लहान प्रश्न
1. ऊर्जा म्हणजे काय?
- काम करण्याची क्षमता म्हणजे ऊर्जा.
2. ऊर्जा साधनांचे दोन प्रकार कोणते?
- पदार्थांवर आधारित आणि प्रक्रियांवर आधारित ऊर्जा साधने.
3. लाकडाचा मुख्य उपयोग कशासाठी होतो?
- स्वयंपाक आणि उष्णता मिळवण्यासाठी.
4. खनिज तेलाला “काळे सोने” का म्हणतात?
- कारण त्याची किंमत जास्त आहे आणि तो मौल्यवान आहे.
5. बायोगॅस कशापासून तयार होतो?
- प्राण्यांची विष्ठा आणि जैविक कचऱ्यापासून.
6. पवनऊर्जा कशामुळे मिळते?
- वाऱ्याच्या गतीमुळे.
7. सौरऊर्जेचा उपयोग कोणत्या उपकरणांसाठी केला जातो?
- सौर कुकर, सौर दिवे आणि सौर हिटरसाठी.
8. जलऊर्जा कशापासून मिळते?
- वाहत्या पाण्याच्या गतीमधून.
9. अणुऊर्जा कशापासून मिळते?
- युरेनियम आणि थोरियमपासून.
10. सागरी ऊर्जेचा स्रोत काय आहे?
- समुद्राच्या लाटा आणि भरती-ओहोटी.
11. कोळसा कशापासून तयार होतो?
- प्राचीन वनस्पती व प्राण्यांचे अवशेष जमिनीत गाडले गेल्याने.
12. ऊर्जा वाचवण्याचे दोन उपाय सांगा.
- वीजेचा अनावश्यक वापर टाळणे आणि सौरऊर्जा वापरणे.
13. भूगर्भीय ऊर्जा कुठून मिळते?
- पृथ्वीच्या अंतर्गत उष्णतेतून.
14. पारंपरिक ऊर्जा साधनांचे उदाहरण द्या.
- कोळसा, खनिज तेल, लाकूड.
15. नूतनीकरणीय ऊर्जा म्हणजे काय?
- सतत उपलब्ध राहणारी ऊर्जा, उदा. सौरऊर्जा, पवनऊर्जा.
लांब प्रश्न
1. ऊर्जा साधने का आवश्यक आहेत?
- ऊर्जा साधनांशिवाय आपले जीवन अशक्य आहे कारण त्यांचा उपयोग वाहनांसाठी, उद्योगधंद्यांसाठी व घरगुती कामांसाठी होतो.
2. पदार्थांवर आधारित ऊर्जा साधनांची वैशिष्ट्ये सांगा.
- ही साधने एकदा वापरल्यावर संपतात, त्यापासून प्रदूषण होते आणि ती मर्यादित प्रमाणात उपलब्ध असतात.
3. प्रक्रियांवर आधारित ऊर्जा साधनांचे फायदे कोणते?
- ही ऊर्जा साधने सतत मिळतात, पुनर्वापर करता येतात आणि पर्यावरणपूरक असतात.
4. पवनऊर्जा कशी मिळवली जाते?
- वाऱ्याच्या वेगाने फिरणाऱ्या पवनचक्क्यांच्या मदतीने गतिज ऊर्जा विद्युत ऊर्जेत रूपांतरित केली जाते.
5. सौरऊर्जा कशी मिळते आणि तिचा उपयोग काय?
- सूर्याच्या प्रकाशातून सौरपॅनेलच्या मदतीने ऊर्जा मिळते व ती स्वयंपाक, वाहने आणि घरगुती उपकरणांसाठी वापरली जाते.
6. जलऊर्जा कशी तयार होते?
- प्रवाही पाण्याच्या गतिज ऊर्जेपासून वीज निर्माण केली जाते, जी जलविद्युत प्रकल्पांमध्ये वापरली जाते.
7. ऊर्जा साधनांचा काटकसरीने वापर का गरजेचा आहे?
- कारण काही ऊर्जा साधने संपुष्टात येणारी आहेत आणि ऊर्जेची मागणी दिवसेंदिवस वाढत आहे.
8. ऊर्जा बचतीसाठी आपण कोणते उपाय करू शकतो?
- विजेचा अपव्यय टाळावा, सौरऊर्जा वापरावी, सार्वजनिक वाहने वापरावीत आणि कचऱ्याचा पुनर्वापर करावा.
Leave a Reply