वर्तुळे, पिंपळपान.
8. हडप्पा संस्कृतीतील प्रमुख शेतीपिके कोणती होती?
➝ गहू, सातू, वाटाणा, तीळ, मसूर.
9. हडप्पा संस्कृतीतील व्यापारी कोणते कापड इजिप्तला पाठवत असत?
➝ मलमलीचे कापड.
10. हडप्पा संस्कृतीतील व्यापार कोणत्या मार्गाने होत असे?
➝ खुश्कीच्या आणि सागरी मार्गाने.
11. हडप्पा संस्कृतीचा ऱ्हास का झाला?
➝ पूर, आक्रमणे, हवामान बदल आणि व्यापारातील घट यामुळे.
12. हडप्पा संस्कृतीत स्त्री-पुरुष कोणते दागिने घालत?
➝ माळा, अंगठ्या, कंबरपट्टा, बाजूबंद, बांगड्या.
लांब प्रश्न
1. हडप्पा संस्कृतीतील नगररचना कशी होती?
➝ शहरांत रस्ते काटकोनात बांधलेले होते, घरांत विहिरी व स्नानगृहे होती, तसेच गटारांची व्यवस्था उत्तम होती.
2. हडप्पा संस्कृतीतील महास्नानगृहाची वैशिष्ट्ये सांगा.
➝ हे कुंड सुमारे 2.5 मीटर खोल, 12 मीटर लांब आणि 7 मीटर रुंद होते, व त्याला पाणी साठवण्यासाठी खास व्यवस्था होती.
3. हडप्पा संस्कृतीतील व्यापारी कोणत्या वस्तूंचा व्यापार करत असत?
➝ ते कापड, धान्य, दागिने निर्यात करत व इराण, अफगाणिस्तान, दक्षिण भारतातून चांदी, मौल्यवान खडे, लाकूड आयात करत.
4. हडप्पा संस्कृतीतील लोक कोणते कपडे वापरत असत?
➝ ते गुडघ्यापर्यंतचे वस्त्र व उपरणे घालत असत, तसेच स्त्री-पुरुष दोघेही दागिने घालत.
5. हडप्पा संस्कृतीतील भांड्यांची वैशिष्ट्ये काय होती?
➝ लाल रंगाच्या पृष्ठभागावर काळ्या रंगाने नक्षी काढलेली भांडी तयार केली जात, आणि ती मृतदेहाबरोबर पुरली जात.
6. हडप्पा संस्कृतीचा ऱ्हास का झाला?
➝ वारंवार पूर, व्यापारातील घट, बाहेरील आक्रमणे, भूकंप व हवामान बदल यामुळे हडप्पा संस्कृती लयास गेली.
Leave a Reply