भूगोल Important Questions Chapter 9 ऊर्जा साधने Class 6 Bhugol Maharashtra Board Marathi Medium

लहान प्रश्न

1. ऊर्जा म्हणजे काय?

• काम करण्याची क्षमता म्हणजे ऊर्जा.

2. ऊर्जा साधनांचे दोन प्रकार कोणते?

• पदार्थांवर आधारित आणि प्रक्रियांवर आधारित ऊर्जा साधने.

3. लाकडाचा मुख्य उपयोग कशासाठी होतो?

• स्वयंपाक आणि उष्णता मिळवण्यासाठी.

4. खनिज तेलाला “काळे सोने” का म्हणतात?

• कारण त्याची किंमत जास्त आहे आणि तो मौल्यवान आहे.

5. बायोगॅस कशापासून तयार होतो?

• प्राण्यांची विष्ठा आणि जैविक कचऱ्यापासून.

6. पवनऊर्जा कशामुळे मिळते?

• वाऱ्याच्या गतीमुळे.

7. सौरऊर्जेचा उपयोग कोणत्या उपकरणांसाठी केला जातो?

• सौर कुकर, सौर दिवे आणि सौर हिटरसाठी.

8. जलऊर्जा कशापासून मिळते?

• वाहत्या पाण्याच्या गतीमधून.

9. अणुऊर्जा कशापासून मिळते?

• युरेनियम आणि थोरियमपासून.

10. सागरी ऊर्जेचा स्रोत काय आहे?

• समुद्राच्या लाटा आणि भरती-ओहोटी.

11. कोळसा कशापासून तयार होतो?

• प्राचीन वनस्पती व प्राण्यांचे अवशेष जमिनीत गाडले गेल्याने.

12. ऊर्जा वाचवण्याचे दोन उपाय सांगा.

• वीजेचा अनावश्यक वापर टाळणे आणि सौरऊर्जा वापरणे.

13. भूगर्भीय ऊर्जा कुठून मिळते?

• पृथ्वीच्या अंतर्गत उष्णतेतून.

14. पारंपरिक ऊर्जा साधनांचे उदाहरण द्या.

• कोळसा, खनिज तेल, लाकूड.

15. नूतनीकरणीय ऊर्जा म्हणजे काय?

• सतत उपलब्ध राहणारी ऊर्जा, उदा. सौरऊर्जा, पवनऊर्जा.

लांब प्रश्न

1. ऊर्जा साधने का आवश्यक आहेत?

• ऊर्जा साधनांशिवाय आपले जीवन अशक्य आहे कारण त्यांचा उपयोग वाहनांसाठी, उद्योगधंद्यांसाठी व घरगुती कामांसाठी होतो.

2. पदार्थांवर आधारित ऊर्जा साधनांची वैशिष्ट्ये सांगा.

• ही साधने एकदा वापरल्यावर संपतात, त्यापासून प्रदूषण होते आणि ती मर्यादित प्रमाणात उपलब्ध असतात.

3. प्रक्रियांवर आधारित ऊर्जा साधनांचे फायदे कोणते?

• ही ऊर्जा साधने सतत मिळतात, पुनर्वापर करता येतात आणि पर्यावरणपूरक असतात.

4. पवनऊर्जा कशी मिळवली जाते?

• वाऱ्याच्या वेगाने फिरणाऱ्या पवनचक्क्यांच्या मदतीने गतिज ऊर्जा विद्युत ऊर्जेत रूपांतरित केली जाते.

5. सौरऊर्जा कशी मिळते आणि तिचा उपयोग काय?

• सूर्याच्या प्रकाशातून सौरपॅनेलच्या मदतीने ऊर्जा मिळते व ती स्वयंपाक, वाहने आणि घरगुती उपकरणांसाठी वापरली जाते.

6. जलऊर्जा कशी तयार होते?

• प्रवाही पाण्याच्या गतिज ऊर्जेपासून वीज निर्माण केली जाते, जी जलविद्युत प्रकल्पांमध्ये वापरली जाते.

7. ऊर्जा साधनांचा काटकसरीने वापर का गरजेचा आहे?

• कारण काही ऊर्जा साधने संपुष्टात येणारी आहेत आणि ऊर्जेची मागणी दिवसेंदिवस वाढत आहे.

8. ऊर्जा बचतीसाठी आपण कोणते उपाय करू शकतो?

• विजेचा अपव्यय टाळावा, सौरऊर्जा वापरावी, सार्वजनिक वाहने वापरावीत आणि कचऱ्याचा पुनर्वापर करावा.